Govardhan Puja | పరమ పవిత్రమైన కార్తీక మాసంలో, కొన్ని వైష్ణవ సంప్రదాయాలలో ప్రతి ఏటా విశేషమైన అన్నకూట మహోత్సవాన్ని నిర్వహించడం ఆనవాయితీ. ఈ ఉత్సవమే గోవర్ధన పూజగా కూడా పిలువబడుతుంది. దీనిని సాధారణంగా దీపావళి మరుసటి రోజున జరుపుకుంటారు.
హరిదాసవర్యుడైన (హరికి అత్యుత్తమ సేవకుడు) శ్రీ గిరి గోవర్ధనుడి చరణాశ్రయం పొందడం ద్వారా విశుద్ధ భక్తిని పొందవచ్చని తెలియజేసేదే గోవర్ధన పూజ. శ్రీకృష్ణుడు తనను సేవించడం కన్నా, తన ప్రియ భక్తులను సేవించడమే తనను మరింత ప్రసన్నుడిని చేస్తుందని ఈ గోవర్ధన లీల ద్వారా లోకానికి తెలియజేశాడు. అందువల్ల, ఈ పండుగ భక్తి, కృతజ్ఞత, మరియు సేవా భావాలకు ప్రతీకగా నిలుస్తుంది.
శ్రీకృష్ణుడు ఇంద్రునికి బదులుగా, తమకూ, తమ గోవులకూ సమృద్ధిగా పంటలను, ఓషధులను ప్రసాదిస్తున్న గోవర్ధనుడిని పూజించమని వ్రజవాసులకు సూచించాడు. ఈ ఉత్సవం గోసంరక్షణ ఆవశ్యకతను కూడా తెలియజేస్తుంది. గోవర్ధన గిరి కమ్మనైన పాలకోసం ఆవులకు పోషక సమృద్ధమైన గడ్డిని, వ్రజవాసులకు చల్లని జలపాతాలు, ఫల వృక్షాలు, శీతోష్ణాల నుండి రక్షించే గుహలు వంటి ప్రకృతి సహజ సంపదలను నిత్యం ప్రసాదిస్తుంది. ఈ పూజ ద్వారా మన జీవితంలో ప్రకృతి పట్ల కృతజ్ఞత అనే భావనను పెంపొందించుకోగలం.
వ్రజవాసులు సాంప్రదాయంగా నిర్వహిస్తున్న ఇంద్రయాగాన్ని గోవర్ధన పూజకు మళ్లించడం ద్వారా, అన్యుల ఆరాధన అనవసరమని శ్రీకృష్ణుడు సశాస్త్రీయంగా తెలియజేశాడు. లోకాలన్నిటికీ తానే అధిపతినని గర్వించిన ఇంద్రుడికి గర్వభంగం చేయదలచిన సర్వాంతర్యామియైన శ్రీకృష్ణుడు ఈ లీలను ప్రారంభించాడు. ఇంద్రుడి క్రోధానికి కుండపోతగా వరదలు కురిసినప్పుడు, కేవలం ఏడు సంవత్సరాల బాలుడైన శ్రీకృష్ణుడు గోవర్ధనగిరిని తన చిటికెన వ్రేలితో ఛత్రంలా ఎత్తి, ఏడు రోజులపాటు వ్రజవాసులను సంరక్షించాడు. ఈ ఘట్టం తరువాత, ఇంద్రుడు తన తప్పును తెలుసుకొని శ్రీకృష్ణుడిని శరణువేడాడు. తన భక్తులను రక్షించడానికి అవసరమైతే ప్రకృతి నియమాలను సైతం తిరగరాస్తానని శ్రీకృష్ణుడు ఈ లీల ద్వారా శరణాగతి తత్త్వాన్ని తెలియజేశాడు.
అన్నకూటోత్సవంలో భాగంగా భక్తులు వివిధ తినుబండారాలు, ధాన్యాలు, పాలు, నెయ్యితో వంటకాలు (హల్వా, పకోడా, పూరి, పాయసం, లడ్డు, రసగుల్లా వంటివి) చేసి, రాశిగా నిర్మించి, శ్రీకృష్ణునికి నివేదిస్తారు. ఈ సమర్పణ కేవలం ఆహార ప్రదర్శన మాత్రమే కాదు. ఇది భక్తి, కృతజ్ఞత, మరియు సేవకు ప్రతీకగా నిలుస్తుంది. అన్నకూటం ద్వారా మనం భగవంతునికి కృతజ్ఞతను వ్యక్తం చేస్తాం.
గోవర్ధన గిరి సాక్షాత్తు శ్రీ హరి స్వరూపమేనని (‘గిరిరాజో హరిరూపమ్’) గర్గ సంహిత వివరిస్తుంది. శ్రీకృష్ణుడు గోవర్ధన పర్వతాన్ని ఆరాధించడమంటే స్వయంగా తనను ఆరాధించటమేనని తెలియజేశాడు. ఈ విధంగా, భూమి, ప్రకృతి, సకల జీవరాశులన్నీ భగవంతుని విభిన్న శక్తులుగా భావించబడినాయి. ఆధునిక కాలంలో, గోవర్ధన పర్వతం వంటి భగవంతుని సృష్టిని కేవలం సాధారణ రాళ్లుగా భావించడం అపరాధమని ఆచార్యులు బోధిస్తారు. ప్రకృతిని దేవుడి సృష్టిగా గౌరవించడం ద్వారానే శుభాలు చేకూరుతాయి.
అన్నకూటోత్సవంలో భాగంగా రాశిగా నిర్మించిన వివిధ ఆహార పదార్థాలను శ్రీకృష్ణునికి నివేదించి ఆ ప్రసాదాన్ని భక్తులందరికీ పంచిపెట్టడం జరుగుతుంది. వృందావనంలోనే కాక, ప్రపంచంలోని పలు దేవాలయాలలో సైతం ఈ వంటకాలను సిద్ధం చేసి జనులందరికీ పంచిపెడతారు. ఈ విధంగా, అన్నకూట ప్రసాదం భక్తులలో ఏకత్వం మరియు సమర్పణ భావాలను పెంచుతుంది. గోవర్ధన వైభవాన్ని విన్నవారు విశుద్ధ భక్తిని పొంది, శ్రీకృష్ణుని సన్నిధానాన్ని తప్పక చేరుకోగలరని చెప్పబడింది. హరే కృష్ణ నామాలను జపించడం ద్వారా భక్తుల హృదయాలలో ‘కృష్ణస్మరణ’ పెంపొందుతుంది.
హరే కృష్ణ హరే కృష్ణ కృష్ణ కృష్ణ హరే హరే
హరే రామ హరే రామ రామ రామ హరే హరే
శ్రీల ప్రభుపాదుల వారు గోవర్ధన పూజను శ్రీమద్భాగవతంలో వివరించారు. దేవాదిదేవుడైన శ్రీకృష్ణుడు, వారి ధామమైన బృందావనం, మరియు గోవర్ధనగిరి సైతం ఆరాధనీయమైనవేనని ఆయన బోధించారు. అన్యదేవతారాధన అవసరమే లేదని తెలుపుతున్నదే ఈ గోవర్ధన పూజ అని ఆయన సశాస్త్రీయంగా తెలియజేశారు. వృందావనంలోని దేవాలయాలలోనే గాక, ప్రపంచంలోని పలు దేవాలయాలలో సైతం ఈ రోజు విశేషమైన వంటకాలను సిద్ధం చేసి జనులందరికీ పంచిపెడతారని వివరిస్తూ, ఈ ఉత్సవాన్ని ఆయన ప్రపంచమంతటా వ్యాప్తి చేశారు.
శ్రీ గిరిరాజ గోవర్ధనుడికీ జై! శ్రీ రాధా గోవిందకీ జై!!
Govardhan Puja1