Pothana Bhagavatam Episode 102 | “వేలకొలది అంకురాలు, చిగుళ్లు, రెమ్మలు, కొమ్మలు, పూలు, కాయలతో కూడిన సంసారమనే మహీరుహానికి- చెట్టుకి, మనస్సే ఆయువుపట్టు, మూలం. అజ్ఞానమే ఆలవాలం-పాదు. జలం సహజంగా పల్లానికే పారునట్లు, ఉగ్గుపాల నుంచే నిగ్గు తేలిన మనస్సు కూడా నిస్సిగ్గుగా సంసారం మీదే తన మనసు పారేసుకుంటుంది- మొగ్గు చూపుతుంది. అదిరించినా, బెదిరించినా భయపడక భగ్గుమని తిరగబడే స్వభావం కల మనసులోనుంచి సంసారాన్ని తొలగించడం అంత తేలిక పనికాదు. చేతిని చేతితో నలిపి, దంతాలను దంతాలతో కొరికి, అంగాలను అంగాలతో ఆక్రమించి, పంతం పూని.. ప్రథమంగా దురంతమైన కోతి వంటి మనస్సు అంతం చూడాలి. మనోనాశమే మానవ జీవితానికి మహోదయం. అంకుశం లేక దుష్టమైన దంతి (ఏనుగు) స్వాధీనం కానట్లు ఘనమైన యుక్తి లేనిచో మనస్సంయమనం- మనోజయం సాధ్యం కాదు. ‘లాలయేత్ చిత్త బాలకం’- బాలుణ్ని భుజానికి ఎత్తుకొని బుజ్జగించునట్లు చిత్తమనే చిన్నారిని కూడా పురుష ప్రయత్నంచే లాలించి, పాలించి లొంగదీసుకోవాలి.” అని ముక్తికోపనిషత్ సూక్తి.
నారద మహర్షి యుధిష్ఠిరునితో.. మహారాజా! పాలకపుత్రుడు బాలభక్తుడు ప్రహ్లాదుడు తన బోధకు ముగింపు పలుకుతూ అసుర బాలకులతో ముక్తాయింపు మాటలు ఇంపుగ, వినసొంపుగ ఇలా ముచ్చటించాడు… ప్రియమైన మిత్రులారా! సారహీనమై అప్రియమైన దారుణ సంసారానికి కారణమైన మనస్సును ప్రయత్నపూర్వకంగా ప్రేమతో మెల్లమెల్లగా ప్రపంచం నుంచి పరమాత్మవైపు మరల్చాలి. ఇందుకు సహకరించే ఉపాయాలలో ‘అనన్య భక్తి’ అమోఘం, అనపాయం- అపాయ రహితం. సర్వేశ్వరుడు శ్రీహరి సకల ప్రాణులలో ‘ఆత్మ’గా కొలువై ఉన్నాడని గ్రహించి వాటిని కలివిడిగా ఆదరించాలి. ప్రాణులకు అభీష్ట (వలసిన) వస్తువులను సాదరంగా అర్పించడం ద్వారా అంతర్యామి- లోనున్న, ఈశ్వరుని యథాశక్తి ఆరాధించాలి. ఆత్మ స్వరూపులారా! అశుభ సంసార పంకంలో తలమునకలై ఉన్న జీవులను ఉద్ధరించేది అథోక్షజుని అకలంక- నిష్కామ భక్తి మాత్రమే! కాన, స్నేహితులారా! సదయుడైన మీలోని హృదయేశ్వరుని సదా స్వార్థరహితంగా సేవించండి.
కం॥ చిక్కడు వ్రతములఁ గ్రతువులఁ
జిక్కడు, దానముల శౌచశీల తపములం
జిక్కడు యుక్తిని భక్తిని
జిక్కిన క్రియ నచ్యుతుండు సిద్ధము సుండీ!’
మిత్రులారా! చక్రధరుడు చిక్కని భక్తికి చిక్కినట్లుగా, మొక్కుబడిగా ముక్కు మూసుకొని చేసే జపతపాలకు, పెక్కు దాన వ్రతాలకు, చొక్కపు శౌచ శీలాలకు, నిక్కముగా క్రతువులకు, కుయుక్తులకు- కుతర్కాలకు చిక్కడు. సోదరులారా! జగతిలో జీవమాత్రునికి స్వార్థం, పరమార్థం- జగన్నాథుని యందు నిష్కామ, నిరుపమ భక్తి తప్ప మరోగతి లేదు. అన్ని వేళలా, అన్నివిధాలా, అంతటా ఆత్మేశ్వరుడైన అచ్యుతభగవానుని అవలోకించడమే- దర్శించడమే.. కచ్చితమైన ఆ భక్తి స్వరూపం. ఈ ప్రసంగంలో అమాత్యుడు పోతన అమూలకాలైన నాలుగు అందమైన అల్లికల కందపద్య అరవిందాల మరందాలతో మూలార్థాన్ని మరింత మృదు మధురంగా మూర్తిమంతం చేశాడు.
కం॥ ‘గురువులు దమకును లోఁబడు
తెరువులు సెప్పెదరు, విష్ణు దివ్య పదవికిం
దెరువులు సెప్పరు చీఁకటిఁ
బరువులు పెట్టంగనేల? బాలకులారా!’
ప్రహ్లాద ఉవాచ… బాలకులారా! మనకు బరువులైన గురువులు తమకు లోబడే తెరువులే- దారులే చెబుతున్నారు. కాని, మాధవుని చేరే మార్గం మాత్రం చూపడం లేదు. అట్టితరి, మనం వారివెంట చీకటిలో పడి పరువులు పెట్టడం- పరుగెత్తడం దేనికి?
కం॥ ‘తెండెల్ల పుస్తకంబులు
నిండాచార్యులకు, మరల నేకతమునకున్
రండు, విశేషము సెప్పదఁ
బొండొల్లనివారు కర్మపుంజము పాలై’
మిత్రులారా! మీమీ పుస్తకాలన్నీ తెచ్చి గురువులకు ఇచ్చివేయండి. మరల ఏకాంతంగా వచ్చి కూర్చుందాం, విచ్చేయండి. ఇంకా చాలా మర్మముల (రహస్యాల) విశేషాలు వివరిస్తా. ఇష్టం లేనివారు మీ కర్మముల వలని కష్టనష్టాల పాలైపొండి.
కం॥ ‘ఆడుదము మనము, హరి రతిఁ
బాడుద మే ప్రొద్దు విష్ణుభద్ర యశంబుల్
వీడుదము దనుజసంగతిఁ
గూడుదము ముకుంద భక్తికోటిన్ సూటిన్’
ప్రియబంధువులారా! మదినిండా దయాసింధువు మాధవుని ప్రేమను పదిలపరచుకొని పదుగురమూ ఆడుకుందాం. ప్రతి దినమూ పుణ్యశ్లోకుడైన పద్మనాభుని పవిత్ర కీర్తిని ప్రస్తుతించే కృతులను- కీర్తనలను ఆర్తితో పాడుకుందాం. దుర్మతులైన దనుజుల సాంగత్యాన్ని వీడివేద్దాం. సుమతులైన శౌరి భక్తకోటితో సూటిగా కూడి కలసిపోదాం.
కం॥ ‘విత్తము సంసృతి పటలము
వ్రత్తము కామాది వైరి వర్గంబుల నేఁ
డిత్తము చిత్తము హరికిన్
జొత్తము నిర్వాణపదము, శుభమగు మనకున్’
మిత్రులారా! మంచి చెడు ఎంచక పెంచి పోషించిన ప్రపంచ (సంసార) మాయా బంధాన్ని తెంచివేద్దాం. కామ, క్రోధాది వైరివర్గాన్ని పోరులో జోరుగా చీల్చి చెండాడుదాం. చిత్తమును పురుషోత్తమునికి ఇత్తము- సమర్పిద్దాం. ఆనందరూప నిర్వాణ (మోక్ష) పదాన్ని అందుకొందాం. ఇకముందు మనందరికీ మేలే కలుగుతుంది.
ఇలా ప్రహ్లాదుడు అనుకూల సమయంలో అసుర బాలురకు అనేక విధాలుగా రహస్యంగా అపవర్గ (మోక్ష) మార్గం బోధించాడు. ఆ శిక్షణతో రాక్షస కుమారులకు కూడా మోక్ష విద్య- అథోక్షజుని అనన్య భక్తిపై అపేక్ష కలిగింది. కారణం? ప్రహ్లాదుడు ఆ పిల్లలను తనకన్నా విలక్షణంగా- వేరుగా భేదబుద్ధితో ఎప్పుడూ వీక్షించ- చూడలేదు. ఇదే ఆత్మౌపమ్య బుద్ధి! ‘సర్వమున్నతని దివ్యకళామయము’ అన్న సర్వాత్మభావ సిద్ధి! కల్లలెరుగని ఆ పిల్లలందరూ రాజగురువుల- చండామార్కుల, తేజోహీనమైన చదువులు త్యజించి (మాని) తమ ఉల్లములను నల్లనయ్య వైపు మళ్లించారు. (సశేషం)
– తంగిరాల రాజేంద్రప్రసాద శర్మ
98668 36006