తెలంగాణ సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు ప్రతీక బతుకమ్మ. బంధాలను, అనుబంధాలను గుర్తుచేసుకుంటూ ప్రకృతిని ప్రేమగా ఆరాధిస్తూ తెలంగాణ ఆడబిడ్డలంతా ఆడంబరంగాజరుపుకొనే వేడుక ఇది. తొమ్మిది రోజులపాటు పూలను కూర్చుతూ.. ఆడిపాడే ఈ వేడుక అద్భుత వారసత్వ సంపద. ఆ వైభోగమంతా వెండితెర, చిన్నతెర తారల మాటల్లోనే..
సినిమాల్లోకి వచ్చేవరకు బతుకమ్మ పండుగ అంటే పెద్దగా తెలియదు. కానీ ‘బతుకమ్మ’ సినిమాతో నా జీవితమే మారిపోయింది. తెలంగాణ ప్రజలు నన్ను తమ ఆడపడుచుగానే ఆదరించారు. ఆ తల్లి దీవెన వల్లే నాకు, ఆ సినిమాకు అంత పేరొచ్చింది. ఆ తర్వాత నాకు తెలంగాణతో, బతుకమ్మతో బలమైన బంధం ఏర్పడింది. ఏటా బతుకమ్మ సంబరాల్లో పాల్గొనడం అలవాటుగా మారింది. ఇదంతా నా అదృష్టమని భావిస్తాను.
-సింధు తులానీ
నేను తెలంగాణలోని సుల్తానాబాద్లో పుట్టి పెరిగాను. చిన్నప్పటినుంచీ బతుకమ్మ ఆడటం ఓ సంబరం నాకు. ఏటా బతుకమ్మ పండగకోసం ఎదురు చూసేవాళ్లం. ఆ తొమ్మిది రోజులూ స్నేహితులతో కలిసి పువ్వులు సేకరించడం, బతుకమ్మ పేర్చడం, ఆడటం.. చాలా సరదాగా గడిచిపోయేది. ఊరంతా ఓ కుటుంబంలా ఉండేవాళ్లం. దేశవిదేశాల్లో బతుకమ్మ ఆడే అవకాశం రావడం నిజంగా ఓ అదృష్టం. ఈ రెండేండ్లుగా కరోనా కారణంగా ఇదివరకంత సంబరంగా బంధువులు, స్నేహితులతో కలిసి జరుపుకోలేకపోయాను. కానీ నా పిల్లలు భూమి ఆరాధ్య, యువి నక్షత్రతో కలిసి ఇంట్లోనే బతుకమ్మను పేర్చాం. సంతోషంగా ఆడుకున్నాం. ఆ తల్లి దీవెనతో కరోనా అంతమై ఇకనుంచి ఎలాంటి ఆటంకం లేకుండా అందరూ కలిసి పండుగ జరుపుకోవాలని కోరుకుంటున్నా. నా దృష్టిలో బతుకమ్మ అనుబంధాల వేడుక, మూలాల పండుగ.
– ఉదయ భాను
భద్రాద్రి కొత్తగూడెం జిల్లా ఇల్లందు మా ఊరు. బాల్యంలో బతుకమ్మ పదిరోజులూ కోలాహలంగా ఉండేది. అందరూ కలిసి ఒక కుటుంబంలా జరుపుకొనేవాళ్లం. చిన్నప్పటి స్నేహితులంతా కలిసి ఆనందంగా ఊసులాడుకునే వేదిక అది. కొత్త బట్టలు, మట్టి గాజులు, బంగారు నగలు, అడవి పూలు.. అలంకరణలో సంప్రదాయం కనిపించేది. వీధిలోని వాళ్లంతా పిండివంటల తయారీలో ఒకరికొకరు సాయం చేసుకునేవాళ్లం. ఎంత బిజీగా ఉన్నా ఊరికెళ్లి పండుగ
జరుపుకొంటా.
– రేష్మా రాథోడ్
చిన్నప్పటినుంచీ బతుకమ్మ పండక్కి వరంగల్లోని నాన్నవాళ్ల ఊరికి వెళ్లేదాన్ని. ఆ తొమ్మిది రోజులూ సరదాగా, సంతోషంగా గడిచిపోయేవి. ఊర్లో ఆడవాళ్లంతా కలిసి పూలు తేవడం, బతుకమ్మలు పేర్చడం, ఆడుకోవడం.. అదో మంచి అనుభూతి. ఎక్కడెక్కడో స్థిరపడినవాళ్లంతా పండక్కి వస్తారు. జ్ఞాపకాలు, అనుభవాలు, కష్టాలు, సుఖాలు.. కలబోసుకుంటారు. బంధాలు మరింత బల పడటానికి ఈ పండుగ ఉపయోగపడుతుంది. కరోనా కారణంగా రెండేండ్లుగా హైదరాబాద్లోనే జరుపుకొంటున్నాం. ఈసారైనా నానమ్మ ఊళ్లో అందరితో కలిసి బతుకమ్మ ఆడాలనుకుంటున్నా.
– ఈషా రెబ్బ
మా ఊరు సత్తుపల్లి. బతుకమ్మ పండగ అంటేనే సంబురం. పొద్దున్నే పూలన్నీ తేవడం, శ్రద్ధగా బతుకమ్మను పేర్చడం, ఎవరికివారే తమదే గొప్పగా, అందంగా ఉందని మురిసిపోవడం.. చాలా సరదాగా ఉండేది. బతుకమ్మల ఎత్తులోనూ పోటీ ఉండేది. అదీ చాలా సరదాగానే ఉండేది. ఒకరి ఇంటి పూలు మరొకరు పంచుకుంటూ అందంగా పేర్చుకునేవాళ్లం. సద్దుల బతుకమ్మ రెండు మూడు రోజులు ఉందనగానే బతుకమ్మకు కావల్సిన తంగేడు, గునుగు పూలను తెచ్చి కట్టలు కట్టి నిల్వ
చేసేవాళ్లం. అందరిలోకి మాదే బాగుందంటూ మురిసిపోయేవాళ్లం. ఆ అనుభూతులను మాటల్లో చెప్పలేను.
– అనన్య నాగళ్ల
బతుకమ్మ అంటేనే సంబరం. ఆడుతూ పాడుతూ ఆనందంగా ఆ తల్లిని కొలవడం. అందరితో కలిసిపోవడం, అందరినీ కలుపుకొని పోవడం. ప్రకృతి ఆరాధనలో స్త్రీపాత్రను తెలిపే ముచ్చటైన పండుగ బతుకమ్మ. ఈ వేడుక నా జీవితంలో ఓ భాగమైపోయింది. రెండేళ్లపాటు కరోనా వల్ల బయట ఆడుకునే పరిస్థితి లేదు. ఇంట్లోనే పేర్చి ఆడుకున్నాం. ఈ సారి మాత్రం ఘనంగా జరుపుకొంటాం.
-మంగ్లీ
బతుకమ్మ అనగానే ఘట్కేసర్ గుర్తొస్తుంది. నా బాల్యమంతా అక్కడే గడిచింది. బతుకమ్మ పండక్కి అంతా ఒకచోట చేరేవాళ్లం. ఆ వీధిలోని ఓ పెద్దావిడ మా లీడర్. మేమంతా ఆమెనే ఫాలో అయ్యేవాళ్లం. పాటలతో, ఆటలతో రాత్రంతా కోలాహలంగా గడిచేది. అసలైన సంబురం చూడాలంటే ఊళ్లకే వెళ్లాలి.. పట్టణాల్లో అంత సరదా ఉండదు.
-వింధ్య విశాఖ