మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ అంటే ఏమిటి?
మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ అనేది ఒక జీవనశైలి వ్యాధి. మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ అనేది పలు జీవక్రియలలో ఏర్పడే విపరీత పరిణామాల వల్ల కలిగే ఇబ్బందుల సమాహారం. ఈ ఇబ్బందులు దీర్ఘకాలిక జబ్బులైన గుండెపోటు, అధిక రక్తపోటు, షుగర్ వ్యాధికి దారితీస్తాయి. తద్వారా మనిషి శరీరంలో చక్కెర స్థాయిలు పెరగడం, ఎక్కువ స్థాయిలో కొలెస్ట్రాల్ (కొవ్వు) ఏర్పడడం, అధిక రక్తపోటుతో పాటు పొత్తికడుపు చుట్టూ కొవ్వు పెరగడం వంటి లక్షణాలు లేదా వ్యాధులకు దారితీస్తుంది.
మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ను నిర్ధారించడానికి ఐదు అంశాలను పరిగణనలోనికి తీసుకొంటారు. అవి..
పైన పేర్కొన్న వాటిలో కనీసం మూడు లక్షణాలు ఉంటే మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ వ్యాధికి సంబంధించిన తదుపరి పరీక్షలు చేయించుకోవాలి.
మనదేశంలో వ్యాధి తీవ్రత, ప్రభావం: దేశంలో 30 నుంచి 40 శాతం మంది మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్తో బాధపడుతున్నారనేది ఒక అంచనా. ఇది అత్యంత పిన్న వయస్కులను అతి దీర్ఘకాలిక ఆరోగ్య సమస్యల బారిన పడేలా చేసి, తద్వారా వారి ఉత్పాదకతను తగ్గిస్తుంది. అంటే, ఎక్కువగా ఆసుపత్రుల చుట్టూ తిరగాల్సి వచ్చి పనికి వెళ్లలేక ఎక్కువగా సెలవులు తీసుకోవడంతో పాటూ జీవనకాలం తగ్గిపోయే అవకాశాలున్నాయి.
మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ వ్యాధికి చికిత్స:
తీసుకొనే ఆహారాన్ని నియంత్రించుకోవడం- తక్కువ కార్బోహైడ్రేట్స్, అంటే తక్కువ పిండిపదార్థాలు, తక్కువ కొవ్వు ఉండి ప్రొటీన్ మరియు ఫైబర్ల శాతం ఎక్కువగా ఉండే ఆహారాన్ని తీసుకోవడం ద్వారా బరువు తగ్గవచ్చు. మైదా లేదా బియ్యం వంటి వాటిని తీసుకోవడం కన్నా ఫైబర్ ఎక్కువగా ఉండే తృణ ధాన్యాలు తీసుకోవాలి. అన్సాచ్యురేటెడ్ ఫ్యాటీ ఆమ్లాలు కలిగిన కనోలా, ఆలివ్, రైస్బ్రాన్, సన్ఫ్లవర్ ఆయిల్ వంటి వాటిని తీసుకోవాలి. ఫాస్ట్ఫుడ్స్, జంక్ఫుడ్స్, నూనెలో వేయించిన ఆహార పదార్థములు తగ్గించాలి లేదా మానేయాలి. కొవ్వు తక్కువగా ఉండే లీన్ మీట్(చికెన్) లేదా చేప ఎక్కువగా తీసుకొంటూ ఎర్రమాంసం తగ్గించాలి లేదా మానేయాలి.
వ్యాయామం: వారంలో కనీసం ఐదురోజుల పాటు రోజూ కనీసం 45 నిమిషాలపాటు శారీరక శ్రమ అత్యంత అవసరం. కార్డియో లేదా ఏరోబిక్ వ్యాయామాలు.. అంటే పరిగెత్తడం, ఈత, ట్రెడ్మిల్, సైక్లింగ్ వంటివి బరువు తగ్గించడమే కాకుండా నిశ్చలత్వంలో ఏర్పడే హార్ట్రేట్ను తగ్గించి గుండె ఆరోగ్యం పెరగడానికి దోహదపడతాయి.
మందులు: వ్యాయామం మరియు తీసుకొనే ఆహార నియంత్రణలతో బరువు తగ్గకపోతే మందుల అవసరం ఏర్పడుతుంది. ఓర్లిస్టాట్ (ఫ్యాట్ అబ్సార్పన్ ఇన్హిబిటర్), లార్కార్సెరిన్(అపెటైట్ సప్రెసంట్స్) వంటి ఆకలి తగ్గించే మందులు కొంతమేర బరువు తగ్గడానికి ఉపయోగపడతాయి. దాంతోపాటు రక్తపోటు తగ్గించడానికి వాడే మందులు, ట్రైగ్లిజరైడ్స్ స్థాయిలు తగ్గించే ఫైబ్రాట్స్ వంటి మందులు, చక్కెర వ్యాధి నియంత్రించే మందులు అవసరమైతే తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. మెట్పార్మిన్ అనేది అత్యంత తక్కువ సైడ్ ఎఫెక్ట్ కలుగజేస్తూ షుగర్ను నియంత్రించే మందులు వినియోగించడం వల్ల బరువు తగ్గడమే కాకుండా పీసీఓఎస్ ఉన్నవారిలో ఫెర్టిలిటీ పెరగడానికి దోహదం చేస్తుంది.
బేరియాట్రిక్ సర్జరీ: బీఎమ్ఐ శాతం 40 కన్నా ఎక్కువగా ఉన్న రోగులకు బేరియాట్రిక్ సర్జరీ అవసరమవుతుంది.
మానవుని జీవనశైలిని ఎంతగానో ప్రభావం చేసి ఇబ్బందులకు గురి చేసే ఈ మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ను ఆహార నియంత్రణ, వ్యాయామం మరియు బరువు తగ్గడం వంటి సాధారణ ప్రయత్నాలతో దూరం చేయవచ్చు.
డా. స్పందన కనపర్తి
కన్సల్టెంట్ జనరల్ ఫిజీషియన్
ఎంబీబీఎస్, ఎండీ జనరల్ మెడిసిన్
రేనోవా హాస్పిటల్స్, సనత్ నగర్
సంప్రదించవలసిన నం. 040-21111100, 9121012265