చేపల పులుసు మరగాల్సిందే..

• నేటి నుంచే ‘మృగశిర’ కార్తె
• తొలి రోజు కూర తింటే ఆరోగ్యానికి మంచిదనే నమ్మకం
• తరచూ తీసుకుంటే రోగనిరోధకశక్తి పెంపు
• గుండె జబ్బు, ఆస్తమా వ్యాధిగ్రస్తులకు ఎంతో మేలు
• ఉమ్మడి జిల్లాలో పుష్కలంగా మత్స్యసిరులు

కరీంనగర్‌, జూన్‌7 (నమస్తే తెలంగాణ ప్రతినిధి)/ కరీంనగర్‌ రూరల్‌ : మృగశిర కార్తె వచ్చేసింది. మొదటి రోజు చేపల కూర తినాలనే ఆచారం అనాదిగా వస్తున్నది. దీని వెనుక ఆరోగ్య రహస్యం దాగున్నది. అందుకే ఎప్పుడూ తినని వారు సైతం ఒకటో, రెండో ముక్కలు తినడం కనిపిస్తుంది. కార్తె ప్రవేశం రోజు చేపలకు ఫుల్‌ గిరాకీ ఉంటుంది. దీంతోపాటు రేటు కూడా కాస్త ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఒకప్పుడు మత్స్యకారులు బయటి ప్రాంతాల నుంచి తెచ్చి విక్రయించే వారు. అయితే, గత కొన్నేళ్లుగా రాష్ట్ర సర్కారు చేపట్టిన ‘నీలి విప్లవం’తో చెరువులు, ప్రాజెక్టుల్లో చేపల పంట పండుతుండగా, డిమాండ్‌కు తగినట్లు సరఫరా చేసేందుకు ఏర్పాట్లు చేసుకుంటున్నారు. కార్తె ప్రారంభం రోజు సాధారణ రోజుల కంటే ఎక్కువ ధరలకు అమ్ముతారు. బొమ్మె అయితే 600 నుంచి 800 దాకా, రవ్వు, బొచ్చె, బంగారుతీగ రకాలు 150 నుంచి 200లకుపైగా, చిన్న జెల్లలు 500లకుపైనే విక్రయిస్తున్నారు.

వ్యాధుల నియంత్రణకు చేపలు..
మృగశిర కార్తెలో చేపలను ఎందుకు తింటారో తెలుసా..? రోకండ్లను సైతం పగుల గొట్టే ఎండలు వెళ్లిపోయాయి. వానలతో పాటు చల్లని, చక్కని వాతావరణాన్ని మృగశిర కార్తె మోసుకొస్తుంది. 15 రోజుల పాటు ఈ కార్తె ఉంటుంది. మృగశిర ప్రారంభంలో చేపలు తినడాన్ని మన పూర్వీకుల నుంచి పాటిస్తున్నాం. ఎండకాలం తర్వాత వాతావరణం చల్లబడడంతో మన శరీరంలోనూ ఉష్ణోగ్రత తగ్గుతుంది. ఈ క్రమంలో వేడి ఉండేందుకు చేపలను తింటారు. తద్వారా గుండె జబ్బులు, ఆస్తమా రోగులకు ఉపశమనం కలుగుతుంది. ఇదేగాక ఈ సీజన్‌లో చాలా మందికి జీర్ణశక్తితోపాటు రోగ నిరోధక శక్తి తగ్గుతుంది. జ్వరం, దగ్గు బారిన పడుతారు. అలా కాకుండా ఉండాలంటే.. చేపలను తినాల్సిందే. ఈ కార్తెలో పూర్వీకులు శాకాహారులైతే ఇంగువను బెల్లంలో కలుపుకుని గోలీలాగా తయారు చేసుకొని తినేవారు. మాంసాహారులైతే చేపలను ఇంగువ, చింత చిగురుతో కలుపుకొని తినేవారు.

గుండెకు ఎంతో మేలు..
రెగ్యులర్‌గా చేపలు తినడం వల్ల విటమిన్‌ డీతోపాటు ఒమేగా 3 ఆమ్లాలు ఎక్కవగా లభిస్తాయి. ఇవి అనేక వ్యాధులను నియంత్రించడంలో ఎంతగానో సహాయపడుతాయి. ఒమేగా-3 ఆమ్లాలు కంటిచూపును, కంటి ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తాయి. గుండె సంరక్షణకు తోడ్పడుతాయి. ఇతర దీర్ఘకాలిక వ్యాధుల ముప్పును, అలాగే చెడు కొలెస్ట్రాల్‌ను తగ్గిస్తాయి. ఇటీవలి కాలంలో హార్ట్‌ స్ట్రోక్‌లు ఎక్కువగా కనిపిస్తున్నాయి. తరచుగా చేపలను తీసుకోవడం వల్ల గుండె సంబంధింత వ్యాధుల ముప్పును తగ్గించుకునే అవకాశముంటుంది. స్థానికంగా దొరికే నాణ్యమైన పెద్ద చేపలను ఇంగువ, చింత చిగురుతో కలిపి వండుకుని తినడం చాలా మంచిదని పలువురు వైద్యులు సూచిస్తున్నారు.

మృగశిర అంటే..
అశ్విని మొదలుకుని రేవతి వరకు మనకున్న 27 నక్షత్రాల్లో సూర్యుడి ప్రవేశం ఆధారంగా కార్తె నిర్ణయం జరుగుతుంది. భారతీయ జ్యోతిష్య సంప్రదాయం ప్రకారం ఒక్కో కార్తెలో ఒక్కోవిధంగా ప్రకృతిలో మార్పులు జరుగుతుంటాయి. ఈ క్రమంలో సూర్యుడు మృగశిర నక్షత్రంలోకి ప్రవేశించిన నాటి నుంచి నైరుతి రుతుపవనాలు వస్తాయి. దీంతో వాతావారణం ఒక్కసారిగా చల్లబడడం.. ప్రకృతిలో పలు మార్పులు జరిగే నేపథ్యంలో అనేక రకాల చెడు సూక్ష్మక్రిములు, క్రిమి కీటకాలు పునరుత్పత్తి అవుతాయి. మానవుల్లో రోగ నిరోధకశక్తి తగ్గి జ్వరం, దగ్గు, శ్వాస సంబంధిత వ్యాధులు సర్వసాధారణం.

చేపల్లో ఏ, డీ విటమిన్లు
చేపలు తినడం వల్ల విటమిన్‌ ఏ తేలిగ్గా అందుతుంది. ఇది కంటి చూపునకు దోహపడుతుంది. చేపల కాలేయంలో ఉండే విటమిన్‌ డీ ఎముకల పెరుగుదలకు ఉపయోగపడుతుంది. ఆహారంలో ఉన్న కాల్షియాన్ని స్వీకరించడానికి, ఆహారంలో శక్తి వినియోగానికి డీ విటమిన్‌ ఎంతో అవసరం. తాజా చేపల్ని తిన్నప్పుడు విటమిన్‌ సీ కూడా అందుతుంది. చిన్న చేపల్ని ముల్లుతోసహా తిన్నప్పుడు కాల్షియం, భాస్వరం, ఐరన్‌ అధికంగా లభిస్తాయి. కానీ ముల్లు తీసేసి తింటే ఇవి తక్కువగా లభిస్తాయి. ఏరకంగా చూసినా చేపలు ఆరోగ్యానికి ఎంతో మేలు చేస్తాయి.
– జీ రాజనర్సయ్య,కరీంనగర్‌ జిల్లా మత్స్య శాఖ అధికారి

పుష్కలమైనపోషకాలు

• చేపల్లో అనేక మాంసకృత్తులతోపాటు శరీరానికి మేలు చేసే ఎన్నో పోషకాలు ఉన్నాయి.
  కాల్షియం, ఫాస్పరస్‌, ఐరన్‌, కాపర్‌, మెగ్నీషియం, జింక్‌ వంటి ఖనిజ పోషకాలు పుష్కలంగా లభిస్తాయి.
  మానవునికి కావాల్సిన అతి ముఖ్యమైన, రుచిని పెంచే లైసిన్‌, మిథియోనిన్‌, ఐసొల్యూసిన్‌ వంటి అమైనో ఆమ్లాలు పుష్కలంగా లభిస్తాయి.
• చేప కొవ్వులు చాలా సులభంగా జీర్ణమై శక్తిని అందిస్తాయి. చిన్న పిల్లల నుంచి వృద్ధుల దాకా ఎవరైనా తినొచ్చు.
• చేపల్లో ఉన్న కొవ్వులు (కొలెస్ట్రాల్‌, ట్రై గ్లిసరైడ్స్‌) మన శరీర రక్త పీడనంపై (అంతిమంగా గుండెపై) మంచి ప్రభావం చూపుతాయి.
• ఒమేగా 3 కొవ్వు ఆమ్లాల్లో డీహెచ్‌ఏ, ఈపీఏ వంటివి కంటి చూపునకు పనిచేస్తాయి. జ్ఞాపకశక్తిని పెంచుతాయి. థయామిన్‌, రైబోప్లవిన్‌, నియాసిన్‌, పెరిడాక్సిన్‌, బయోటిన్‌, పెంటోదినిక్‌ ఆమ్లం, బీ 12 వంటి విటమిన్స్‌ పుష్కలంగా ఉంటాయి.
• సముద్ర చేపల్లో (కాడ్‌ చేప) విటమిన్‌ ఏ, డీ, ఈ వంటి కొవ్వులో కరిగే విటమిన్‌ ఎక్కువగా లభిస్తుంది.
  చేపల్లో పాలీ అసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లాలు ఉన్నందున వైద్యులు గుండె సంబంధిత, ఆస్తమా, మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులకు సిఫారసు చేస్తున్నారు.
• మన ప్రాంతంలో లభించే పరక, చందమామ కొడిప, ఇసుక దొందులు, పాపర్లను చింత చిగురుతో కలిపి వండి తింటే ఎంతో మేలు జరుగుతుంది. ముఖ్యంగా గర్భిణులు, చంటి పిల్లల తల్లులు తీసుకుంటే ఎంతో ప్రయోజనం కలుగుతుంది. పిల్లలకు సరిపడినంత పాల వృద్ధితోపాటు వ్యాధి నిరోధక శక్తి, నాడీ వ్యవస్థ బాగా అభివృద్ధి చెందుతుంది.
• మన రాష్ట్ర చేప అయిన కొర్రమీను(నల్ల చేప)లో ఆరాఖిడోనిక్‌ ఆమ్లం ఉంటుంది. ఇది గాయాలైనప్పుడు రక్తం తొందరగా గడ్డకట్టించే స్వభావం కలిగి ఉంటుంది.
• దేశీయ మార్పు చేపల్లోని ఐరన్‌, కాపర్‌ వంటి ఖనిజ పోషకాలు హిమోగ్లోబిన్‌ సంశ్లేషణలో, రక్తం ఉత్పత్తిలో ముఖ్య పాత్ర పోషిస్తాయి.
• మృగశిర కార్తెలో ఏ చేపలను ఏ రూపంలో తిన్నా ఆరోగ్యానికి ఎంతో మేలు జరుగుతుంది.
  చేపల్లో విటమిన్‌ డీ ఎక్కువగా లభిస్తుంది. ఇది ఎముకల ఆరోగ్యానికి తోడ్పడుతుంది. రుమటాయిడ్‌ ఆర్థరైటిస్‌ (కీళ్ల వాతం)తో బాధపడుతున్న వారికి ఉపశమనం ఉంటుంది. కీళ్ల నొప్పులు, వాపుల తగ్గుదలకు సహాయపడుతుంది.
• చేపలు తీసుకోవడం వల్ల మానసిక ఆరోగ్యం మెరుగుపడుతుంది. డిప్రెషన్‌ తగ్గుతుంది. ముఖ్యంగా వృద్ధుల్లో వచ్చే అల్జీమర్స్‌ వ్యాధిని తగ్గించడంలోనూ ఈ ఆహారం సహాయపడుతుంది.