Ramaayanam | అనివార్య పరిస్థితుల వల్ల మూడో ఏటే బడిలో చేరాను కానీ.. రోజూ బడికి పోవడం నాకు ఏ మాత్రం ఇష్టం లేకుండేది. మొదట్లో అక్షరాలు దిద్ది నిద్రపోగానే, సీనియర్లు ఇంట్లో దింపి వెళ్లేవారు. తరువాత రోజుల్లో ఆ సౌకర్యం లేకపోయింది. సాయంత్రం దాకా బడిలోనే ఉండటం తప్పనిసరైంది. ‘బడి ఎగ్గొట్టడానికి ఏ అవకాశం దొరుకుతుందా!?’ అని ఎదురుచూసేదాన్ని.
అసలు బడికి డుమ్మాకొట్టే అవకాశం పెద్దసారే కల్పించేవాడు. ఆయన అలసిపోయి మజ్జిగ అడుగగానే.. నా వెనుక వచ్చే ఆల్ జీరోమార్క్స్ పిల్లగాణ్ని పట్టించుకోకుండా ఇంటికి పరుగెత్తేదాన్ని. మా నానమ్మ (మా నానమ్మ చెల్లెలు. మా ఇంట్లోనే ఉండేది. మా అసలు నానమ్మ – తాతయ్య కూనూరులో ఉండేవారు) దినం విడిచి దినం పెద్దకుండ నిండా చల్ల చేసేది. ఒకరిద్దరి విషయంలో తప్ప.. ఎవరొచ్చినా చాలా ఉదారంగా చల్లలు పోసేది. ఆ ఒకరిద్దరు ఎవరో తరువాత చెబుతాను. నా రెకమెండేషన్ కనుక.. ‘చిన్న గ్లాసులో ఏం సరిపోతది?’ అని ఓ పెద్ద మరచెంబు నిండా పోసి, అందులో ఉప్పువేసి, రెండు ఖాళీ గ్లాసులు ఇచ్చి.. ‘ఇగో పిల్లగా.. పదిలెం. మంచిగ పట్కపో! ఇగ మా పిల్ల రాదు తియ్యి. పొద్దుననంగ బడికొచ్చింది. గిప్పటి దనుక ఉన్నది గద!’ అని నన్ను దగ్గరికి తీసుకునేది. ‘మరంతే! న్యాయమే గదా!’ అన్నట్టు.. ఆ ఆల్ జీరోస్ వెళ్లిపోయేవాడు. నేను ఓ గంట సేపటిదాకా మా అమ్మ కంట బడకుండా మేనేజ్ చేసేదాన్ని. ఎప్పుడో పనిమీద అటుగా వచ్చి ‘ఇదేందీ! నువ్వు బడికి పోలే?!’ అని తీవ్ర దృక్కులతో చూసేది అమ్మ. వెంటనే మా నానమ్మ.. ‘అది గాదే! వాండ్ల సారు చల్ల దెమ్మన్నడని గిప్పుడే ఒచ్చింది’ అని నా రెస్క్యూకు వచ్చేది.
‘గిప్పుడెందుకైతది? ఆ పిల్లగాడు చల్ల దీస్కపొయ్యి శాన సేపాయె! వాని ఎంబడిపోక బడెగ్గొట్టింది! గిట్లయితే దీనికి చదువు ఒచ్చినట్టే!’ అని కోపగించుకునేది అమ్మ.
‘ఎందుకు రాదు? పొద్దట్నించి బళ్లెనే ఉండె! అది అన్నీ మంచిగ రాస్తదట. నోటికి చదువుతదట!’ అని నానమ్మ అంటూంటే.. నేను వీలైనంత అమాయకంగా మొహం పెట్టి, ఆంగికాభినయమే తప్ప.. వాచికాభినయం లేకుండా చూసుకునేదాన్ని.
‘మీకెవరు చెప్పిన్రు?’ అమ్మ క్రాస్ ఎగ్జామిన్ చేసేది.
‘వాళ్ల చిన్నసారే చెప్పిండు’.
‘ఎప్పుడు? మనింటికి ఒచ్చిండా?’.
‘ఏ .. కాదు. మొన్న వాకిట్ల నిలబడితే నా దగ్గరికి ఒచ్చి పది రూపాయలు బదులడిగిండు. గప్పుడన్నడు’.
‘ఇచ్చిన్రా మరి!’.
‘ఆఁ.. ఎక్కడ పోతడు మరి! ఇచ్చిన’.
‘గందుకే మెచ్చుకున్నడు. అయినా ఒక్కపూట పోతె అయిపాయెనా! సాయంత్రం పాఠాలెట్ల?!’.
వాళ్లిద్దరి సంభాషణలో నేను జారుకునేదాన్ని.
మా ఇంటికి ఎప్పుడూ ఎవరో ఒకరు చుట్టాలొస్తూ ఉండేవారు. నేను బడికి బయల్దేరే ముందే చుట్టాలొస్తే నా పంట పండిందన్న మాటే!
‘ఇవ్వాళ బడికి పోను. మనింటికి చుట్టాలొచ్చిన్రు కదా!’ అని ముఖమంతా ప్లీజింగ్గా పెట్టి, వీలైనంత వరకూ మా అమ్మ వాళ్ల ముందు ఉన్నప్పుడే అనేదాన్ని.
వాళ్లపై నాకున్న ప్రేమకు మురిసి ముక్కలై పోయి..
‘చిన్నపిల్లే గానీ దీనికెంత బంధుప్రీతో!’ అనుకునేవాళ్లు.
మా అమ్మ కళ్లతోనే నన్ను పక్కకు పిలిచేది. దాని పర్యవసానమేమిటో నాకు తెలుసు గనుక, నేను గమనించనట్టే ఉండేదాన్ని.
‘సరే తియ్యి! పెద్దోళ్లు మాట్లాడుతుంటె నువ్వెందుకు? పొయ్యి స్నానం జేసి బడికి తయారుగా పో!’ అనేది.. అమ్మ చేసేది లేక.
వెంటనే ఆ అభిమాన సంఘం వాళ్లు..
‘ఇవ్వాళ మేమొచ్చినమని పోనంటున్నది గద! ఉండనీ తీ!’ అని మా అమ్మకు సలహా ఇచ్చేవాళ్లు.
‘ఏం గాదు. అది పగటికి అన్నానికొస్తే సాయంత్రం పోనేపోదు. ఒక్కపూటే గద పోయేది’ అనేది అమ్మ.
‘ఆఁ.. చిన్న క్లాసే గద. ఏమన్న బీఏ చదువుతున్నదా?!’ అనేవాళ్లు నా సపోర్టర్స్.
అమ్మ తీవ్ర అసంతృప్తి చెందినా.. ఆ రోజుల్లో చుట్టాలను ఏమీ అనకుండా నిజంగా దేవుళ్లలాగే చూసేవారు కాబట్టి, ఇంక మాట్లాడక పోయేది. చుట్టాలెప్పుడూ ఒక్కరోజుతో వెళ్లేవాళ్లు కారు. వారమో, పక్షమో, నెలో ఉండేవాళ్లు. వాళ్లున్నప్పుడు కనీసం రెండు మూడు రోజులైనా నేను తగు కారణాలతో బడి ఎగ్గొట్టేదాన్ని.
మా నానమ్మకు ఏదో కోర్ట్ కేస్ ఉండేది. దీంతో అప్పుడప్పుడూ నాన్నను తీసుకుని వరంగల్ వెళ్తుండేది. ఆ రోజే తిరిగి వచ్చే ప్రయాణ సౌకర్యం అంతగా లేని రోజులవి. ఆమె లేని రెండు మూడు రోజులూ నాకు చాలా దిగులేసేది. తను తిరిగి రాగానే.. బడి డుమ్మా అని వేరే చెప్పాలా?!
‘లేకలేక నానమ్మొస్తే కూడా బడికి పోవాల్నా?’ అన్న నా మాటలకు నానమ్మ మురిసిపోతే.. అమ్మ మాత్రం ‘నీ మొహం! లేక లేకేమిటి?! నానమ్మ మన దగ్గర్నే ఉంటారుగా!’ అంటూ నాతో అని, అటు తిరిగి మొహానికి కొంగు అడ్డు పెట్టుకుని నవ్వేది.
మా అసలు నానమ్మ చనిపోయినప్పుడు నేను పదో తరగతిలో ఉన్నాను. అప్పుడే క్లాసులు మొదలయ్యే జూలై నెల! మా ఇల్లంతా మనుషులే! ఆ పేరు మీద నేను పదిహేను రోజులు స్కూల్కు వెళ్లలేదు. ఇప్పుడైతే తల్లిదండ్రులకు గుండె ఆగిపోయేదేమో! రెండు వారాల తరువాత నేను స్కూల్కు వెళ్లగానే మా వరదారెడ్డి సార్.. ‘ఏందిరా? నువ్వు ఐదో తరగతిల ఉన్నననుకుంటున్నవా! గారెలు మీదికయి చదువు అడుగుబట్టిందా?’ అన్నాడు. ‘మా నాయినమ్మ గద సర్. చచ్చిపోయింది!’ అన్నాను. అంతే.. విరగబడి నవ్వాడు. నెక్ట్స్ పీరియడ్ నుంచి మామూలే. మందలో కలిసిపోయాను. అలా చుట్టాలొచ్చినా, ఆవు ఈనినా, వాన పడినా, పిల్లికి పిల్లలు పుట్టినా, ముందురోజు అర్ధరాత్రి దాకా వీధి భాగోతం చూసినా.. నేను బడి ఎగ్గొట్టక తప్పేది కాదు.
– నెల్లుట్ల రమాదేవి ( Nellutla Ramadevi ), రచయిత్రి
“Ramaayanam | పెద్ద సారూ! చిన్న సారూ!”
“Ramaayanam | నేను బడికి వెళ్లిన విధంబెట్టిదనిన..”