Ramaayanam | నెలనెలా జరిగే పరీక్షలు నోట్బుక్లో మధ్య పేజీ (పిన్నులుండేది) చింపి రాసేవాళ్లం. లేదంటే కొన్నిసార్లు నోటికి అప్ప జెప్పమనేవారు. ఇక త్రైమాసిక, అర్ధవార్షిక, వార్షిక పరీక్షలకైతే బయట అయిదు పైసలకు రెండు రూల్డ్ పేపర్లు ఇచ్చేవారు. అదనపు పేజీకి మూడు పైసలు తీసుకునేవారు. పిల్లలమంతా ఆ కాగితాలు కొనుక్కుని, వేరే జాగా లేక దగ్గర దగ్గర కూర్చుని పరీక్ష రాసేవాళ్లం. నేను అరగంటలో జవాబులు రాయడం పూర్తిచేసి పేపర్ ఇచ్చేసేదాన్ని. అప్పుడిక చుట్టూ ఉన్న పిల్లల్లో కొందరు ‘అబ్బా! గీ జవాబు చెప్పవా! గీ లెక్క ఒస్తలేదు!’ అంటూ దీనంగా అడిగేవారు. వాళ్ల బాడీలాంగ్వేజ్కు నేను కరిగిపోయేదాన్ని. వెంటనే మా అమ్మను తల్చుకునేదాన్ని. అమ్మ చెప్పిన మాటలు మనసులో మార్మోగేవి.. ‘ఎప్పుడైనా సరే, నీ తోని ఎవరికి ఏ సహాయం అవసరమైనా.. అది మంచిదైతే.. అది నువ్వు ఇయ్యగలిగితే.. ఇంకో ఆలోచన లేకుండ ఇచ్చేయాలె’. నేను మధ్యలో నిలబడి.. ‘భక్త ప్రహ్లాద’లో రోజారమణి నారాయణ మంత్రాన్ని అందరికీ చెప్పినట్టు ‘ఎహె! గది తెల్వదా? రాసుకో!’ అనీ, ‘గీ లెక్క గిట్లజెయ్యాలె!’ అంటూ విజృంభించేదాన్ని.
మా పెద్దసారు నిద్ర లేచి చూసేసరికి జరగాల్సినదంతా జరిగిపోయేది. ‘అయ్యో! గిదేందమ్మా.. గట్ల చెప్పొద్దుగాదు. గిది పరీక్ష గదా!’ అని కొంచెం కంగారు
పడేవాడు. చుట్టూ చూసేసరికి అప్పుడే మీసాలు దువ్వుకుంటూ వస్తున్న చిన్నసారు కనిపించేవాడు.
‘ఏమయ్యా! గిక్కడ పిల్లలు పరీక్ష రాస్తుంటె ఏం చూస్తున్నవ్? అసలు ఏడికి పోయినవ్?!’ అని అడిగేవాడు. ‘అవుతల నిలవడ్డ సార్! గిప్పుడే!’ అనేవాడు చిన్నసారు.
‘ఏం నిలవడ్డవ్? గీమె ఏం జేసిందో ఎరికేనా?’.
‘ఏం జేసింది సార్?’.
‘మొత్తం పోరలకు అన్ని జవాబులు కూసోవెట్టి చెప్పింది!’.
‘అన్నీ జెప్పలే సార్! ఇంక రెండు మూడున్నయి!’.. అనేదాన్ని నేను.
పెద్దసారుకు కోపం వచ్చేదనుకుంటా కానీ, మళ్లీ మా ఇంటినుంచి మజ్జిగో, కూరగాయలో సప్లయ్ ఆగిపోతుందనో ఏమో.. కోపంగా చూసేవాడు.
‘అయ్యో! గట్లనా సార్! గిప్పుడు ఏం జేద్దాం సార్? మల్ల రాయిమందామా?!’ అన్నా కూడా చిన్నసారు ముఖంలో తెలియని ఆనందం కనపడేది నాకు.
‘ఏం రాస్తరు? మల్ల పేపర్లెవడియ్యాలె? ఇగ ఏదో ఒకటి జేద్దాం గని’ అంటూ నా వైపు తిరిగి..
‘నువ్వు ఇంటికిపోవమ్మా! ఎప్పుడైనా నీ పరీక్ష అయిపోంగనె ఒక్క నిముషం గూడా ఉండొద్దు. మీ ఇంట్లబడే దనుక ఉరుకాలె! సరేనా?!’ అని చెప్పాడు పెద్దసారు. నేను కోరుకునేది కూడా అదే గనుక పట్టరాని సంతోషం వేసేది. అయితే, నా వైపే చూస్తున్న మా క్లాస్మేట్స్ను చూసి.. ‘అయ్యో! ఆ మిగిలిన కొసరు గూడ చెప్తే అయిపోయేది’ అనుకునేదాన్ని.
మాకు ఏరోజు ఏ సబ్జెక్టులో పరీక్ష ఉంటుందో బహుశా నాలుగో తరగతి దాకా చెప్పేవారు కాదు.
ఓ సారి ఒక గమ్మత్ జరిగింది. ఏప్రిల్ మొదటి వారం అనుకుంటా.. ఉగాది పండక్కి మాకు తెల్లని కాటన్ సమ్మర్ ఫ్రాకులు కొన్నారు. వాటి పైన ఆపిల్, బ్యాట్, క్యాట్, డాగ్ బొమ్మలు ఏబీసీడీల స్పెలింగ్స్ సహా ఉన్నాయి. పండుగ తెల్లవారి అక్కా, నేనూ ఆ గౌన్లు వేసుకుని బడికి వెళ్లాం. ఆ రోజు ఇంగ్లిష్ పరీక్ష అని మాకు తెలియదు. దాంతో నా క్లాస్మేట్స్ అయిన మూడో తరగతి పిల్లలంతా నా గౌను, అక్క గౌను చూస్తూ పరీక్ష రాయడం మొదలు పెట్టారు. కొద్దిసేపటి తరువాత మా సార్లు ఆ విషయాన్ని గ్రహించినవారై.. ‘అయ్యో! గీ గౌన్లు తొడుక్కున్నరేందమ్మా! మొత్తం పేపర్కు జవాబులు మీ కాడనే ఉన్నయ్!’ అంటూ అక్కనూ, నన్నూ వెంటనే బట్టలు మార్చుకొని రమ్మని ఇంటికి పంపించారు. అమ్మ మాకు వేరే ఫ్రాకులు తొడిగి.. ‘ఇవాళ ఇంగ్లిష్ పరీక్ష అని మొదలే చెప్తే ఈ బట్టలు తొడుగక పోదును గద!’ అన్నది. మొత్తానికి మా కారణంగా ఆ ఏడాది పిల్లలంతా ఇంగ్లిష్ పరీక్షలో మంచి మార్కులు తెచ్చుకున్నారు. ఒకరిద్దరు తెలుగు పరీక్ష రోజు కూడా మా డ్రెస్సుల వైపు ఆసక్తిగా చూశారు. అయితే వాళ్లకు నిరాశే మిగిలింది. ఆ తరువాత మిడిల్ స్కూల్, హై సూల్లో చదివేటప్పుడు కూడా చాలాసార్లు నా తోటి పిల్లల దీనమైన చూపులకు కరిగిపోయి జవాబులు చెప్పేదాన్ని. ఆ క్షణంలో ‘భారతదేశము నా మాతృభూమి, భారతీయులందరూ నా సోదరసోదరీమణులు’ అనే ప్రతిజ్ఞను గుర్తు చేసుకునేదాన్ని. తొమ్మిదో తరగతికి వచ్చాక టీచర్ల కఠినమైన ఇన్విజిలేషన్ వల్లనో, నాకే కొంచెం అవగాహన కలగడం వల్లనో.. మొత్తానికి ఈ ఎత్తిపోతల పథకానికి స్వస్తి చెప్పాను. అప్పటికీ ఇప్పటికీ కూడా టెన్త్ క్లాస్ అనేది చదువులో ఒక మైలురాయే. ఆ రోజుల్లో టెన్త్ ఫెయిల్ అయితే అమ్మాయిల చదువు ఆగిపోయేది. పెళ్లి చేసేవారు. అబ్బాయిలకైతే చదువు కుంటుపడి మళ్లీ ట్రాక్లోకి రావడం కష్టమయ్యేది. అందుకని బాగా చదువుకున్నవాళ్లూ, భయపడేవాళ్లూ తప్పితే మిగతా వాళ్లు.. ఫుల్ హ్యాండ్స్ షర్ట్ మోచేతుల దాకా మడిచి ఆ మడతల్లోనో, సాక్స్లోనో నఖల్ చిట్టీలను పెట్టుకుని వచ్చేవారు. ఎన్నడూ సాక్స్ వేసుకుని షూస్ తొడగని వాళ్లు హఠాత్తుగా అలా తొడుక్కుని వస్తేనో, ఎప్పుడూ హాఫ్ షర్ట్ వేసుకునేవాళ్లు బుద్ధిమంతుల్లాగా ఫుల్ షర్ట్ ధరించి హాజరైతేనో ఇన్విజిలేటర్స్కు అనుమానం వచ్చేది. కొంతమంది స్టూడెంట్స్ మోకాళ్ల కింద వరుసగా రబ్బర్ బాండ్స్ తొడుక్కుని, అందులో స్లిప్పులు పెట్టుకుని పైనుంచి మామూలుగా ప్యాంట్ తొడుక్కుని వచ్చేవారు. ఈ పథకాలన్నీ విఫలమైతే.. స్టాండ్ బైగా అన్నలనో, మేనమామలనో నఖల్ చిట్టీల కోసం ముందే బతిమిలాడి పెట్టుకునేవారు. పిలవకపోయినా, కొన్నిసార్లు హీరోయిజం చూపడానికి వాళ్లే వచ్చేవారు. అప్పుడప్పుడూ పోలీసుల లాఠీ దెబ్బలూ తినేవారు.
నెల్లుట్ల రమాదేవి ( Nellutla Ramadevi ), రచయిత్రి
“Ramaayanam | నేడేయ్.. చ్చూడండీయ్! మీ అభిమాన..”
“Ramaayanam | బంధువులొస్తే.. బడికి డుమ్మా!”
“Ramaayanam | పెద్ద సారూ! చిన్న సారూ!”
“Ramaayanam | నేను బడికి వెళ్లిన విధంబెట్టిదనిన..”