క్రిప్టో కరెన్సీ ఒక డిజిటల్ కరెన్సీ, దీన్ని క్రిప్టో మనీ, క్రిప్టోగ్రఫీ కరెన్సీ, ఎన్క్రిప్షన్ కరెన్సీఅని కూడా పిలుస్తారు. వీటి విలువ డిమాండ్, సరఫరా ఆధారంగా మారుతూ ఉంటుంది. ఈ కరెన్సీ ఏ దేశానికీ చెందదు. ఏ నియంత్రణ సంస్థ పరిధిలోకి రాదు. ఇది అచ్చమైన అంతర్జాతీయ కరెన్సీ. ఇది బ్లాక్ చైన్ లేదా డిజిటల్ సంతకాలు వంటి క్రిప్టోగ్రాఫిక్ సాధనాలపై ఆధారపడి డిజిటల్ చెల్లింపులు చేస్తుంది.
ఆర్థిక లావాదేవీలు, డిజిటల్ ఆస్తుల మార్పిడి ఈ కరెన్సీ మాధ్యమంగా జరుగుతుంది. క్రిప్టోకరెన్సీలు నెట్ వర్క్లలో పీర్-టు-పీర్ సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగిస్తాయి. దీని ‘నోడ్’లు వినియోగదారుల కంప్యూటర్ల లో తయారవుతాయి.ఈ నూతన క్రిప్టో కరెన్సీ విధానం ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రాచుర్యం పొందింది. ఈ విధానం కంప్యూటర్ల ఫంక్షన్ల ఆధారంగా పనిచేసే ప్రత్యేక ప్రోగ్రామ్లతో నడుస్తాయి.
ఆర్థిక లావాదేవీలు, ఇష్యూల విడుదల నెట్వర్క్ సహాయం తో ఇరుపక్షాల మధ్య సమిష్టిగా జరుగుతాయి. కాబట్టి కేంద్రీకృ త నిర్వహణ ప్రసక్తి ఇందులో మనకు కనపడదు. ఇది అధునాతన విధానం కనుక, దీని పనితీరును సంప్రదాయ చెల్లింపు వ్యవస్థల ద్వారా లక్షణాలను వివరించలేము. ఒక రకమైన ప్రత్యామ్నాయ కరెన్సీ లేదా డిజిటల్ కరెన్సీ. క్రిప్టోకరెన్సీల పేరు తో ఈ వ్యవస్థ చలామణి అవుతుంది.ఈ వ్యవస్థపై కేంద్ర బ్యాంకుల పెత్తనం ఉండాలని పలువురు ఆర్థికవేత్తలు సూచిస్తున్నారు. కేంద్రీకృత వ్యవస్థ కంటే వికేంద్రీకృత వ్యవస్థ సైబర్ దాడులను సమర్థవంతంగా ఎదుర్కొంటుందని మరికొందరు ఆర్థిక నిపుణులు భావిస్తున్నారు. ఎందుకంటే ఇది సైబర్ దాడు ల నుండి పటిష్టంగా ఎదుర్కొంటుందని వీరి అభిప్రాయం. ప్రతి క్రిప్టోకరెన్సీ వికేంద్రీకృత నియంత్రణను లేదా జనరల్ లెడ్జర్ టెక్నాలజీ (డి.ఎల్.టి.)ని నిజమైన కరెన్సీగా మార్చలేము. వాటి ని ఇతర క్రిప్టో కరెన్సీలకు మార్చడం లేదా వస్తువులను కొనడానికి ఉపయోగించడం మాత్రమే చేయగలము. కొన్ని రకాల క్రిప్టోకరెన్సీలను మాత్రమే నిజమైన కరెన్సీలుగా మార్చవచ్చు.
సాధారణంగా రహస్య చెల్లింపుల కోసం ఈ క్రిప్టోగ్రఫీని 1990 నుంచి డేవిడ్ చోమ్ వాడుకలోకి తెచ్చాడు. ఇది నగదు రహిత పద్దతిలో (డిజికాష్) నడుస్తుంది. ఈ సంస్థ 1998 లో ఒకసారి దివాళా కూడా తీసింది. ఈ చెల్లింపు విధానం కేంద్రీకృతమైంది. దీని సృష్టికర్త ఎవరో ఇప్పటికీ స్పష్టంగా తెలియదు. మొదటి క్రిప్టోకరెన్సీ బిట్కాయిన్ను , సతోషి నకమోటో అనే జపాన్ వ్యక్తి 2008 అక్టోబర్లో కనుగొన్నట్లు చెప్పుకుంటారు. ఈ బిట్ కాయిన్ ఆవిష్కరణతోనే ఈయన ఒక డీసెంట్రలైజ్డ్ డిజిటల్ క్యాష్ సిస్టమ్ను రూపొందించాడు. 2008 అక్టోబర్ 31 న ప్రచురించబడిన ‘బిట్కాయిన్: ఏ పీర్-టు-పీర్ ఎలక్ట్రానిక్ క్యాష్ సిస్టమ్’ పత్రిక ఆధారంగా 2009 జనవరి 3న మొదటి సారి ఈ బిట్కాయిన్ గురించి ప్రజలకు తెలిసింది. 2013 లో మరికొన్ని యూరోప్ దేశాల వ్యాపారులకు తెలిసింది. వివిధ మాధ్యమాలు బిట్కాయిన్ను వర్చువల్ కరెన్సీగా పిలుస్తాయి.
2011అక్టోబర్ 7న మొదటిసారి పంపిణీ చేసిన బిట్కాయిన్తో ప్రారంభించి, బిట్కాయిన్ ప్రేరేపిత డిజిటల్ ఆస్తులు పుట్టుకొచ్చాయి. 2014 నాటికి, మోనెరో, ఎథెరియం, ఎన్ఎక్ట్సి వంటి 2వ తరం క్రిప్టోకరెన్సీలు కూడా ఇదే పద్ధతిలో వెలువడ్డా యి. మూడవతరం క్రిప్టోకరెన్సీలు 2017లో EOS. IO, Card ano, (AD A), AION, ICON (ICX) పేర్లతో వెలువడ్డాయి. ఈ క్రిప్టోకరెన్సీలో దాచిన నగదు, చిరునామాలు, వ్యక్తుల వివరాలు స్మార్ట్ కార్డుల్లో గుప్తంగా దాస్తా రు. ఇతరులు వీటి గుట్టు తెలుసుకోలేరు. 2018 మార్చిలో, క్రిప్టోకరెన్సీ అనే పదాన్ని మొదటి సారి మెరియం-వెబ్స్టర్ డిక్షనరీలో చేర్చారు.
కేంద్రీకృత బ్యాంకులు, ఆర్థిక వ్యవస్థలలో (ఫెడరల్ రిజర్వ్ సిస్టమ్ వంటివి), కార్పొరేట్ బోర్డులు లేదా ప్రభుత్వాలు చట్టపరమైన టెండ ర్ ముద్రించడం ద్వారా లేదా డిజిటల్ బ్యాంక్ లెడ్జర్లను అదనంగా చేర్చడం ద్వారా డబ్బు సరఫరాను కొంతమేరకు వీటిని నియంత్రిస్తాయి. వికేంద్రీకృత క్రిప్టోకరెన్సీల కోసం, కంపెనీలు లేదా ప్రభుత్వాలు కొత్త క్రిప్టోకరెన్సీలను సృష్టించలేవు. ఇప్పటివరకు వారు ఇతర కంపెనీలు, బ్యాంకులు లేదా ఆస్తి విలువను కలిగి ఉన్న కార్పొరేట్ సంస్థలకు ఈ క్రిప్టో కరెన్సీకి అనుమతులను చట్టపరంగా ఇవ్వలేదు. అయినా చాలా క్రిప్టోకరెన్సీలు క్రమంగా కొత్త యూనిట్ల కరెన్సీని ప్రవేశపెట్టడానికి రూపొందించబడ్డాయి. సాధారణంగా ఈ కరెన్సీ చెలామణిలో ఉన్న డబ్బును పరిమితం చేస్తాయి. విలువైన లోహాల కొరతను (బంగారం విలువను) అనుకరించడానికి, అధిక ద్రవ్యోల్బణాన్ని నివారించడానికి ఈ పద్ధతిని ఉపయోగిస్తారు.
క్రిప్టోకరెన్సీ గ్లోబల్ ఇంటర్నెట్ నెట్వర్క్లలో పీర్- టు- పీర్ పద్ధతిలో పంపిణీ చేయబడుతుంది. అలాగే నిర్వహించబడుతుంది కూడా. ఈ కరెన్సీ, పాస్వర్డ్ నిర్వహణ బ్లాక్చెయిన్ పద్ధతిలో జారీ చేస్తారు. ఈ టెక్నాలజీ. బాక్స్లను కలుపుతూ గొలుసుల వలే కనిపిస్తుంది. ప్రతి క్రిప్టోకరెన్సీ నాణెం బ్లాక్చెయిన్ ద్వారా మంజూరు చేయబడుతుంది. బ్లాక్చెయిన్ అనేది ఎన్క్రిప్షన్ పద్ధతిని ఉపయోగించడం ద్వారా నిరంతరం పెరుగుతున్న రికార్డింగ్ (బ్లాక్) షెడ్యూల్ భద్రతను సురక్షితం చేస్తుంది. ప్రతి బ్లాక్ సాధారణంగా మునుపటి బ్లాక్ క్రిప్టోగ్రాఫిక్ హాష్, టైమ్స్టాంప్ , లావాదేవీల డేటాను కలిగి ఉంటుంది. ఈ డిజైన్ ద్వారా, బ్లాక్చెయిన్ మొదటి నుంచి డేటా సవరణకు రహస్య పద్ధతి కలిగి ఉంటుంది. ఇది ఓపెన్, డిస్ట్రిబ్యూటెడ్ లెడ్జర్లో వివరాలను రికార్డ్ చేస్తుంది. ఒక సారి రికార్డింగ్ చేసిన తర్వాత, ఆ బ్లాక్లోని డేటాను ఇతరులు మార్చలేరు. క్రిప్టోకరెన్సీని క్లాసికల్ కరెన్సీలతో పోల్చినప్పుడు ప్రాథమిక వ్యత్యాసం ఏమిటంటే, ఏ సమూహం లేదా వ్యక్తి ప్రసరణలో క్రిప్టోకరెన్సీ మొత్తాన్ని పెంచలేరు.
ఆర్థిక సంస్థలచే నిర్వహించబడే లేదా నగదుగా ఉంచబడిన సాధారణ కరెన్సీలతో పోలి స్తే, క్రిప్టోకరెన్సీలు చట్టం అమలు ద్వారా జప్తు చేసే అవకాశం తక్కువ. క్రిప్టోకరెన్సీల తో జరిగే ఆర్థిక లావాదేవీలు గోప్యతను కలి గి ఉంటాయి.
-కోలాహలం రామ్ కిశోర్ 9849328496