Ramaayanam | మనకు చిన్నప్పుడు చదువు చెప్పినవాళ్లలో కొందరిని అస్సలు మర్చిపోలేం. ఎందుకంటే ఇవ్వాళ్ల మనం ఈమాత్రమైనా ఇలా ఉండటానికి కారణం వాళ్లే కాబట్టి.. మొదటిసారి నాకు ఇంగ్లిష్ అంటే ఆసక్తి కలిగించింది తొమ్మిదో తరగతిలో వాసుదేవరావు సార్. సహజంగా పల్లెటూళ్లో తెలుగు మీడియంలో చదివిన వాళ్లకు ఇంగ్లిష్ అంటే భయం ఉంటుంది. కానీ, ఆయన పాఠం చెప్పాడంటే ఎంత మొద్దు బుర్రకైనా ఇంగ్లిష్ విపులంగా అర్థం కావాల్సిందే!
మావాసుదేవరావు సార్ పోయెట్రీ లెసన్ చెబుతుంటే విని తీరాల్సిందే! విలియం వర్డ్స్ వర్త్ ‘డాఫోడిల్స్’, పీబీ షెల్లీ ‘ఒజిమాండియస్’, జాన్ కీట్స్ ‘ఓడ్ ఆన్ మెలాంకలీ’, టీఎస్ ఇలియట్ ‘ది వేస్ట్ ల్యాండ్’ లాంటి పోయెమ్స్ ఇప్పటికీ గుర్తున్నాయంటే.. విలియం షేక్స్పియర్, బెర్నార్డ్ షా రచనలు మాకు తెలిశాయంటే కారణం.. ఆయన టీచింగే!
పాఠం చెప్పాక చివర్లో ఇచ్చిన ప్రశ్నలకు మమ్మల్నే జవాబులు రాసి తీసుకు రమ్మనేవారు. క్లాస్లో సగానికిపైగా విద్యార్థులు ప్రయత్నించేవారు. ఏవైనా తప్పులు రాస్తే క్లాస్లో చర్చించి.. ఎందుకు తప్పో, ఎలా రాయాలో, ఇంగ్లిష్కూ, తెలుగుకూ వాక్యనిర్మాణంలో తేడా ఎక్కడ వస్తుందో వివరంగా చెప్పేవారు. ఆ తరువాత పదో తరగతిలో ఎమాన్యూల్ సార్ ఇంగ్లిష్ గ్రామర్ ఎంతో బాగా చెప్పి.. మా భాషకు పునాది వేశారు.
ఇక తొమ్మిదిలో సాంఘిక శాస్త్రం బోధించిన శ్రీహరి సార్ పద్ధతే వేరు. ఆయన నవ్వుతూ వచ్చేవారు. జాగ్రఫీ చెప్పేటప్పుడు.. “భారతదేశమునకు ఎల్లలు ఏవి?” అన్న ప్రశ్న వేసేవారు. ముందు వరుసల్లో ఉన్న మేమెంత చేతులెత్తి, ఎగిరెగిరి ఆయన కళ్లలో పడాలని చూసినా.. కొంచెం కూడా అవకాశం ఇచ్చేవారు కాదు. వెనుకబెంచీలో ఏమాత్రం ఉత్సాహం లేని యాదగిరి అనే పిల్లగాణ్ని లేపి.. “చెప్పురా?” అనేవారు. ఏమీ మాట్లాడకపోతే.. “అరేయ్! నువ్విట్రారా!” అని పిలిచి.. “నువ్వు ఎల్లెలుకల పండుకో! ఇగ నువ్వే మీ ఇల్లనుకో! నీ ఎడుమ చెయ్యి పక్క తూర్పు, కుడి చెయ్యి దిక్కు పడమర, నెత్తి దిక్కు ఉత్తరం, కాళ్ల కాడ దక్షిణం! ఇగజెప్పు.. మీ ఇంటి కుడి చేతి దిక్కు ఎవలున్నర్రా?”..
“మా పెద్దబాపు ఉన్నడు సార్!”.
“మరి కాళ్లకాడ?”.
“రోడున్నది సార్!”.
“తలాపు దిక్కు?”.
“గా తెనుగోళ్ల శంకర్ మామోళ్లు ఉన్నరు సార్?”.
“ఇగ ఎడుమ చెయ్యి దిక్కెవలున్నరు?”.
“…..”.
“చెప్పురా?!”.
“మా మ్యాన మామున్నడు సార్!”.
“ఓ! గాయినకో బిడ్డున్నాదిర? సిగ్గు పడుతున్నవ్? ఇగ లే! అందరు ఇనుండిరా..
భారతదేశం నువ్వే అనుకో! పెద్దబాపు ఉండేది పడమర.. అంటే అరేబియా సముద్రం. కాళ్లకాడ రోడ్డు దిక్కు దక్షిణం.. అంటే హిందూ మహాసముద్రం. తలాపున శంకర్ మామ ఉన్న దిక్కు హిమాలయ పర్వతాలు. నిజంగనే శంకరుడు! బాగా కల్సిందిరా! ఇగ ఎట్లయినా తూరుపు దిక్కున మీ మ్యానమామ ఉంటడు కద! పిల్లనియ్యకుంటె తూరుపు తిరిగి దండం పెట్టు. పిల్లనిచ్చినంక అటు ఉండేది బంగాళాఖాతం.. గనుక అండ్ల దుంకి సావు! సరేనారా?” అంటుంటే యాదగిరి మెలికలు తిరిగిపోయేవాడు.
“ఇంకేంది! ఇగ అందరు సుత గిట్లనే ఒగ గొట్టు ముచ్చెట ఉంటె.. దానికి ఒకటి అల్కటి సంగతి జుడాయించి యాదికి పెట్టుకోవాలె” అనేవారు. ఇంత చెప్పాక ఇక మరిచిపోవడానికి ఏముంది? అందరూ తమ తమ ఇళ్ల చుట్టూ ఉన్నవాళ్లలో అరేబియా సముద్రం ఎవరో, బంగాళాఖాతం ఎవరో లెక్కలేస్తుండేవారు.
శ్రీహరిసార్ హిస్టరీ చెబితే అదొక సరదా! అక్బర్ పాఠం చెబుతూ.. “అక్బర్ తన పదమూడేళ్లకే మొఘల్ సింహాసనాన్ని అధిష్టించెను! అరే.. అధిరోహించెను, అధిష్టించెను అనంగనె ఎందుకు నారాజ్ అయితర్రా? ‘అధిష్టించెను’ అంటే ఎక్కి కూకుండుడు! సోషల్ల భాషగాదు.. అస్సలు సంగతి ముఖ్యం! ఎన్నేండ్లకు రాజయ్యిండు? ఏమేం యుద్ధాలు జేసిండు? ఏమి కట్టిచ్చిండు? గివ్వె పరీక్షలల్ల అడుగుతరు. గాయినెకు రాజ్యం ఉన్నది. వాళ్ల అయ్య సచ్చిపోయిండు గనుక.. పదమూడేండ్లకే రాజు అయ్యిండు. అయినా.. కొత్తగ రాజ్యం సంపాయిత్తె గొప్ప గాని, అవ్వ అయ్య సంపాంచిన రాజ్యం ఏలుడు ఏమి గొప్పరా? గాంధీ తాత జూడు.. తెల్లోడు గుంజుకున్న రాజ్యం మల్ల గుంజి మనకిచ్చిండు! గాయినె శాన గొప్ప! నీకు తెలివుంటె గట్ల గా! గాంధీ తాత పాఠం జెప్పెటప్పుడు ఇంక మస్తు ఉంటది సూడుర్రి!” అంటూ ఊరించేవారు శ్రీహరి సార్.
యుద్ధాలూ, అవి జరిగిన తేదీలూ గుర్తుపెట్టుకోవడానికి ఆయన చాలా టెక్నిక్స్ చెప్పేవారు. పానిపట్ యుద్ధం అనగానే.. “ఎందుకు భయపడుతర్రా! మంచినీళ్ల బాయి కాడ ఆడోళ్లందరు బిందెలు వట్టుకోని లైన్ల నిలవడ్తరు జూసినార్ర! పానీ పట్టేతందుకు జేసే యుద్ధమే పానిపట్టు యుద్ధం! గంతే!! మీ క్లాస్ల శానమంది 1961ల పుట్టిన్రు గద! గా దాంట్ల నుంచి 200 ఏండ్లు తీసేస్తె.. 1761. గట్లనే సంక్రాంతి పండుగ రెండోరోజు ఏ తారీకు నాడొస్తది? జనవరి 14.. అయిపాయె! మూడో పానిపట్ యుద్ధం అంటే.. జనవరి 14, 1761. గంతే !! అమ్మను ఏమంటరు.. తల్లి! గామెను కోట ఎక్కిత్తె.. తల్లికోట! జరంత మారిస్తె.. ‘తళ్లికోట యుద్ధం’ పేరు యాదికుంటది. ఇగ మన రఘుగాడు ఉన్నడు గద! వీని పాసు పండ్లు జూడండి.. గవ్వి యాదికి పెట్టుకుంటె ‘ప్లాసీ యుద్ధం’ యాదికస్తది”. అప్పట్లో ఈ టెర్మినాలజీ తెలియదు గానీ, కో-రిలేట్ చేసి విషయాలను గుర్తుపెట్టుకోవడం అనే టెక్నిక్ శ్రీహరి సార్ దగ్గర నేర్చుకున్నాం. ఏది ఏమైనా ఆ రోజుల్లో బోర్ కొట్టే సోషల్ స్టడీస్ని లైవ్లీగా.. ఆడుతూ, పాడుతూ జోకులేస్తూ సునాయాసంగా బోధించిన శ్రీహరి సార్ను ఎలా మరుస్తాం?!
నెల్లుట్ల రమాదేవి ( Nellutla Ramadevi ), రచయిత్రి
Ramaayanam | పోగొట్టుటలో ఉన్న హాయి-2
Ramaayanam | పోగొట్టుటలో ఉన్న హాయి!