రేవంత్‌ తీసిన గోతిలో కాంగ్రెస్‌!

తెలంగాణ రాజకీయాల్లో జూబ్లీహిల్స్‌ ఉప ఎన్నిక ఒక మైలురాయిగా నిలుస్తుంది. ఎమ్మెల్యే గోపీనాథ్‌ మరణంతో అనివార్యమైన ఈ ఉప ఎన్నికలో అధికార కాంగ్రెస్‌ పార్టీ బరిలోకి దిగడం ద్వారా తీవ్ర నష్టాన్ని చవిచూసే అవకాశమున్నది. రేవంత్‌రెడ్డి నాయకత్వంలోని హస్తం పార్టీ అభ్యర్థిని నిలబెట్టడంతోనే తన బలహీనతలను ప్రజలముందు బట్టబయలు చేసినట్టయింది.

తెలంగాణ రాజకీయాల్లో జూబ్లీహిల్స్‌ ఉప ఎన్నిక ఒక మైలురాయిగా నిలుస్తుంది. ఎమ్మెల్యే గోపీనాథ్‌ మరణంతో అనివార్యమైన ఈ ఉప ఎన్నికలో అధికార కాంగ్రెస్‌ పార్టీ బరిలోకి దిగడం ద్వారా తీవ్ర నష్టాన్ని చవిచూసే అవకాశమున్నది. రేవంత్‌రెడ్డి నాయకత్వంలోని హస్తం పార్టీ అభ్యర్థిని నిలబెట్టడంతోనే తన బలహీనతలను ప్రజలముందు బట్టబయలు చేసినట్టయింది. సాధారణంగా సిట్టింగ్‌ ఎమ్మెల్యే ఎవరైనా దివంగతులైతే, ఆ స్థానంలో జరిగే ఉప ఎన్నికల్లో ఇతర పార్టీలు తమ అభ్యర్థులను నిలబెట్టకుండా, ఏకగ్రీవం చేయడం తెలుగు రాష్ర్టాల్లో ఒక సంప్రదాయం. చనిపోయిన సదరు నాయకుడికిచ్చే గౌరవానికి సూచిక ఇది.

రేవంత్‌రెడ్డి ఈ సంప్రదాయాన్ని ధిక్కరించి, తమ అభ్యర్థిని పోటీకి దించడంతో కాంగ్రెస్‌ రెండు విధాలుగా నష్టపోయింది. ఒకటి, ఇచ్చిన వాగ్దానాలను ఆ పార్టీ మరిచిన విషయం మళ్లీ చర్చకు వచ్చింది. రెండు, ఆంధ్ర ఆరిజిన్‌ ఓటర్లు, ముఖ్యంగా కమ్మ సామాజికవర్గంలో ఆ పార్టీ ఇమేజ్‌ దెబ్బతిన్నది. ఈ నిర్ణయం వెనుక ఉన్న రాజకీయ, సామాజిక పరిణామాలను ఈ వ్యాసంలో విశ్లేషిద్దాం.

తెలుగు రాష్ర్టాల్లోని రాజకీయ సంప్రదాయాలను ముందుగా అందరూ అర్థం చేసుకోవాలి. ఆంధ్రప్రదేశ్‌, తెలంగాణలో సిట్టింగ్‌ ఎమ్మెల్యే లేదా ఎంపీ మరణించినప్పుడు ఉపఎన్నికలు వస్తే, ఇతర పార్టీలు సానుభూతి కోసం అభ్యర్థులను నిలబెట్టకుండా, ఏకగ్రీవంగా గెలిపించడం సాధారణం. ఇది సానుభూతి మాత్రమే కాదు, చనిపోయిన నాయకుడి కుటుంబానికి, పార్టీకి గౌరవం చూపడం. గోపీనాథ్‌ మరణం తర్వాత జూబ్లీహిల్స్‌లో ఆయన భార్యను బీఆర్‌ఎస్‌ తమ అభ్యర్థిగా నిలబెట్టినప్పుడు, కాంగ్రెస్‌ పార్టీ పోటీ చేయకుండా ఉంటే సంప్రదాయానికి అనుగుణంగా ఉండేది. కానీ, రేవంత్‌రెడ్డి నిర్ణయం ఈ సంప్రదాయాన్ని బద్దలుకొట్టింది.

కాంగ్రెస్‌ అభ్యర్థిని నిలబెట్టకపోతే రెండు ప్రయోజనాలు ఉండేవి. మొదటిది, పార్టీ ఇచ్చిన వాగ్దానాల గురించిన చర్చ జరిగేది కాదు. 2023 అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌ ఆరు గ్యారెంటీలు (మహాలక్ష్మి, గృహజ్యోతి, ఇందిరమ్మ ఇళ్లు మొదలైనవి) ఇచ్చి అధికారంలోకి వచ్చింది. కానీ, రెండేండ్లు అయినా వాటి అమలు అతీగతీ లేదు. ఉదాహరణకు, మహిళలకు ఉచిత బస్సు ప్రయాణం పథకం అమల్లోకి వచ్చింది కానీ, రూ.2,500 నగదు బదిలీ, గృహజ్యోతి (200 యూనిట్ల ఉచిత విద్యుత్తు) పూర్తిగా అమలు కాలేదు. ఉపఎన్నికలో కాంగ్రెస్‌ పోటీ చేయడంతో ఈ విషయాలు ప్రధానంగా చర్చనీయాంశమయ్యాయి. కాం గ్రెస్‌ ‘మోసకారి పార్టీ’ అని ప్రచారం చేసే అవకాశం బీఆర్‌ఎస్‌కు దొరికింది. రెండవది, జూబ్లీహిల్స్‌ నియోజకవర్గంలో ఆంధ్ర ఆరిజిన్‌ ఓటర్ల పాత్ర ఎంతో కీలకం. ఈ ప్రాంతం హైదరాబాద్‌లోని అత్యం త ధనిక ప్రాంతాల్లో ఒకటి. ఇక్కడ కమ్మ సా మాజికవర్గం ప్రభావం ఎక్కువ. గోపీనాథ్‌ కూ డా కమ్మ సామాజికవర్గానికి చెందినవారే. కాం గ్రెస్‌ పోటీ చేయకపోతే ఈ సామాజికవర్గంలో ఆ పార్టీ ఇమేజ్‌ పెరిగేది. సంప్రదాయాలు తెలిసిన పార్టీ అనే భావన వచ్చేది. కానీ, ఉపఎన్నికల బరిలోకి దిగడంతో ఓటర్లు కాంగ్రెస్‌ను అవకాశవాద పార్టీగా చూసే అవకాశం ఉంది.

రేవంత్‌రెడ్డి రెండు తప్పిదాలు: తెలంగాణ ముఖ్యమంత్రి రేవంత్‌రెడ్డి తీసుకుంటున్న రాజకీయ నిర్ణయాలు, ఆయన వ్యాఖ్యలు కాంగ్రెస్‌ పార్టీకి జాతీయ స్థాయిలో నష్టం కలిగిస్తున్నాయి. మొదటి తప్పిదం, మహమ్మద్‌ అజహరుద్దీన్‌కు టికెట్‌ ఇవ్వకపోవడం. రెండవది, ‘కాంగ్రెస్‌ వల్లే ముస్లింలు ఉన్నారు’ అనే వివాదాస్పద ప్రకటన చేయడం. ఈ రెండూ బీహార్‌ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌కు ప్రతికూల ప్రభావం చూపే అవకాశముంది.

రేవంత్‌రెడ్డి ‘ఫుట్‌ ఇన్‌ మౌత్‌’ సిండ్రోమ్‌తో బాధపడుతున్నారని విశ్లేషకులు అంటున్నారు. ఆయన ప్రకటనలు తెలంగాణకే పరిమితం కావని, జాతీయ స్థాయిలోనూ ప్రతిధ్వనిస్తాయని చెప్తున్నారు. గతంలోనూ ఆయన చేసిన వ్యాఖ్యలు వివాదాస్పదమైన విషయం తెలిసిందే. కేసీఆర్‌పై వ్యక్తిగత విమర్శలు, బీఆర్‌ఎస్‌ నాయకులపై అనుచిత వ్యాఖ్యలు అందుకు ఉదాహరణలు. ఈసారి ముస్లిం సమాజంపై రేవంత్‌రెడ్డి చేసిన వ్యాఖ్యలు జాతీయ స్థాయిలో కాంగ్రెస్‌ పట్ల ప్రతికూలతను సృష్టించింది. అందుకే కాంగ్రెస్‌ హైకమాండ్‌ రేవంత్‌ను బీహార్‌ ప్రచారానికి దూరం పెట్టింది.

మొదటి తప్పిదం: అజహరుద్దీన్‌కు టికెట్‌ నిరాకరణ. అజహరుద్దీన్‌ ప్రజాదరణ పొందిన ముస్లిం నాయకుడు. టీమిండియా మాజీ కెప్టెన్‌ (క్రికెట్‌) కూడా. గతంలో మొరాదాబాద్‌ ఎంపీగా గెలిచిన ఆయనకు టికెట్‌ ఇచ్చి ఉంటే, ‘ముస్లిం నాయకత్వాన్ని కాంగ్రెస్‌ ప్రోత్సహిస్తున్నది’ అనే సందేశం ప్రజల్లోకి వెళ్లేది. కానీ, రేవంత్‌రెడ్డి ఈ అవకాశాన్ని వదులుకున్నారు. దీని వెనుక ఏఐఎంఐఎం ఒత్తిడి ఉందని రాజకీయ విశ్లేషకులు అంచనా వేస్తున్నారు. హైదరాబాద్‌లో ప్రజాదరణ పొందిన ముస్లిం నాయకుడిగా అజహరుద్దీన్‌ ఎదగడం ఏఐఎంఐఎంకు ఇష్టం లేకపోవచ్చు. తాము హైదరాబాద్‌ ముస్లిం రాజకీయాల్లో ఆధిపత్యం కోల్పోకూడదని ఓవైసీ సోదరులు కోరుకుంటారు. రేవంత్‌రెడ్డి వారి ఒత్తిడికి లొంగారా? లేదా సొంత రాజకీయ కోణంలో ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారా? అన్నది తెలియాలి. ఏదేమైనా, ఈ నిర్ణయం బీహార్‌ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్‌కు ‘ఫేస్‌ సేవింగ్‌’ అవకాశాన్ని దూరం చేసింది.

బీహార్‌లో ముస్లిం ఓటర్లు కీలకం. ఆ రాష్ట్ర జనాభాలో 17 శాతానికి పైగా ముస్లింలు ఉన్నారు. కాంగ్రెస్‌-ఆర్జేడీ కూటమి ముస్లింల ఓట్లపై ఆధారపడుతున్నది. అజహరుద్దీన్‌కు టికెట్‌ ఇచ్చి ఉంటే, ‘కాంగ్రెస్‌ దేశవ్యాప్తంగా ముస్లిం నాయకత్వాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది’ అనే ప్రచారానికి అవకాశం ఉండేది. అజహరుద్దీన్‌ పేరు చెప్పి, బీహార్‌లోనూ ప్రచారం చేసుకునే ఆస్కారం ఉండేది. కానీ, అజహరుద్దీన్‌కు టికెట్‌ నిరాకరణతో కాంగ్రెస్‌ ఈ అవకాశాన్ని కోల్పోయింది. అంతేకాదు, బీహార్‌లోని ముస్లిం ఓటర్లు కాంగ్రెస్‌ను ‘ముస్లిం వ్యతిరేక’ పార్టీగా చూడటం ప్రారంభించారు.

రెండవ తప్పిదం: వివాదాస్పద ప్రకటన. ‘కాంగ్రెస్‌ వల్లే ముస్లింలు ఉన్నారు’ అని రేవంత్‌రెడ్డి అన్నారు. ఇది ముస్లిం సమాజంలో తీవ్ర ఆగ్రహాన్ని రేకెత్తించింది. ఈ ప్రకటనను ముస్లింలు ‘అవమానకరం’గా భావిస్తున్నారు. ముస్లిం సమాజం చరిత్ర, సంస్కృతి, గుర్తింపు అనేవి కాంగ్రెస్‌ ఇచ్చినవి కావు. ఇదొక స్వతంత్ర సమాజం. రేవంత్‌ ప్రకటన ముస్లింలను ‘కాంగ్రెస్‌ ఓటు బ్యాంక్‌’గా చూసినట్టు అనిపిస్తున్నది. బీహార్‌లో ఈ వ్యాఖ్యలపై విస్తృతంగా చర్చ జరుగుతున్నది. ఫలితంగా కాంగ్రెస్‌కు ముస్లిం ఓటర్లు దూరమయ్యే అవకాశముంది.

రేవంత్‌రెడ్డి ‘ఫుట్‌ ఇన్‌ మౌత్‌’ సిండ్రోమ్‌తో బాధపడుతున్నారని విశ్లేషకులు అంటున్నారు. ఆయన ప్రకటనలు తెలంగాణకే పరిమితం కావని, జాతీయ స్థాయిలోనూ ప్రతిధ్వనిస్తాయని చెప్తున్నారు. గతంలోనూ ఆయన చేసిన వ్యాఖ్యలు వివాదాస్పదమైన విషయం తెలిసిందే. కేసీఆర్‌పై వ్యక్తిగత విమర్శలు, బీఆర్‌ఎస్‌ నాయకులపై అనుచిత వ్యాఖ్యలు అందుకు ఉదాహరణలు. ఈసారి ముస్లిం సమాజంపై రేవంత్‌రెడ్డి చేసిన వ్యాఖ్యలు జాతీయ స్థాయిలో కాంగ్రెస్‌ పట్ల ప్రతికూలతను సృష్టించింది. అందుకే కాంగ్రెస్‌ హైకమాండ్‌ రేవంత్‌ను బీహార్‌ ప్రచారానికి దూరం పెట్టింది.

కాంగ్రెస్‌ ఒక జాతీయ పార్టీ. ఆ పార్టీ నాయకుల ప్రకటనలు ఒక ప్రాంతానికే పరిమితం కావు. తెలంగాణలో అన్న మాటలు బీహార్‌, ఉత్తరప్రదేశ్‌, పశ్చిమ బెంగాల్‌లోనూ ప్రతిధ్వనిస్తాయి. సోషల్‌ మీడియా యుగంలో ఇలాంటి వ్యాఖ్యలు వెంటనే వైరల్‌ అవుతాయి. పార్టీ ఇమేజ్‌ను దెబ్బతీస్తాయి. ఏఐఎంఐఎం ఒత్తిడి నిజమైతే రేవంత్‌ సొంత రాజకీయాల కోసం జాతీయ పార్టీని బలిచేశారనిపిస్తున్నది. అంతేకాదు, కాంగ్రెస్‌ పార్టీలో అంతర్గత విభేదాలను కూడా ఇది బయటపెట్టింది.

మొత్తానికి రేవంత్‌ తీసిన గోతిలో కాంగ్రెస్‌ పడిందని చెప్పవచ్చు. సంప్రదాయాన్ని గౌరవించి అభ్యర్థిని నిలబెట్టకపోయి ఉంటే, ఆ పార్టీకి మేలు జరిగేది. హామీల గురించిన చర్చలు తప్పేవి, ఇమేజ్‌ పెరిగేది. పోటీ వల్ల బలహీనతలు బయటపడ్డాయి, నాయకత్వం సందేహాస్పదమైంది. రాజకీయాల్లో సంప్రదాయాలు, సానుభూతి కీలకం. జూబ్లీహిల్స్‌ ఉపఎన్నికల నుంచి రేవంత్‌, మరీ ముఖ్యంగా కాంగ్రెస్‌ పార్టీ పాఠాలు నేర్చుకోవాలి.

– సిరారె