మైండ్‌స్పేస్‌ నో ఖాళీ

ఐటీ రంగంలో విశేష పురోగతి కనబరుస్తున్న హైదరాబాద్‌లోని ఐటీ కారిడార్‌లో ఆఫీస్‌ స్పేస్‌కు డిమాండ్‌ విపరీతంగా పెరిగిపోయింది.

• 95 శాతం ప్రాంతంలో ఐటీ కార్యాలయాలు
• ప్రస్తుతం 5 శాతానికి చేరిన ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ వెకెన్సీ
• ఐటీ ఎగుమతుల్లో తెలంగాణ ముందంజ

హైదరాబాద్‌ సిటీబ్యూరో ప్రధాన ప్రతినిధి, నవంబర్‌ 30 (నమస్తే తెలంగాణ): ఐటీ రంగంలో విశేష పురోగతి కనబరుస్తున్న హైదరాబాద్‌లోని ఐటీ కారిడార్‌లో ఆఫీస్‌ స్పేస్‌కు డిమాండ్‌ విపరీతంగా పెరిగిపోయింది. కొవిడ్‌ ప్రభావం తగ్గడం, ఉద్యోగులు ఆఫీసులకు వస్తుండటంతో కారిడార్‌ కిటకిటలాడుతుండగా, కంపెనీల విస్తరణ చురుగ్గా సాగుతున్నది. ఫలితంగా ఐటీ కారిడార్‌లో ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ ఖాళీ అనేది కష్టతరంగా మారింది. కారిడార్‌లో కీలకమైన మైండ్‌స్పేస్‌ హౌస్‌ఫుల్‌ కావడంతో నిర్మాణ సంస్థలు పాత నిర్మాణాల స్థానంలో ఆకాశహర్మ్యాలకు శ్రీకారం చుడుతున్నాయి.

95 శాతం ఫుల్‌
హైదరాబాద్‌ ఐటీ కారిడార్‌లో మైండ్‌స్పేస్‌ అనేది అత్యంత కీలక ప్రాంతం. 2004లోనే దీనికి పునాది పడింది. సుమారు 110 ఎకరాల్లో ఏర్పాటైన మైండ్‌స్పేస్‌లో 7-8 ఏండ్లుగా గణనీయమైన వృద్ధి నమోదైంది. ఇక్కడ 11 మిలియన్ల చదరపు అడుగుల ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ ఉంటే ప్రస్తుతం 10.5 మిలియన్‌ చదరపు అడుగుల్లో కార్యాలయాలు ఏర్పాటయ్యాయి. దీంతో తొలిసారి 5 శాతం అంటే సుమారు 0.5 మిలియన్‌ చదరపు అడుగుల ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ మాత్రమే ఖాళీగా ఉన్నది. ఇటీవల అమెరికాకు చెందిన సంస్థ ఏకంగా 1.02 లక్షల చదరపు అడుగుల ఆఫీస్‌ స్పేస్‌ను లీజుకు తీసుకొన్నట్టు మైండ్‌స్పేస్‌ త్రైమాసిక నివేదికలో వెల్లడించింది.

మూడింతలు పెరిగిన ఎగుమతులు
ఐటీ రంగంలో ఎగుమతులు మొదలు.. ఉద్యోగుల పెంపు వరకు హైదరాబాద్‌.. దేశంలోని అన్ని మెట్రో నగరాలను వెనక్కి నెట్టి దూసుకుపోతున్నది. 2013-14లో ఐటీ ఎగుమతులు రూ.57వేల కోట్లు ఉంటే తాజాగా రూ.1.83 లక్షల కోట్లకు చేరుకొన్నది. అలాగే టెక్కీల సంఖ్య కూడా 3 లక్షల నుంచి 8 లక్షలకు పెరిగింది. ఐటీ రంగంలో జాతీయ సగటు వృద్ధి 17.28 శాతం ఉంటే.. తెలంగాణలో 26.14 శాతం నమోదు కావడం అసాధారణ విషయం. కొవిడ్‌ ప్రభావం వల్ల కొన్ని కంపెనీలు వర్క్‌ ఫ్రం హోం కొనసాగిస్తున్నప్పటికీ ఈ డిమాండ్‌కు ఢోకా లేకపోవడం విశేషం.

ఊహించని ప్రస్థానం

• సాధారణంగా నిర్మాణ రంగం కనీసం 50-60 సంవత్సరాల ముందుచూపు ఆధారంగా జరుగుతుంది. హైదరాబాద్‌ ప్రధాన నగరం (ఎంసీహెచ్‌)లో అప్పట్లో 3-4 అంతస్తుల భవనమే గొప్ప. ప్రస్తుతం కోర్‌ సిటీలో ఖాళీ జాగా కనబడటం లేదు. ఈ క్రమంలో పాత భవనాలను కూల్చివేసి పెద్ద పెద్ద భవంతులను నిర్మిస్తున్నారు.
• ఐటీ కారిడార్‌లో పరిస్థితి ఇందుకు భిన్నం. 2004లో మైండ్‌స్పేస్‌ మొదలైనప్పటికీ.. 2014 వరకు నిర్మాణాలు చురుగ్గా జరిగాయి. అవి పది అంతస్తుల వరకు ఉన్నాయి. తెలంగాణ ఆవిర్భావం తర్వాత జరిగిన అనూహ్యమైన అభివృద్ధితో ఏకంగా పది అంతస్తుల భవనాలను తొలగించి వాటి స్థానంలో 20-40 అంతస్తుల ఆకాశహర్మ్యాలను నిర్మిస్తున్నారు. అంటే ఐటీ కారిడార్‌లో 10 సంవత్సరాల్లోపే రీ డెవలప్‌మెంట్‌ జరుగుతుందన్నమాట.
•  ఐటీ కారిడార్‌ కిక్కిరిసిపోవడంతో నిర్మాణ రంగం విస్తరణలో భాగంగా కోకాపేట, నానక్‌రాంగూడ, నార్సింగి, మంచిరేవుల ప్రాంతాల వైపు దూసుకుపోతున్నది. ఈ ప్రాంతాల్లో ప్రస్తుతం 45 నుంచి 58 అంతస్తులతో హైరైజ్‌ బిల్డింగ్‌లను నిర్మిస్తున్నారు.

ఐటీ కారిడార్‌లో రీ డెవలప్‌మెంట్‌కు ఉదాహరణలు

• మైండ్‌స్పేస్‌ 1ఏ, 1బీ, 7, 8 భవనాలను కూల్చివేసి వాటి స్థానంలో 2 టవర్లను నిర్మిస్తున్నారు.
• మైండ్‌స్పేస్‌లో ఐదంతస్తుల భవనాన్ని ఇటీవలే ఖాళీ చేశారు. ఇక్కడ 21 అంతస్తుల టవర్‌ నిర్మాణానికి అనుమతులు తీసుకొన్నారు.
• నాలెడ్జ్‌ సిటీకి ఎదురుగా ఉన్న వెనిన్‌బర్గ్‌లో ఆరేడు అంతస్తుల భవనం స్థానంలో సుమారు 20 అంతస్తుల ఆకాశహర్మ్యం నిర్మాణంలో ఉన్నది.
• రహేజా మైండ్‌స్పేస్‌ చౌరస్తా నుంచి దుర్గం చెరువు వెళ్లే మార్గంలోని అసెండాస్‌ ఇండియా ట్రస్ట్‌ సంస్థ ఇంటర్నేషనల్‌ టెక్‌ పార్క్‌ హైదరాబాద్‌(ఐటీపీహెచ్‌) పేరుతో 10 అంతస్తుల భవనాన్ని కూల్చి కొత్తగా 14 అంతస్తులతో భవనాన్ని నిర్మించింది.
• రాయదుర్గం మెట్రోస్టేషన్‌ సమీపంలోని లెమన్‌ ట్రీ హోటల్‌ పక్కన హెచ్‌ఎస్‌బీసీకి చెందిన 6 అంతస్తుల రెండు భవనాల స్థానంలో కొత్తగా 14 అంతస్తులతో నిర్మిస్తున్నారు.
• రహేజా మైండ్‌స్పేస్‌ ఐటీ పార్కులో 1ఏ,1బీగా ఉన్న రెండు భవనాలు 7 అంతస్తుల వరకు ఉంటే, వాటి స్థానంలో 23 అంతస్తుల చొప్పున టవర్లను నిర్మిస్తున్నారు.