జనులందరినీ పోషించే అమ్మ పోచమ్మ. తెలంగాణలో పల్లెపల్లెలో పోచమ్మ గ్రామదేవతగా కొలువుదీరింది. పోచమ్మనే పోశమ్మ, నల్ల పోచమ్మ, పోసెమ్మ అని పిలుస్తారు. పిల్లలకు తట్టు పోయడం అంటే శరీరంపై స్ఫోటకం పొక్కులు ఏర్పడతాయి. పోచమ్మ తల్లి అనుగ్రహం లేకపోతే పిల్లలకు చిన్నమ్మవారు, పెద్దమ్మవారు వచ్చిందని భావిస్తూ ఉంటారు. పోచమ్మ పోసింది అని చెబుతారు. ఈ సమయంలో పిల్లలు చలిజ్వరంతో బాధపడుతూ ఉంటారు.
పోచమ్మ తల్లికి నైవేద్యం సమర్పించి, అమ్మ అనుగ్రహంగా వేప కొమ్మలు తెచ్చి పిల్లల శరీరానికి రాస్తారు. గదిలో అంతటా వేపమండలు పరుస్తారు. శీతల జ్వరాన్ని నివారించే దేవత కాబట్టి పోచమ్మతల్లిని ‘శీతల’ అని కూడా పిలుస్తారు. శాక్తేయ సంప్రదాయంలో శీతలాదేవి ఉపాసన విశేషంగా కనిపిస్తుంది. ఆ ఆదిపరాశక్తిని పోచమ్మగా తమ ఇంటి దైవంగా, గ్రామదేవతగా పూజించుకుంటారు జానపదులు. నల్లపోచమ్మను పార్వతీదేవి అంశగా భావిస్తారు. అమ్మవారు నల్ల పోచమ్మగా ఆవిర్భవించిన వైనాన్ని పాటలరూపంలో తలచుకుంటారు. ఏటా ఆషాఢం, శ్రావణ మాసాల్లో పోచమ్మకు బోనాలు సమర్పిస్తుంటారు.
– అప్పాల శ్యామ్ప్రణీత్ శర్మ, 94409 51366