ప్రతి మనిషికి కొన్ని మంచి అలవాట్లు, దురలవాట్లు ఉంటాయి. కొన్ని పుట్టుకతో వచ్చేవి అయితే, కొన్ని పెరిగిన వాతావరణాన్ని బట్టి అలవడుతాయి. ‘పుట్టుకతో వచ్చిన బుద్ధులు పుడకలతో గానీ పోవు’ అనే నానుడి అందరికీ తెలిసిందే! ఈ బుద్ధులు మంచివైతే సమస్యేమీ ఉండదు. చెడ్డవయితేనే ఇబ్బంది. వాటిని వదిలించుకుంటేనే మనుగడ సఫలమవుతుంది. సరైన జీవనశైలి, ఆధ్యాత్మిక సాధనతో వీటిని అధిగమించవచ్చు.
జన్మాంతర వాసనలు, అలవాట్లను జయించడం అనుకున్నంత తేలిక కాదు. ఒకానొక గ్రామంలో జమీందారు ఉండేవాడు. ఆయనకోసారి ఓ వ్యాధి సోకింది. ఎంతమంది వైద్యులను సంప్రదించినా, ఎన్ని చికిత్సలు తీసుకున్నా ఫలితం కనిపించలేదు. కొన్నాళ్లకు ఓ వైద్యుడు జమీందారును పరీక్షించి.. ‘ఎప్పుడూ ఉప్పు కల్లును చప్పరిస్తూ ఉండటమే ఈ వ్యాధికి ఔషధం’ అని చెప్పాడు. వైద్యుడి సూచనమేరకు అప్పటి నుంచి ఉప్పు కల్లును చప్పరించడం మొదలుపెట్టాడు జమీందారు. రోజులు గడిచిపోయాయి. అతని రోగమూ కుదుటపడసాగింది. ఒకరోజు పట్టణానికి వచ్చాడు జమీందారు. మర్నాడు ఇంట్లో వేడుక ఉండటంతో.. మిఠాయిలు తీసుకువెళ్లాలనుకున్నాడు. దుకాణం దగ్గరికి వెళ్లి.. రకరకాల తీపిపదార్థాలు రుచి చూడటం మొదలుపెట్టాడు. అన్నీ ఉప్పుగానే ఉన్నాయనిపించింది. ‘ఇంత ఉప్పుగా ఉన్నాయేంటి?’ అని దుకాణదారుడిని ప్రశ్నించాడు. ‘దీన్ని రుచి చూడండి’ అని మరో మిఠాయి ఇచ్చాడు దుకాణం యజమాని. అదీ ఉప్పుగా ఉండటంతో, మరో దుకాణానికి వెళ్లాడు జమీందారు. అక్కడా ఇదే అనుభవం ఎదురైంది. మిఠాయి దుకాణం యజమాని జమీందారును పరీక్షగా చూసి ‘అయ్యా! ముందుగా మీరు నీళ్లు పుక్కిలించండి. ఆ తర్వాత రుచి చూద్దురు గానీ’ అన్నాడు. నీళ్లు పుక్కిలించిన తర్వాత మిఠాయి తియ్యగా అనిపించింది. ఉప్పు రుచి వదిలించుకున్నాక గానీ, అసలు రుచి గుర్తించలేకపోయాడు జమీందారు. గత వాసనలు వదిలించుకోకుండా ఉన్నంతకాలం.. సాధన ముందుకుసాగదు.
జన్మాంతర వాసనలు, బాల్యం నుంచి ఏర్పడిన అలవాట్లు ఒక పట్టాన వదలవు. వాటినుంచి బయట పడాలంటే తీవ్రమైన సాధన అవసరం. ముఖ్యంగా కామక్రోధ వికారాల నుంచి తేలికగా బయటపడలేం. అలాగని ఇంద్రియాలను బలవంతంగా నిగ్రహించినంత మాత్రాన అరిషడ్వర్గాల చెర నుంచి బయటపడతామనుకుంటే పొరపాటే! మెట్ల సాయం లేకుండా నేరుగా పదో అంతస్తుకు ఎలా చేరుకోలేమో! సాధన పథంలో ఒక్కో సోపానం అధిరోహిస్తే గానీ వైఖరిలో మార్పు రాదు.
సాధన మార్గంలో ప్రయాణించడం కష్టమైన పనే! పిల్లల్ని బలవంతంగా బడికి పంపితే ఎలా ఉంటుందో, ఇదీ అంతే. మన అజ్ఞానాన్ని అధిగమించాలంటే, ముందుగా మనలోని లోపాలను గుర్తించే వివేకం ఉండాలి. ఆ లోపాలను కప్పిపుచ్చుకోకుండా, నిర్మూలించే ప్రయత్నం చేయాలి. రావణుడు తపశ్శాలి, వరాలు పొందినవాడు. అయితేనేం, తన బలహీనతలు తెలిసి కూడా వాటిని అదుపు చేసే ప్రయత్నం చేయలేదు. పైపెచ్చూ, ఇంద్రియాలను బలవంతంగా నిగ్రహించి కొన్నేండ్లు తపస్సు చేశాడు. అనేక వరాలు పొందాడు. కానీ, ఆ తర్వాతి కాలంలో వరగర్వంతో మిడిసిపడుతున్న రావణుడిని ఇంద్రియాలు లోబరుచుకున్నాయి. అతణ్ని రెచ్చగొట్టి దిద్దుకోరాని తప్పులు చేసేలా ప్రోత్సహించాయి. తపస్సు చేసే క్రమంలో తాత్కాలికంగా వదిలిపెట్టిన వాసనలన్నీ మళ్లీ చుట్టుముట్టి రాక్షసేంద్రుడిని అధోగతి పాల్జేశాయి.
ఆలోచనలు, అలవాట్లు మనిషిని తోలుబొమ్మలాట ఆడిస్తాయి. మన ఆలోచనలు పవిత్రంగా ఉండాలన్నా, దురలవాట్లకు దూరం కావాలన్నా.. వివేకంతో మెలగాలి. మన తప్పులను మనమే ఎంచుకోవాలి. వాటిని సద్గురువు దిశానిర్దేశంలో సరిదిద్దుకోవాలి. అప్పుడు సాధన సఫలమవుతుంది. నోటి నుంచి వచ్చే దుర్వాసనను నీరు పుక్కిలించి తొలగించుకున్నట్లు.. మన లోపాలను సాధన అనే కవ్వంతో చిలికి అధిగమించాలి. సార్థకమైన మానవ జన్మను సర్వోన్నతంగా మార్చుకోవాలే గానీ, మరిన్ని వాసనలు మూటగట్టుకొని నిష్ఫలం చేసుకోకూడదు.
కణ్వస