తెలుగు నేలలోనే కాదు, దేశ నలుమూలలా పరిచయం అక్కర్లేని పేరు గద్దర్. విప్లవోద్యమ పాటలకు నిలువెత్తు నిదర్శనం. ఆయన అందరికీ పాటగాడిగానో.. మాటగాడిగానో సుపరిచితం. అయితే ఆయనో ఫిలాసఫర్ అంటారు గద్దర్ను దగ్గరిగా చూసినవారు. పాటతో మనిషిని కట్టిపడేసే మంత్రగాడని అంటారు అతని సాహిత్యం తెలిసినవారు.
గద్దర్ పాటలన్నీ ఒకెత్తయితే గద్దర్ పాడుతున్నప్పుడు పలికించే హావభావాలు ఒకెత్తు. అది అతనికి మాత్రమే అబ్బిన కళ. ఆ కళలో ఆయనో సిద్ధహస్తుడంటారు అతని సహచరులు. ‘మదనా సుందారీ’ పాట పాడుతూ అమ్మాయి లో ఉండే వయ్యారాన్ని పలికిస్తాడు. గాల్లోకి ఎర్రజెండా ఎగరేసి పట్టుకొని ఓ పసిబిడ్డను లాలించే తండ్రవుతాడు. తన చేతిలోని ఎర్రజెండా ఎగురేస్తూనే సమరశంఖం పూరిస్తున్న యోధుడిలా సన్నద్ధమై వస్తున్నట్లు కనిపిస్తాడు. కాబట్టే ‘అమ్మా తెలంగాణమా.. ఆకలికేకల గానమా’ అంటూ గద్దర్ ప్రజల ముందు పరిచిన తెలంగాణ గోస పిడికిళ్లను బిగింపజేసింది. మలిదశ తెలంగాణ ఉద్యమంలో ‘పొడుస్తున్న పొద్దు మీద’ పాట జనాన్ని ఉరకలెత్తించింది.
తుపాకులతో చేసిన ప్రయోగాలు కొంతమేర ఫలించినా.. తాను కలలుగన్న బహుజన రాజ్యాధికారం కోసం కొత్త గొంతు వినిపించారు. ‘పీపుల్స్వార్కు నా రాజీనామా’ అంటూ సంచలన ప్రకటన చేశారు గద్దర్. అలా దళిత, గిరిజన, బహుజన పీడితుల కోసం వర్గపోరాటం మొదలుపెట్టారు. రాజకీయశక్తిగా మారాలని ప్రజలను కూడగట్టుకున్నారు. అణగారిన వర్గాల ప్రజల కోసం గుళ్లు తిరిగారు.. గోపురాలెక్కారు. మసీదులు చూశారు.. చర్చీల్లో ప్రార్థించాడు. తనలాంటి ఆలోచన ఉన్నవారిని తనతో కదిలించారు.
గద్దర్ అడవిలోంచి వచ్చిన తర్వాత అంబేద్కర్ రాజకీయాలకు బాగా ఆకర్షితుడయ్యారని చెప్తారు ఆయన గురించి తెలిసినవారు. కారంచేడు, చుండూరు మారణకాండలకు వ్యతిరేకంగా సామాజిక, సాంస్కృతిక ఉద్యమంలో కృషిచేశారు. దళిత విముక్తి కోసం పాటలు రాశారు. ఎక్కడైనా ఒక్క ఎన్కౌంటర్ జరిగినా ఎంతో చలించిపోయేవాడని అతన్ని దగ్గరగా చూసిన వ్యక్తులు చెప్తారు. ఈ క్రమంలో చర్చల ప్రతినిధిగా మారిపోయాడంటారు. రాజ్యం, మావోయిస్టుల మధ్యలో చర్చలు ఎప్పుడు జరిగినా తాను ప్రతినిధిగా హాజరయ్యేవారు. ఎక్కడైనా బూటకపు ఎన్కౌంటర్లు జరిగితే.. గుర్తుతెలియని శవాలను తనకు అప్పగించమని వరవరరావుతో కలిసి పోరాడారు. అలా ఎంతోమంది అమరుల మృతదేహాలకు అంతిమ సంస్కారం నిర్వహించారు. రాజకీయ ఖైదీల విడుదల పోరాటంలో, బూటకపు ఎన్కౌంటర్ల వ్యతిరేక ఉద్యమంలో, అమరవీరుల పార్థివదేహాల స్వాధీన కమిటీలో, ఎస్సీ వర్గీకరణ సంఘీభావంలో ఎక్కడ ఏం చేసినా.. గద్దర్ ప్రత్యేకతే వేరని చెప్తుంటారు.
ప్రజా సమస్యలను పాట రూపంలో వివరిస్తూనే అదే పాటలో ఆలోచింపజేసే ప్రశ్నను లేవనెత్తుతారు. ఆ పాటలోనే సమస్యను వివరిస్తారు. అదే పాటలో ఓ సమాధానాన్ని కూడా చివరిగా వివరిస్తారు. విప్లవ సాహిత్యంపై అంతటి కార్యదీక్ష చేయబట్టే.. ఆ పాటలు జనం పాటలుగా నిలిచాయి. ఒగ్గు కథలతో ఉద్యమపాఠాలు నేర్పిన గురువుగా గద్దర్కు పేరు. విప్లవ సాంస్కృతిక సేనానిగా తెలంగాణ ఒగ్గు కథలను ఓ అస్త్రంగా మలుచుకున్నారు గద్దర్.
నక్సల్బరీ, కారంచేడుపై ఆయన రూపొందించిన ఒగ్గు కళారూపాలు ప్రజల్లో విప్లవ చైతన్యాన్ని నింపేవి. ప్రత్యేకించి పీడిత కులాలు, వర్గాల బాణీలను, కళారూపాలను వెలికితీశారు. విప్లవ వాగ్గేయకార సంప్రదాయాన్ని తీర్చిదిద్ది తన వంటి వందలాది మంది పాటల రచయితలు, కళా ప్రదర్శకులు, గాయకులు తయారు కావడానికి పునాదులు వేశారు. ప్రేరణగా నిలిచారు. తెలుగు నేల మీద విప్లవ సాంస్కృతిక కార్యకర్తలకు ప్రత్యేకమైన ఆహార్యాన్ని, అభినయాన్ని, ఆలాపనను అందించారు. దళిత కులాల డప్పుల శబ్దానికి సరితోడుగా సాగే తన ఆలాపన తెలుగు ప్రజలను నిద్రలేపి రోమాంచితం చేసింది. గ్రామాల్లోని పీడిత కులాల ప్రజలను, అందునా యువతను, రైతు కూలీలను, విద్యార్థులను, మధ్యతరగతిని ఆయన గానం, అభినయం ఉర్రూతలూగించింది. ప్రజల నుంచి భాషను, వ్యక్తీకరణను, కవిత్వాన్ని, కళారూపాలను ఎంచుకొని తిరిగి ఆ ప్రజలకే సందేశం అందించడం గద్దర్ ప్రత్యేకత.
భారతీయ భాషల్లోనే ఆయన అరుదైన సాంస్కృతిక యోధుడిగా నిలిచిపోయారు గద్దర్. జన నాట్య మండలి ఏర్పడ్డప్పటి నుంచి ఎమర్జెన్సీ వచ్చేంత వరకు ఆ మూడేండ్ల పాటు విప్లవోద్యమ నిర్మాణంలో కవిగా, గాయకుడిగా గద్దర్ అద్భుతమైన పాత్ర పోషించారు. 1973లోనే ఆయన తొలి పాటల పుస్తకం
‘వీబీ గద్దర్ పాటలు’ విడుదలైంది.
1985లో అప్పటి ఆంధప్రదేశ్లో ‘ఆట మాట పాట బంద్’ అయిందనే నుడికారం ప్రచారంలోకి వచ్చిన కాలంలో ఆయన పాట దేశమంతా ప్రతిధ్వనించింది. అనేక రాష్ట్రాల్లో గద్దర్ సభలు జరిగాయి. అనేక భాషల్లోకి ఆయన పాటలు అనువాదమయ్యా యి. 1997 ఏప్రిల్ 6న ఆయన మీద హత్యాయత్నం జరిగింది. మృత్యుముఖంలోకి వెళ్లి బైటపడ్డారు. ఆ కాల్పుల్లో దిగిన ఒక తూటా చివరిదాకా ఆయన శరీరంలోనే ఉంది. 2001లో అఖిల భారత విప్లవ సాంసృతిక సమితి ప్రధాన కార్యదర్శిగా నాలుగేం డ్లు బాధ్యతలు నిర్వహించారు. 1972 నుంచి 2014 దాకా విప్లవోద్యమానికి, దళిత బహుజన ఆత్మగౌరవ పోరాటాలకు, మలిదశ తెలంగాణ పోరాటానికి కవిగా, కళాకారుడిగా, ఉద్యమకారుడిగా ఆయన చేసిన కృషి అజరామరమైనది.
-రవికుమార్ తోటపల్లి
99512 43487