Visit:
రీల్స్‌, షాట్స్‌, మీమ్స్‌.. అన్నీ ఒకదాని తర్వాత ఒకటి!! ఫ్రెండ్స్‌.. పీర్‌ గ్రూపు నుంచి నిత్యం నోటిఫికేషన్స్‌!! అన్నీ చూడటం.. స్పందించడం!! ఇదో నిరంతర ప్రక్రియ. ఈ నేపథ్యంలో ఆన్‌లైన్‌లో మనల్ని మనం ఎలా ప్రజెంట్‌ చేసుకుంటున్నాం? ఎలా నియంత్రించుకుంటున్నాం? సమాధానం సంతృప్తికరంగా లేదు కదా!! సామాజిక మాధ్యమాల్లో పట్టుతప్పి వ్యవహరిస్తుండటమే ఇందుకు కారణం! అలా ఫీల్‌ కావొద్దంటే.. డిజిటల్‌ దునియాలో మనసా, వాచా, కర్మణా నడుచుకోవాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది. మన జ్ఞానేంద్రియాలు, కర్మేంద్రియాలు పద్ధతిగా స్పందిస్తే చాలు.. డిజిటల్‌ దారిలో త్రికరణ శుద్ధిగా సాగిపోవచ్చు.
వినికిడి, దృష్టి, స్పర్శ, రుచి, వాసన జ్ఞానేంద్రియాలు చేసే పనులు. మాట్లాడటం, పనులు చేయడం, నడవడం, విసర్జన, పునరుత్పత్తి ఇవి కర్మేంద్రియాల పనులు. డిజిటల్‌ దునియాలో జ్ఞానేంద్రియాలు చూడటం, వినడం, తెలుసుకోవడం లాంటి పనులు చేస్తాయి. ఇక మనం ఆన్‌లైన్‌లో చేసే చర్యలు అదేనండి పోస్టులు, షేర్‌లు, కామెంట్స్‌ కర్మేంద్రియాల పనుల కిందికి వస్తాయి.
డిజిటల్‌ కళ్లు: ఇవి మనం చూసే వీడియోలు, సోషల్‌ మీడియా పోస్టులు, ఫొటోలు, మీమ్స్‌. కళ్లతో ఎలా అయితే అశ్లీలమైనవి, నచ్చనివి, భయం గొలిపేవి చూడమో, అలాగే డిజిటల్‌ కళ్లతో కూడా లైఫ్‌ స్టయిల్‌కి హాని చేసే కంటెంట్‌ను చూడకూడదు.
డిజిటల్‌ చెవులు: ఇవి మనం వినే పోడ్‌కాస్ట్‌లు, వాయిస్‌ నోట్స్‌, ఆన్‌లైన్‌ సంభాషణలు. చెవులతో ఎలాగైతే అసభ్యకరమైన మాటలు వినమో.. అలాగే ఆన్‌లైన్‌లో ఫేక్‌ కంటెంట్‌, విద్వేష ప్రసంగాల్ని వినకుండా జాగ్రత్తపడాలి.
డిజిటల్‌ టచ్‌: టచ్‌స్క్రీన్‌ మీద మన మునివేళ్లు చేసే విన్యాసాలే డిజిటల్‌ టచ్‌. వర్చువల్‌ వరల్డ్‌లోని యాప్‌లతో, గ్యాడ్జెట్‌లతో ఎలా ఇంటరాక్ట్‌ అవుతున్నాం అనేదే పాయింట్‌!! డైరెక్ట్‌గా తాకి ఫీల్‌ అవ్వలేకపోయినా.. వర్చువల్‌గా గ్రహించే ప్రయత్నం చేయడం.
డిజిటల్‌ స్మెల్‌: ఇవి మనం ఆన్‌లైన్‌లో ఏమి ఇష్టపడుతున్నాం, దేన్ని ఇష్టపడట్లేదు అని ట్రాక్‌ చేసే మన అభిరుచులు, ప్రాధాన్యాలన్నమాట! వీటిని బట్టే ఆన్‌లైన్‌ ప్రకటనలు, ఫీడ్‌ మనల్ని వెంటాడతాయి.
ఎప్పుడైతే మన ఇంద్రియాలపై పట్టు కోల్పోతామో కనిపించిన ప్రతి అంశమూ ప్రభావితం చేస్తుంది. ఫేక్‌ అని తెలిసినా ఆకర్షణకు లోనవుతాం. అంటే.. తప్పని తెలిసినా తప్పదన్నట్టు తప్పుదోవలో పయనిస్తాం. ఎప్పుడైతే అది వ్యసనంగా మారుతుందో.. అందుకు తగిన ఇంటర్ఫేస్‌లను వెతుకుతాం. ఇవి మన డిజిటల్‌ జ్ఞానేంద్రియాలను ఓవర్‌లోడ్‌ చేసి, మనల్ని ఫోన్‌కి, వర్చువల్‌ లైఫ్‌కి బానిసలను చేస్తాయి. మన బలహీనతలను క్యాష్‌ చేసుకునేలా ప్రకటనలు వెల్లువెత్తుతుంటాయి. దీనికి విరుగుడు మన చేతల్లోనే ఉంది. మనం డిజిటల్‌ దునియా నుంచి ఏం తీసుకుంటున్నాం? ఏం ఇస్తున్నాం? అనేది ముఖ్యం. ఆన్‌లైన్‌లో మనం ఏం చూస్తున్నాం అనే దానిపై అవగాహన ఉండాలి. మీరు చూసిన సమాచారం ఎక్కడి నుంచి వచ్చింది? ఎవరు చెప్పారు? ఎంతసేపు దానిపై దృష్టి పెట్టారు? ఇవన్నీ మీకు మీరే విశ్లేషించుకోవాలి.
డిజిటల్‌ వాయిస్‌: ఇది మనం రాసే పోస్ట్‌లు, నోట్స్‌, ట్వీట్లు, మెసేజ్‌లు. నిజ జీవితంలో ఎలా ఆలోచించి మాట్లాడతామో, ఆన్‌లైన్‌లో కూడా అలాగే మాట్లాడాలి.
డిజిటల్‌ హ్యాండ్స్‌: టైప్‌ చేయడానికి, స్వైప్‌ చేయడానికి, క్లిక్‌ చేయడానికి ఉపయోగించే చర్యలు. పోస్టును షేర్‌ చేయడం, ఒక ఫైల్‌ను డౌన్‌లోడ్‌ చేయడం అన్నీ మన చేతలుగా చెప్పుకోవచ్చు.
డిజిటల్‌ జర్నీ: మనం ఏయే వెబ్‌సైట్లు సందర్శిస్తున్నాం.. ఎలాంటి యాప్‌లను ఎక్స్‌ప్లోర్‌ చేస్తున్నాం.. ఇలా డిజిటల్‌ ప్లాట్‌ఫామ్‌లో ఒక చోటు నుంచి మరో చోటుకు వెళ్లడం. అంటే డిజిటల్‌ నేవిగేషన్‌ అన్నమాట.
డిజిటల్‌ వేస్టేజ్‌ మెయింటనెన్స్‌: అనవసరమైన డేటాను తొలగించడం, కుకీలను క్లియర్‌ చేయడం.
డిజిటల్‌ రీప్రొడక్షన్‌ : మనం కంటెంట్‌ను సృష్టించడం, దాన్ని ఇతరులతో పంచుకోవడం.
కర్మ గాడి తప్పితే.. విచక్షణ లేని యాక్షన్స్‌ చోటు చేసుకుంటాయి. దీంతో ఫేక్‌ వరల్డ్‌లోకి ఎంటర్‌ అవుతాం. ఇక వెనకా ముందు చూసుకోం. వాస్తవాలు పట్టించుకోం. ఆపద గురించి ఆలోచించం. రిస్కుతో కూడిన డౌన్‌లోడ్‌లు/అప్‌లోడ్‌లు చేస్తుంటాం. ఇవి మీ వ్యక్తిగత డేటాకు ముప్పు తెస్తాయి. దీనికి విరుగుడు ఏంటంటే.. ఆన్‌లైన్‌లో ఏదైనా చేసే ముందు ఒకటికి రెండుసార్లు ఆలోచించాలి. మీరు చేసే ప్రతి లైక్‌, పోస్ట్‌, కామెంట్‌ డిజిటల్‌ ప్రపంచంలో మీ అడుగుజాడను వదిలి వెళ్తుంది. మీ చర్యలు ఉద్దేశపూర్వకంగా, గౌరవంగా, గోప్యతను గౌరవించేలా ఉండాలి. మన ప్రాచీన తత్వశాస్త్రం స్వీయ అవగాహన గురించి చెబుతుంది. నైతికతకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది. నేటి డిజిటల్‌ యుగంలో ఈ సూత్రాలు చాలా అవసరం. డిజిటల్‌ జ్ఞానేంద్రియాలు మనం ఏం తీసుకుంటున్నామో స్పృహ కలిగి ఉండాలి. డిజిటల్‌ కర్మేంద్రియాలు బాధ్యతతో వ్యవహరించాలి. చివరిగా, డిజిటల్‌ భద్రత అనేది కేవలం టెక్నాలజీ గురించి కాదు.. మన ప్రవర్తనకు సంబంధించింది. బాధ్యతాయుతమైన డిజిటల్‌ పౌరుడిగా మారాలంటే, కంటెంట్‌ను ఎలా స్వీకరించాలి, ఎలా పంచుకోవాలి అనే దానిపై త్రికరణ శుద్ధిగా వ్యవహరించడం తప్పనిసరి.
