శాస్త్రవేత్తలు-జీవిత చరిత్ర-వారి సేవలు

ఇతడు భారతీయుడు రాసిన గ్రంథాలు : ఆర్యభట్టీయం, ఆర్యభట్ట సిద్ధాంతం.

ఆర్యభట్ట

• ఇతడు భారతీయుడు
• రాసిన గ్రంథాలు : ఆర్యభట్టీయం, ఆర్యభట్ట సిద్ధాంతం.
• ఆర్యభట్ట సిద్ధాంతం: రోజువారీ ఖగోళ లెక్కలను గణించి, పూజా పునస్కారాలకు మంచి రోజులు నిర్ణయించడానికి ఒక గైడ్‌ లాంటిది. నేటి పంచాంగకర్తలకు ఇది ప్రముఖమైన గ్రంథం.
  ఆర్యభట్టీయం : దీనిలో గణిత, ఖగోళ శాస్ర్తాలకు సంబంధించిన అనేక లెక్కలున్నాయి. ఇది 4 భాగాలుగా విభజింపబడి 121 శ్లోకాలను కలిగి ఉంది. ఈ నాలుగు భాగాలు గీతికా పాదం, గణిత పాదం, గోళ పాదం, కాల పాదం.
• దీనిలో భూమి గుండ్రంగా ఉందని, అది అక్షం చుట్టూ గుండ్రంగా తిరుగుతుందని దీని వల్ల పగలు, రాత్రి ఏర్పడుతున్నాయని వివరించాడు.
• భూభ్రమణం వల్ల పగలు రాత్రి ఏర్పడుతున్నాయని, భూమిపై ఒక భాగంలో పగలు ఉంటే, మరో భాగంలో రాత్రి ఉంటుందని వివరించాడు.
• చంద్రుడిపై చీకటిగా ఉంటుందని, సూర్యకాంతి పడటం వల్లనే చంద్రుడు ప్రకాశిస్తున్నట్లు వివరించాడు.
• సూర్య, చంద్ర గ్రహణాలు, భూమి, చంద్రుని నీడ వల్ల ఏర్పడతాయని భూకేంద్రక సిద్ధ్దాంతానికి ఊతం ఇచ్చాడు.
• ఈ గ్రంథంలో వర్గ మూలాలను, ఘనమూలాలను కనుక్కునే పట్టికలను, త్రికోణమితీయ పట్టికలను, గ్రహమండల నమూనాకు దీర్ఘవృత్తాకార కక్ష్యలను సూచించాడు.
• గామా విలువను 3.1416గా కచ్చితంగా కనుగొన్నాడు.
• ఈ గ్రంథంలో దశాంశ పద్ధతి, దీర్ఘచతురస్ర, త్రిభుజ, వృత్త వైశాల్యాలను కనుగొనే పద్ధతులను వివరించాడు.
• బీజ గణితం గురించి వివరించిన ఖ్యాతి, దాన్ని మొదటగా ఉపయోగించిన ఖ్యాతి ఆర్యభట్టదే.
• సమీకరణాలను పల్వరైజర్‌ పద్ధతి ద్వారా సాధించే విధానం, అంక, గుణశ్రేఢులను, సైన్‌ పట్టికలను తెలియజేశాడు.

సి.వి.రామన్‌

• ఈయన భారతీయుడు.
• కేవలం రూ.200 విలువ చేసే పరికరాలను ఉపయోగించి 1930లో ‘రామన్‌ ఎఫెక్ట్‌’ను కనుగొన్నాడు. ఇందుకు ఆయనకు నోబెల్‌ బహుమతి లభించింది.
• పారదర్శకంగా ఉన్న ఘన/ద్రవ/వాయు మాధ్యమం గుండా కాంతిని ప్రసరింపచేసినపుడు అది దాని స్వభావాన్ని మార్చుకుంటుందనే దృగ్విషయాన్ని తెలిపేదే రామన్‌ ఎఫెక్ట్‌.
• రామన్‌ ఎఫెక్ట్‌కు కారణం క్రాంప్టన్‌. క్రాంప్టన్‌కు 1927లో నోబెల్‌ బహుమతి వచ్చింది. క్రాంప్టన్‌ ఎఫెక్ట్‌ X కిరణాల విషయంలో నిజమైనపుడు అది కాంతి విషయంలో మాత్రం ఎందుకు నిజం కాదు అన్న ప్రశ్న రామన్‌ ఎఫెక్ట్‌ కనుగొనడానికి కారణం అయ్యింది.
• సి.వి.రామన్‌ – వయోలిన్‌, సితార్‌ ఎలా సంగీతాన్ని పలికిస్తాయో అధ్యయనం చేశాడు.
• రామన్‌ ఎఫెక్ట్‌ ఆవిష్కరణ వల్ల సుమారు 2,000 రసాయన పదార్థాల అంతర్గత నిర్మాణం, ఆ తర్వాత స్ఫటికాల నిర్మాణం తెలుసుకోవడం జరిగింది. స్పెక్టోగ్రఫీ గొప్ప శాస్త్రంగా అధ్యయనం చేస్తున్నారు.
• ఇంకా ఫార్మాస్యూటికల్స్‌ బయాలజీ, పొల్యూషన్‌ స్టడీస్‌, ఇండస్ట్రియల్‌ కెమిస్ట్రీ విభాగాలు అంచనాలకు అందకుండా బహుముఖంగా విస్తరిస్తున్నాయి.
• ఆయనకు1954లో దేశ అత్యున్నత పురస్కారం ‘భారతరత్న’ లభించింది.

సుబ్రహ్మణ్యం చంద్రశేఖర్‌

• ఈయన భారత సంతతి అమెరికన్‌
• సి.వి.రామన్‌ మేనల్లుడు
• 1983లో నోబెల్‌ బహుమతి గ్రహీత. (కృష్ణబిలాలపై పరిశోధనకు)
• చంద్రశేఖర్‌ ప్రతిపాదించిన ఖగోళ భౌతికశాస్త్రం ప్రసిద్ధి చెందిన అంశం – చంద్రశేఖర్‌ లిమిట్‌
• ఎక్కువ ద్రవ్యరాశి కలిగిన నక్షత్రం తన ద్రవ్యరాశిని, చంద్రశేఖర్‌ లిమిట్‌ను మించినట్లయితే అది విస్ఫోటనం చెంది సూపర్‌ నోవాగా ఏర్పడగా, ఆ ద్రవ్యరాశిని అంతరిక్షంలోకి వెదజల్లుతుంది. ఇలాంటి సందర్భాల్లో విడుదలైన శక్తి లక్షలాది అణుబాంబుల శక్తికి సమానంగా ఉంటుందని వివరించాడు.
• ఏ నక్షత్రమైనా కృష్ణబిలంగా మారాలంటే ఒక నిర్దిష్ట ద్రవ్యరాశి కంటే ఎక్కువ ఉండాలి. సుబ్రహ్మణ్య చంద్రశేఖర్‌ ఈ నిర్దిష్ట ద్రవ్యరాశి పరిమితిని కనుక్కున్నాడు. దీన్నే చంద్రశేఖర్‌ లిమిట్‌ అంటారు. ఈ పరిమితి మన సూర్యుడి ద్రవ్యరాశి కంటే 1.5 (ఒకటిన్నర) రెట్లు అధిక ద్రవ్యరాశి.

ఎ.పి.జే అబ్దుల్‌ కలాం

• అబ్దుల్‌ కలాం భారతీయుడు.
• భారత రాష్ట్రపతి అయ్యేనాటికి తన జీవితంలో నాలుగు దశలు దాటి వచ్చారు.

మొదటి దశ (1963-82)

• ISRO లో వివిధ హోదాల్లో పనిచేశారు.
• తుంబా ఉపగ్రహ ప్రయోగ వాహక బృందంలో చేరాడు. అక్కడే S.L.V-3 మిషన్‌ ప్రాజెక్టు డైరెక్టర్‌ అయ్యాడు.
• కలాం నేతృత్వంలోని స్వదేశీ ఉపగ్రహ ప్రయోగ వాహనం (S.L.V-3) ద్వారా రోహిణి అనే శాస్త్ర పరిజ్ఞాన సంబంధ ఉపగ్రహాన్ని 1980లో విజయవంతంగా కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టింది.
• మన రాకెట్‌ వ్యవస్థ బలం పుంజుకుంది కలాం హయాంలోనే.

రెండో దశ (1982-92)

• 1992లో DRDO (డిఫెన్స్‌ రీసెర్చ్‌ అండ్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ ఆర్గనైజేషన్‌)లో చేరారు.
• DRDO డైరెక్టర్‌గా ఆయన ఇంటిగ్రేటెడ్‌ గైడెడ్‌ మిసైల్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ ప్రోగ్రామ్‌కు సారథ్యం వహించాడు.
• కలాం ఆధ్వర్యంలో తయారైన మిసైల్స్‌
• నాగ్‌ (యాంటీ ట్యాంక్‌ గైడెడ్‌ మిసైల్‌)
• పృథ్వీ (బాటిల్‌ ఫీల్డ్‌ మిసైల్‌)
• ఆకాశ్‌ (ఎయిర్‌ మిసైల్‌)
• త్రిశూల్‌ (క్విక్‌ రియాక్షన్‌ ఎయిర్‌ మిసైల్‌)
• అగ్ని (మధ్యశ్రేణి మిసైల్‌)
• ఆయనను ‘మిసైల్‌ మ్యాన్‌ ఆఫ్‌ ఇండియా’ అని పిలుస్తారు.

మూడో దశ (1992-2001)

• 1992లో భారతదేశ రక్షణ మంత్రికి సాంకేతిక సలహా దారు అయ్యాడు.
• ఈయన కృషి ఫలితంగానే 1998లో పోఖ్రాన్‌ -II అణు పరీక్షలు విజయవంతంగా జరిగాయి.
• ఫలితంగా భారతదేశం అణ్వస్త్ర దేశాల సరసన నిలిచింది.
• నాలుగో దశ: 2001 ప్రారంభం
• 2001లో అన్నా యూనివర్సిటీలో టెక్నాలజీ అండ్‌ సొసైటీ ట్రాన్స్‌ఫర్మేషన్‌ ప్రొఫెసర్‌గా చేరారు.
• టెక్నాలజీ లక్ష్యాల సాధనలో తన కలలను సాకారం చేసుకునేందుకు యువకుల మేథస్సుకు చురుకు పుట్టించాలనుకున్నారు. 2003 ఆగస్టులోగా లక్ష మంది విద్యార్థులను కలిసి ఆయన ప్రసంగాలతో స్ఫూర్తినిచ్చారు. అప్పటికే 40 వేల మందిని కలిశాక 2002, జూలై 25న రాష్ట్రపతిగా ఎన్నికయ్యారు.
• ఈయనకు 1981లో పద్మభూషణ్‌, 1990లో పద్మవిభూషణ్‌, 1997లో భారతరత్న పురస్కారాలు లభించాయి.
• 30 విశ్వవిద్యాలయాల నుంచి డాక్టరేట్స్‌ అందుకున్న గొప్ప వ్యక్తి.

రాసిన పుస్తకాలు

• ఇండియా 2020
• ఇగ్నైటెడ్‌ మైండ్స్‌
• ఇండియా మై డ్రీమ్‌
• ఎన్విజియోనింగ్‌ యాన్‌ ఎంపవర్డ్‌ నేషన్‌
• స్వీయజీవిత చరిత్ర – ‘వింగ్స్‌ ఆఫ్‌ ఫైర్‌’
• ఇతరులు రాసిన జీవిత చరిత్రలు
• ఎటర్నల్‌ క్వెస్ట్‌- లైట్‌ అండ్‌ టైమ్స్‌ ఆఫ్‌ డాక్టర్‌ అవుల్‌ పకీర్‌ జైనులాబ్దీన్‌ అబ్దుల్‌ కలాం
• ప్రెసిడెంట్‌ ఎ.పి.జె కలాం
• ఎ.పి.జె అబ్దుల్‌ కలాం -ద విజనరీ ఆఫ్‌ ఇండియా
• సైంటిస్ట్‌ టు ప్రెసిడెంట్‌ -ఎ.పి.జె. అబ్దుల్‌ కలాం
• ఎ లిటిల్‌ డ్రీమ్‌ (డాక్యుమెంటరీ ఫిల్మ్‌)

ఉద్యోగుల సివిల్‌ లిస్ట్‌(1894) నివేదిక

• హైదరాబాద్‌ రాజ్యంలో మొత్తం గెజిటెడ్‌ ఆఫీసర్స్‌ 680. అందులో ముల్కీలు 233, నాన్‌ముల్కీలు 447.
• 1916లో ముల్కీ ఉద్యమాన్ని అధికారికంగా తొలిసారిగా ప్రారంభించినవారు- కిషన్‌ పెర్షాద్‌ (హైదరాబాద్‌ లాయర్‌).
• ఈ ముల్కీ ఉద్యమంలో పాల్గొన్నవారు సర్‌ నిజామత్‌ జంగ్‌, అక్బర్‌ అలీఖాన్‌.
• 1901లో కారన్‌ వాకర్‌ అనే ఆంగ్లేయుడు(నాన్‌ లోకల్‌) నిజాం దర్బార్‌లో ఫైనాన్షియల్‌ సెక్రటరీగా చేరి తర్వాత కాలంలో ఆర్థిక మంత్రి అయ్యాడు.
• అప్పటి నిజాం రాజ్యంలోని ఆంగ్ల ప్రభుత్వ ప్రతినిధి ‘కిషన్‌ పెర్షాద్‌(కిషన్‌ ప్రసాద్‌)’ ముల్కీలకు అండగా నిలిచాడు.
  నోట్‌: మీర్‌ ఉస్మాన్‌ అలీఖాన్‌ మొదటి ప్రధాని – కిషన్‌ పెర్షాద్‌(ముల్కీ)
• తర్వాత కాలంలో కిషన్‌ పెర్షాద్‌, కారన్‌వాకర్‌(నాన్‌ లోకల్‌)కు మధ్య వాగ్వివాదం జరిగింది.
• ఫలితంగా ఈ ముల్కీ సమస్య విషయంలో ప్రభుత్వం స్పందించింది.
• మీర్‌ మహబూబ్‌ అలీఖాన్‌ (1869-1911) 1910లో ముల్కీ నిబంధన అనే ఫర్మానాను జారీ చేశాడు.
• ఉస్మాన్‌ అలీఖాన్‌ (7వ నిజాం) కాలంలో ముల్కీ నిరసనలు ఉద్యమ రూపంగా మారి తీవ్ర సంఘర్షణకు దారితీశాయి.
• ముల్కీల చైతన్యానికి కృషి చేసిన వ్యక్తి- అఘోరనాథ్‌ ఛటోపాధ్యాయ.