పల్లెల ప్రగతికి.. సర్పంచ్‌లే సుప్రీం

గ్రామ పంచాయతీల పోరు ముగిసింది. గెలుపొందిన పాలకవర్గాలు సోమవారం అట్టహాసంగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసి బాధ్యతలు చేపట్టాయి. ఇక ఆయా పంచాయతీ పరిధిలోని గ్రామాల అభ్యున్నతి, సమస్యల పరిష్కారం, ప్రజలకు మౌలిక సదుపాయాల కల్పన వంటి ప్రధాన నిర్ణయాల్లో సర్పంచ్‌లే సుప్రీంగా వ్యవహరించనున్నారు. పల్లెల ప్రగతి ఇక వీరి చేతుల్లోనే ఉండనుంది. గ్రామసభల తీర్మానాలే వారి శాసనాలు.

• గ్రామ పంచాయతీలకే సర్వాధికారాలు
• కొత్త పంచాయతీరాజ్‌ చట్టంలో స్పష్టీకరణ
• గ్రామపాలనపై జిల్లా పంచాయతీ అధికారి పర్యవేక్షణ

అశ్వారావుపేట, డిసెంబర్‌ 22 : గ్రామ పంచాయతీల పోరు ముగిసింది. గెలుపొందిన పాలకవర్గాలు సోమవారం అట్టహాసంగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసి బాధ్యతలు చేపట్టాయి. ఇక ఆయా పంచాయతీ పరిధిలోని గ్రామాల అభ్యున్నతి, సమస్యల పరిష్కారం, ప్రజలకు మౌలిక సదుపాయాల కల్పన వంటి ప్రధాన నిర్ణయాల్లో సర్పంచ్‌లే సుప్రీంగా వ్యవహరించనున్నారు. పల్లెల ప్రగతి ఇక వీరి చేతుల్లోనే ఉండనుంది. గ్రామసభల తీర్మానాలే వారి శాసనాలు.

పంచాయతీరాజ్‌ వ్యవస్థలో 73వ రాజ్యాంగ సవరణ చట్టం ఐదంచెల విధానం అమల్లోకి తీసుకొచ్చింది. ఈ చట్టం గ్రామ పంచాయతీలకు విశేష అధికారాలు ఇచ్చింది. పంచాయతీల పాలనపై జిల్లా పంచాయతీ అధికారి పర్యవేక్షణ ఉంటుంది. ఒకవేళ పంచాయతీల్లో సర్పంచ్‌లు సక్రమంగా బాధ్యతలు నిర్వహించకుంటే చర్యలు తీసుకునే అధికారం జిల్లా కలెక్టర్‌కు ఉంటుంది.

విధులు – బాధ్యతలు

• గ్రామ పంచాయతీ సమావేశాలు, గ్రామసభలకు సర్పంచులు అధ్యక్షత వహిస్తారు. సర్పంచ్‌ అందుబాటులో లేకుంటే ఉప సర్పంచులు అధ్యక్షత వహిస్తారు.
• గ్రామ పంచాయతీ పాలకవర్గం గ్రామసభల తీర్మానాలతో జరిగే పనులను పర్యవేక్షించటం ప్రధానం.
• సర్పంచులు గ్రామాల్లో జరిగే అభివృద్ధి పనుల నిర్వహణ కోసం నిధుల విడుదలకు చెక్‌పవర్‌ కలిగి ఉంటారు.
• ప్రభుత్వం ఆమోదించిన మేరకు నిధులు ఖర్చు చేసే అధికారం సర్పంచులకు ఉంటుంది. రోజువారీ కార్యాలయం నిర్వహణ వీరి బాధ్యత.
• పంచాయతీ కార్యదర్శి కార్యకలాపాలపై సర్పంచులకు పరిపాలనాపరమైన అధికారం ఉంటుంది.
• ప్రత్యక్షంగా ఎన్నికయ్యే సర్పంచులపై అవిశ్వాస తీర్మానం పెట్టే అధికారం సభ్యులకు ఉండదు.
• ప్రభుత్వం సర్పంచులకు నెల వేతనంగా రూ.6,500 ఇస్తుంది.
  బాధ్యతలు నిర్వర్తించకపోతే..
• గ్రామ పంచాయతీ సర్పంచులు తమ బాధ్యతలను సక్రమంగా నిర్వర్తించకపోతే జిల్లా కలెక్టర్‌కు వారిపై చర్యలు తీసుకునే అధికారం ఉంటుంది. నిధులు, అధికార దుర్వినియోగం అయినప్పుడు, గ్రామసభలు సకాలంలో నిర్వహించకపోవటం, ఆదాయ, వ్యయాలపై ఆడిట్‌ చేయించకపోవటం, పంచాయతీ నిర్వహణలో జిల్లా ఉన్నతాధికారుల ఆదేశాలు అమలు చేయకుండా నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరించే సర్పంచులపై కలెక్టర్‌ చర్యలు తీసుకుంటారు.
• సర్పంచ్‌ ఏ కారణం చేతనైనా రాజీనామా చేయాల్సివస్తే రాజీనామా పత్రాన్ని జిల్లా పంచాయతీ అధికారికి ఇచ్చి పదవి నుంచి తప్పుకోవచ్చు.
• మరేదైనా కారణంతో సర్పంచ్‌ పదవి ఖాళీ అయితే 120రోజుల్లోపు ఎన్నిక నిర్వహించి కొత్త సర్పంచ్‌ను ఎంపిక చేయాల్సి ఉంటుంది. అప్పటివరకు ఉప సర్పంచ్‌ బాధ్యతలు నిర్వహించే అవకాశం ఉంది.

సమస్యల పరిష్కార వేదిక

గ్రామ పంచాయతీ కార్యాలయాలు పల్లెల్లో సమస్యల పరిష్కారానికి వేదికగా ఉంటాయి. గ్రామ పంచాయతీ సమావేశాల్లో సర్పంచ్‌ నేతృత్వంలో పాలకవర్గాలు తీసుకునే నిర్ణయాలు అత్యంత కీలకమవుతాయి. రోడ్లు, తాగునీటి సరఫరా, వీధిదీపాల ఏర్పాటు, పారిశుధ్య నిర్వహణతోపాటు ప్రజలకు మౌలిక సదుపాయాల కల్పన కోసం సమావేశాల్లో చర్చించి నిర్ణయం తీసుకుంటాయి. ప్రతి సమావేశానికి సర్పంచ్‌ అధ్యక్షత వహిస్తారు. గ్రామాభివృద్ధి కోసం చేపడుతున్న పనులు, భవిష్యత్‌లో చేపట్టబోయే పనులు, ఖర్చులు, ఆదాయ, వ్యయాలను ప్రజల దృష్టికి తీసుకెళ్లేలా గ్రామసభలు నిర్వహిస్తాయి. గ్రామసభలో చేసే తీర్మానాలు గ్రామ చట్టాలుగా పరిగణిస్తాయి.