Deep Fake | నోరు, ముక్కు, బుగ్గలు, పెదాలు, కళ్లు, చెవులు, తల, జుట్టు.. అన్నీ కలిస్తే మీ ముఖం. మిమ్మల్ని గుర్తించడానికి ఓ పెద్ద ఆధారం. మీ పేరు తెలియనప్పుడు వాటిని బట్టే జనం మిమ్మల్ని గుర్తుంచుకుంటారు. ప్రబంధ కవులైతే.. సంపెంగలను, దొండపండ్లను, పద్మాలను ముఖ వర్ణనకు ముడిసరుకుగా వాడుకుంటారు. ముస్తాబులోనూ మనం ముఖానికే ప్రాధాన్యం ఇస్తాం. ఎవర్నయినా తిట్టాల్సి వచ్చినప్పుడు ‘నీ మొహం?’, ‘నీ మొహం మండా?’, ‘నీ మొహం ఎప్పుడైనా అద్దంలో చూసుకున్నావా?’.. అని మొహం మీదే అనేస్తాం. అంతటి విలువైన ముఖం ఇప్పుడు సంక్షోభంలో పడింది. ఎలా అంటారా? అయితే చదవండి..
ప్రతి మనిషికి ప్రత్యేకమైన ముఖాకృతి ఉంటుంది. కళ్లు, ముక్కు, చెవి, పెదాలు, బుగ్గలు, చుబుకం.. రూపురేఖల్ని, ఆయా భాగాల మధ్య దూరాన్ని త్రీ డైమెన్షన్లో నకలు తీసి.. భద్రపరచడమే ఫేషియల్ రికగ్నిషన్ టెక్నాలజీ ప్రత్యేకత. ఆ సమాచారాన్నంతా ఓ చోట జమ చేస్తారు. అందులోని డేటాబేస్ ఆధారంగా.. ఓ వ్యక్తిని గుర్తించడం. వయసును అంచనా వేయడం. ఇతర మాధ్యమాల్లోని సమాచారంతో బేరీజు వేసి వృత్తి, వ్యాపకాల్ని విశ్లేషించడం. సమాచార కేంద్రానికి అనుసంధానించిన సీసీ కెమెరాలలో కనిపిస్తే తక్షణం నిఘా వ్యవస్థను అప్రమత్తం చేయడం… ఆధునిక సాంకేతికత అందుబాటులోకి వచ్చాక చిటికెలో పని. కరోనా రోజుల్లో ఫేషియల్ రికగ్నిషన్ టెక్నాలజీ ప్రాధాన్యం మరింత తెలిసి వచ్చింది. ఆ టెక్నాలజీతో.. ఫోన్ అన్లాక్ చేసుకోవచ్చు. ఆఫీసులో అటెండెన్స్ ఇచ్చుకోవచ్చు. సీక్రెట్ లాకర్ తలుపులు తెరుచుకోవచ్చు. ఇంటి ద్వారాలూ స్వాగతం పలకవచ్చు.
ఇంతే. ఇదే తెలుసు మనకు. కానీ, ఇంతకుమించి ఎంతో జరుగుతున్నది. మన ముఖాకృతుల నమూనాలతో ఏకంగా ఓ వర్చువల్ ప్రపంచాన్నే సృష్టిస్తున్నారు. సప్త సముద్రాలకు అవతల, ఒంటిస్తంభం మేడమీద, చిట్టచివరి అంతస్తులో.. బంగారు పంజరంలోని చిలకలో మాంత్రికుడి ప్రాణాలు ఉన్నట్టు.. మనకు సంబంధించిన సమస్త సమాచారమూ ఆ ఫొటోతో ముడిపడి ఉంటుంది. ఆ ఒక్క ఆధారం చాలు. మీరెవరో తెలుసుకోవచ్చు. మీ భావజాలాన్ని అర్థం చేసుకోవచ్చు. మీ ఆర్థిక చరిత్ర చెప్పేయవచ్చు.
మీ వృత్తి, ఉద్యోగాలు ఏమిటన్నది తేల్చేయవచ్చు. అవును. ఏదైనా సాధ్యమే?
ఈ క్షణంలో మీరు.. పంజాగుట్ట చౌరస్తాలో ఉన్నారా? ఇప్పుడే, అమీర్పేట సిగ్నల్ దాటుకుని ఎర్రగడ్డ వైపు వెళ్లారా? అట్నుంచి సుందర్నగర్ కాలనీ దిశగా మళ్లారా? ఆ మారుమూల గల్లీలో ఎవరి ఇంటి కాలింగ్ బెల్ నొక్కారు? అక్కడ ఎంతసేపు ఉన్నారు? మళ్లీ బైక్ మీద భరత్నగర్ కాలనీకి ఎప్పుడు బయల్దేరారు?.. ఒకటేమిటి, సమస్త సమాచారం తెలియాల్సిన వాళ్లకు తెలిసిపోతుంది. ప్రతి సీసీ కెమెరానూ ఆధునిక సాంకేతికతకు అనుసంధానించడం వల్లే ఇదంతా సాధ్యమైంది.
మంచి-చెడు
నాణానికి బొమ్మ, బొరుసు ఉన్నట్టు.. ఫేషియల్ రికగ్నిషన్ టెక్నాలజీలోనూ మంచిచెడులు ఉన్నాయి. కాబట్టే, అమెరికా లాంటి దేశాలు శత్రుదేశపు గూఢచారుల వివరాలను ఇట్టే పట్టేస్తున్నాయి. కరడుగట్టిన నేరస్థులను అరెస్టు చేయడం చిటికెలో పని. ఫలానా ప్రాంతంలో కనిపించగానే.. సీసీ కెమెరా గుర్తుపట్టేస్తుంది. క్షణాల్లో కంట్రోల్ రూమ్కు అలర్ట్ వెళ్లిపోతుంది. పదంటే పది నిమిషాల్లో అష్ట దిగ్బంధనం చేసేస్తారు. ఉక్రెయిన్-రష్యా యుద్ధంలో ఫేస్ రికగ్నిషన్ టెక్నాలజీ యాప్.. క్లియర్ వ్యూ కీలకపాత్ర పోషిస్తున్నది. దీనికి కృత్రిమ మేధను జతచేశారు. మృతదేహాల్ని గుర్తించడంలో, శత్రుదేశ సైనికుల్ని కనిపెట్టడంలో ఈ సాంకేతికత ఎంతో ఉపకరిస్తున్నది. ఒక్క క్లిక్ చాలు. ఇంటర్నెట్ ప్రపంచంలోని వేల లక్షల ఫొటోలతో సరిపోల్చి.. నిజాన్ని నిగ్గు దేలుస్తుంది. ఆ వ్యక్తి ఎవరన్నది కనిపెడుతుంది. దీనివల్ల చాలా సమస్యలు తప్పిపోతాయి.
నేరగాళ్లకు అయితే ఇదో సింహ స్వప్నమే. ఈ మధ్య అమెరికాలో ఓ చిన్నారి అనుమానాస్పద పరిస్థితుల్లో మృతి చెందింది. ఎవరో అత్యాచారం చేసి చంపేసినట్టు నిర్ధారణ అయ్యింది. దగ్గర్లోని నిఘా కెమెరాలో ఓ అనుమానాస్పద వ్యక్తిని గుర్తించారు. అతను ఎవరన్నది తేల్చడానికి ముఖ గుర్తింపు టెక్నాలజీ సాయం తీసుకున్నారు. ఆ పరికరం ఫేస్బుక్ను జల్లెడపట్టి, ఓ గ్రూప్ ఫొటోను వెలికితీసి ఇచ్చింది. అందులో ఓ జిమ్లో చిట్టచివరన నక్కినక్కి నిలుచున్న వ్యక్తే నేరస్తుడు. జిమ్కు ఫోన్ చేసి.. అతను ఎవరన్నది కనిపెట్టారు. గంట సేపట్లో అరెస్టు జరిగిపోయింది. ఇదంతా ఎంతోకొంత మంచే. మరి చెడు? హంగేరీ లాంటి చోట్ల పాలకవర్గం ఈ సాంకేతికత సాయంతో.. ప్రత్యర్థి వర్గాలను వేటాడి వేటాడి పట్టుకుంటున్నది. ధర్నాలు, రాస్తారోకోలు, ఊరేగింపులు తదితర ప్రభుత్వ వ్యతిరేక ఉద్యమాలు నడిచినప్పుడు.. ఈ సాంకేతికత పాలకుల చేతిలో ఓ వజ్రాయుధమే. ప్రతి మొహాన్నీ రికార్డు చేసి, ప్రతి ఉద్యమకారుడి వివరాలూ తెలుసుకోవచ్చు. ఆ తర్వాత, కేసు పెట్టి జైలులో తోసేయవచ్చు. తిరుగులేని సాక్ష్యాలు ఉంటాయి కాబట్టి, కఠినమైన సెక్షన్లు బనాయించవచ్చు. ప్రజాస్వామ్య స్ఫూర్తికి ఇది అవరోధమంటూ మానవ హక్కుల ఉద్యమకారులు గొంతెత్తుతున్నారు. ఇప్పటికే చైనాలో ఈ తరహా జులుం మొదలైపోయింది.
పెరుగుతున్న ప్రాధాన్యం..
ఈ టెక్నాలజీ మన వ్యక్తిగత జీవితాల్లోకి కూడా చొరబడుతున్నది. గోప్యతను మింగేస్తున్నది. అమెరికాలాంటి దేశాలలో ప్రజాప్రతినిధులు పౌర సంబంధాలు పెంచుకోడానికి ‘క్లియర్ వ్యూ’ లాంటి అప్లికేషన్ల సాయం తీసుకుంటున్నారు. ఓ వ్యక్తి ఎదురుపడగానే.. కెమెరా క్లిక్ చేస్తే చాలు. అతని పేరు, ఊరు, వృత్తి, భావజాలం.. వగైరా సమాచారమంతా తెర మీద ప్రత్యక్షం అవుతుంది. గతంలో కలుసుకుని ఉంటే.. ఎక్కడ కలుసుకున్నదీ చెప్పేస్తుంది. ఇంకేముంది? ‘హాయ్ డేవిడ్ ఎలా ఉన్నారు? మనం క్రిస్మస్ సీజన్లో ఫలానా హోటల్లో జరిగిన పార్టీలో కలుసుకున్నాం కదూ’ అంటూ చొరవగా పలకరించొచ్చు. ఎదుటి మనిషి మనసు గెలుచుకోవచ్చు. కాస్త ఇబ్బందికరమైన మనిషి అయితే.. ‘సారీ డేవిడ్! ఓ మీటింగ్కు వెళ్లాల్సి ఉంది. మళ్లీ కలుద్దాం. బైబై’ అంటూ తప్పించుకోవచ్చు. పిమ్ఐస్ కూడా ఇలాంటిదే. కాకపోతే, అన్నిసార్లూ సాంకేతికతను విశ్వసించలేం. అప్పట్లో గూగుల్ ఫొటోల నిర్వహణకు సంబంధించి ఓ టెక్నాలజీని అభివృద్ధి చేసింది. బైక్ మీదున్న ఫొటోలన్నీ ఒక చోట, జూలో తీయించుకున్న ఫొటోలన్నీ ఒక చోట, జంతువుల ఫొటోలన్నీ ఒక చోట.. అదే సర్దేస్తుంది. కానీ, నల్లజాతి యువకులను అది మనుషుల్లా కాకుండా.. చింపాంజీల్లా గుర్తించింది. దీంతో, గూగుల్కు వర్ణ వివక్ష నెత్తికెక్కిందంటూ మానవ సమాజం గగ్గోలు పెట్టింది. గూగుల్ కూడా వెనక్కి తగ్గింది. ఫేస్బుక్ కూడా తన దగ్గరున్న అపార ఛాయాచిత్ర సంపదతో ప్రయోగాలు చేస్తున్నట్టు తెలుస్తున్నది.
ఏ సాంకేతికతలో అయినా.. ఒకటి నుంచి ఐదు శాతం లోపాలకు ఆస్కారం ఉంటుంది. ఆందోళనల సమయంలో వీధుల్లో ఉద్యమకారులే కాదు.. సామాన్య జనమూ ఉంటారు. టెక్నాలజీ ఆ తేడాను గుర్తించలేదు. దీంతో అమాయకులు కూడా పోలీసు కేసుల్లో ఇరుక్కోవాల్సి రావొచ్చు. మన ముఖం… మన హక్కు. మన అనుమతి లేకుండా ఎవరో రికార్డు చేయడం, నిల్వ చేయడం అనైతికం కూడా. ఇది నూటికి నూరుపాళ్లు వ్యక్తిగత హక్కులకు భంగం కలిగించడమే అనే వాదన కూడా ఉంది. సేకరణ వరకూ ఒక సమస్య అయితే, ఆ డేటా ఎంతవరకు సురక్షితమన్నది మరో ప్రశ్న. ఆ వీడియోలు పడకూడని చేతుల్లో పడితే.. డీప్ ఫేక్ టెక్నాలజీతో ఎన్ని ఉపద్రవాలు అయినా సృష్టించవచ్చు.. నగ్నంగా నిలబెట్టవచ్చు, నచ్చనివారిని తిట్టించవచ్చు. నిజానికి ఇది గోప్యతకు సంబంధించిన విషయం కూడా. మన అనుమతి లేకుండా మన కదలికల్ని నమోదు చేయడం ఎంత అరాచకం? సాంకేతికత పట్ల అవగాహన, చట్టం గురించి స్పష్టత .. ఈ రెండూ ఉన్నప్పుడే మన ముఖాన్ని మనం రక్షించుకోగలం. అది సాధ్యం కావాలంటే.. మాతృభాష, గణితం, ఫిజిక్స్ వగైరా సబ్జెక్టులతో పాటు పిల్లలకు తమ ముఖాన్ని తాము కాపాడుకోవడం ఎలాగో నేర్పాలి. ఫిన్లాండ్ ఇదే చేస్తున్నది. భారత్లో జరగాల్సిందే అదే. కానీ మనం ఆ దిశగా ప్రయత్నాలు చేయడం లేదు. మన ముఖం విలువ ఏపాటిదో మనకే తెలియడం లేదు.
సెలెబ్రిటీలకు సమస్యే!
సెలెబ్రిటీల ముఖాలు అత్యంత విలువైనవి. వాటికి బ్రాండ్ వ్యాల్యూ ఉంటుంది. మార్కెట్ ధర కూడా ఉంటుంది. కాబట్టే హాలీవుడ్ స్టార్స్ ఫేస్ ఇన్సూరెన్స్ చేయించుకుంటారు. మొహంలో తేడా వస్తే అవకాశాలు తగ్గిపోతాయి. ఆ కష్టాన్ని బీమాతో పూడ్చుకోగలమనే ధీమా. కానీ, సాంకేతికత ఆ ముఖారవిందాలను వర్చువల్గా కబ్జా చేస్తున్నది. ఆ ఇబ్బందిని చట్టపరంగా అధిగమించడానికి అనిల్ కపూల్ లాంటి నటులు కోర్టులను ఆశ్రయిస్తున్నారు. తన అనుమతి లేకుండాఎవరూ తన ముఖాన్ని ఏ రూపంలోనూ వాడుకోడానికి వీలులేకుండా ఆదేశాలు జారీ చేయమని కోరాడు అనిల్. ‘నేను ఉన్నప్పుడే కాదు, పోయిన తర్వాత కూడా నా ముఖాన్ని దుర్వినియోగం చేయడానికి వీల్లేదు’ అంటాడు అనిల్ కపూర్. రజనీకాంత్, షారుక్ఖాన్, ఆమిర్ఖాన్ తదితరుల ముఖాలు ఆన్లైన్లో తీవ్రంగా దుర్వినియోగం అవుతున్నాయి. తెలుగు సినిమాకు వస్తే.. హాస్యనటుడు బ్రహ్మానందం ఫొటోలను కూడా రకరకాలుగా వాడుకుంటున్నారు. ఇదంతా ముఖాన్ని చిన్న బుచ్చడమే, వ్యక్తిత్వాన్ని భంగపరచడమే.
జామింగ్..
ఎత్తుకు పై ఎత్తు.. ఎక్కడైనా ఉండేదే. సీసీ కెమెరాలు తమ మొహాల్ని రికార్డు చేయకుండాఎవరికివారు వినూత్నమైన చిట్కాలు పాటిస్తున్నారు. మాస్క్ ధరించడం అతి సులువైన మార్గం. కెమెరా కళ్ల నుంచి తప్పించుకోడానికి తిరుగులేని మార్గం. కరోనా ప్రభావం తగ్గిపోవడంతో కొన్ని దేశాలు బహిరంగ ప్రదేశాలలో మాస్కులతో తిరగడాన్ని నిషేధిస్తున్నాయి. కెమెరాల మీదికి లేజర్ కాంతులు ప్రసరింపజేయడం మరో పద్ధతి. బయోమెట్రిక్ సిస్టమ్ కొత్తగా వచ్చినప్పుడు అదో అద్భుతంలా అనిపించింది. రానురానూ అందులోనూ లోపాలు బయటపడ్డాయి. ఓ వ్యక్తి వేలిముద్రలకు నకిలీ చేయడం పెద్ద కష్టమేం కాదని తేలిపోయింది. ఇదే సూత్రాన్ని పాటించి నకిలీ ముఖాలు తయారుచేస్తే? ఫలానా వ్యక్తి నకిలీ ముఖాన్ని ధరించి వెళ్లి.. ఎవర్ని అయినా హత్య చేస్తే? సాంకేతికత ఎలా స్పందిస్తుంది? అనేది వేయి డాలర్ల ప్రశ్న. ఇలాంటి వక్రమార్గాల్లో నేరస్థులు తప్పించుకోవడం సాధ్యమే. అమాయకుల్ని ఇరికించడమూ సాధ్యమే!
కొన్నేండ్లు వెనక్కి..
మీ మొహాన్ని పాతికేండ్లు వెనక్కి తీసుకెళ్లి పసిపిల్లాడిలా, ఇరవై ఏండ్లు వెనక్కి తీసుకెళ్లి ఎల్కేజీ విద్యార్థిగా, పదేండ్లు వెనక్కి తీసుకెళ్లి నూనూగు మీసాల యువకుడిగా మార్చే వెసులుబాటు కూడా ఉంది. ఆర్టిఫీషియల్ ఇంటె
లిజన్స్తో ఇదంతా సాధ్యం అవుతున్నది. ఈ సాంకేతికత సినిమాలు, వాణిజ్య ప్రకటనలకు వరంగా మారుతున్నది. దీన్నే డీ ఏజ్డ్ వెర్షన్ అంటారు. ఓ జీవిత బీమా కంపెనీ సచిన్ను పాలబుగ్గల పిల్లగాడిని చేసింది.
గుర్తించడం ఇలా..
డీప్ఫేక్.. అచ్చంగా ఫేకే. కానీ అతికించినట్టు కాకుండా, అతికినట్టు ఉంటాయి.. ఆ వీడియోలు, ఫొటోలు. అయినా సరే గుర్తించడం పెద్ద కష్టమేం కాదు. అలా అని సులభమూ కాదు. ప్రతి భాగాన్నీ పరీక్షించుకుంటూ వెళ్తే పట్టేయవచ్చు.
నుదురు
అసహజమైన నునుపుదనం లేదా కృతకమైన ముడతలు కనిపించవచ్చు.
పెదాలు
మాటకు, పెదవుల కదలికకు సంబంధం ఉండదు. జాగ్రత్తగా గమనిస్తే.. అర్థమైపోతుంది.
వెలుతురు
ఆ ఫొటో లేదా వీడియో చుట్టూ అసహజమైన కాంతి ఉంటుంది.
హావభావాలు
క్షణక్షణానికి మారుతుంటాయి. అతికించినట్టు అనిపిస్తాయి.