Tips for Competitive Exam Preparation | సర్వశక్తులూ కూడగట్టాల్సిన సమయం. సకల ఆయుధాలూ సమకూర్చుకోవాల్సిన సందర్భం. సమస్యలుంటే పక్కనపెట్టి, పరిమితులుంటే దాటుకుని, బలహీనతలుంటే అధిగమించి.. లక్ష్యమే సర్వస్వంగా ప్రభుత్వ ఉద్యోగానికి గురిపెట్టాల్సిన సుముహూర్తం! దాదాపు లక్ష కొలువులు! అన్నీ లక్షణమైనవే. ఉన్నత స్థానానికి తీసుకెళ్లేవే, తెలంగాణ తల్లి సేవకు అవకాశం కల్పించేవే. సమాజంలో ఓ హోదా, గౌరవం కల్పించేవే. ఎవరికి తెలుసు.. ఏదో ఓ దశలో ఐఏఎస్ హోదా వరించవచ్చు, ఐపీఎస్ నక్షత్రాలు యూనిఫామ్లో భాగం కావచ్చు. సమర్థ అధికారిగా మీ పేరు మారుమోగిపోవచ్చు. అవినీతిపరుల సింహస్వప్నమంటూ పత్రికా కథనాలు వెల్లువెత్తవచ్చు. రేపటి తరానికి మీరో హీరో కావచ్చు! ఓ శంకరన్, ఓ కిరణ్బేడి జాబితాలో మీరూ చేరవచ్చు. లక్ష్యం.. ఉన్నతమైంది, అత్యున్నతమైంది. ప్రయత్నమూ అంతే కఠోరంగా ఉండాలి. ఎందుకంటే.. పోటీ తీవ్రంగా ఉంది. ప్రతి ఉద్యోగార్థీ ఓ యోధుడిలా పోరాడుతున్నాడు. అహరహం శ్రమిస్తున్నాడు. ప్రతి మార్కూ విలువైందే. ప్రతి దశా కీలకమైందే. అదృష్టం మీద ఆధారపడటమే అసలుసిసలు దురదృష్టం. అపనమ్మకాల్ని, నకరాత్మక ధోరణులను పక్కనపెట్టండి. ఇప్పటికే ఆలస్యమైపోయింది. లక్ష్యాన్ని చేరుకునే వరకూ.. విశ్రమించవద్దు. విజయోస్తు. ఉద్యోగ్ర పాప్తిరస్తు.
యుద్ధానికి బయల్దేరుతున్నాం! – అంత పెద్దమాట ఎందుకనుకుంటే ఏదో యాత్రకు వెళ్తున్నామని అనుకుందాం. అక్కడికి ఎలా వెళ్లాలి, వెళ్లాక ఎక్కడ దిగాలి, ఏమేం చూడాలి, ఆరోగ్యం పాడవకుండా ఎలాంటి జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి… ఇలా ఓ ప్రణాళిక సిద్ధం చేసుకుంటాం. పోటీ పరీక్షలూ అంతే! ఏ ఉద్యోగానికి గురిపెడుతున్నాం, దాన్ని సాధించడానికి ఎలాంటి ప్రయత్నం చేయాలి? ఎంత సాధన చేయాలి? ఎన్ని గంటలు కష్టపడాలి?.. ఇలా, ఓ కచ్చితమైన ప్రణాళికను రూపొందించుకోవాలి. ఆ ప్రయత్నంలో ఎదురయ్యే సవాళ్లను ఎలా అధిగమించాలన్నదీ నిర్ణయించుకోవాలి. అత్యుత్తమ ప్రణాళిక మీ చేతిలో ఉంటే.. సగం గమ్యాన్ని చేరుకున్నట్టే.
‘క్యాలెండర్ను చూసి మోసపోకండి. అందులో మీరు ఎన్ని రోజులు ఉపయోగించుకుంటే… అన్నాళ్లే లెక్కలోకి వస్తుంది. పేరుకు మూడువందల అరవై అయిదు రోజులు ఉన్నా.. మనం ఉపయోగించుకున్నవే మనవి! మిగతావి తిరిగిరావు, దాచుకోలేము! ‘కొంతమంది ఏడాది మొత్తానికి వారం రోజుల పనే చేస్తారు. మరికొందరు ఏడాది పని మొత్తం వారం రోజుల్లో పూర్తిచేస్తారు’ అంటాడు చార్ల్స్ రిచర్డ్స్ అనే వ్యక్తిత్వ వికాస నిపుణుడు. లక్ష్యం ఎంత ముఖ్యమైందో, ఆ దిశగా ప్రయాణం ఎంత కీలకమైందో… కాలాన్ని పూర్తిగా ఉపయోగించుకోవడం కూడా అంతే ప్రధానం. కాబట్టే, టైమ్ మేనేజ్మెంట్ నిపుణులు రకరకాల టెక్నిక్స్ చెబుతుంటారు. వాటిలో కొన్ని..
శరీరంలోని మిగతా భాగాల్లానే మెదడు కూడా కొంతసేపటికి అలసిపోతుంది. అందుకే ప్రతి 25 నిమిషాలకు ఓ అయిదు నిమిషాల చొప్పున చిన్న విరామం ఇవ్వాలి. ఇలా ఓ నాలుగుసార్లు చేశాక కాస్త సుదీర్ఘమైన విరామం (ఉదా:30 నిమిషాలు) తీసుకోవాలి. క్లిష్టమైన విషయాలను ఆకళింపు చేసుకునే సమయంలో పొమెరాడో టెక్నిక్ బాగా ఉపయోగపడుతుంది. దీనికోసం ప్రత్యేకమైన టైమర్లు, యాప్స్ కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి.
వాయిదా.. అనే దుర్లక్షణం వెనుక భయమో, ఆందోళనో ఉండవచ్చు. అందుకే మనసుకు కష్టమైనా సరే, చేసి తీరాల్సిన పనిని వెంటనే పూర్తిచేయాలి. ఈరోజు మీరు ఓ కప్పను తిని తీరాలని అనుకుందాం. అది ఇష్టమైన పనేం కాదు. పైగా వెగటు పుట్టించే అనుభవం. అందుకే దాన్ని చివరి నిమిషం వరకూ వాయిదా వేస్తాం. ఫలితంగా ఆ రోజంతా అదే ఆలోచన మెదడులో తిష్ఠవేసుకుని కూర్చుంటుంది. చిరాకు పెడుతూ ఉంటుంది. అదే ఉదయం లేచిన వెంటనే ఆ పనేదో చేసేస్తే… రోజంతా ప్రశాంతంగా ఉండవచ్చు. సమస్యను దాటేశామన్న భరోసా సొంతం అవుతుంది. కాబట్టి, మనకు ఇష్టం లేని సబ్జెక్టులను ఇలా ఉదయమే పూర్తి చేస్తే, క్రమంగా భయం తగ్గిపోతుంది. ఆసక్తి పెరుగుతుంది.
ఈ టెక్నిక్కు అమెరికా మాజీ అధ్యక్షుడి పేరు పెట్టారు. ఈ పద్ధతిలో పనులను… అత్యవసరం+ముఖ్యం, అవసరం కాదు కానీ ముఖ్యం, అవసరమే కానీ ముఖ్యం కాదు, అవసరమూ ముఖ్యమూ కాదు.. అనే నాలుగు గళ్లుగా విభజించుకోవాలి. పరీక్షకు సంబంధించిన విషయాలు మొదటి భాగంలోకి వస్తాయి. కుటుంబం, స్నేహం లాంటి అంశాలన్నీ రెండో కోవలో ఇమిడిపోతాయి. ఫంక్షన్లకు వెళ్లడం లాంటివి మూడో విభాగానికి చెందుతాయి. ఇక సోషల్ మీడియా, టీవీ, సినిమా లాంటివన్నీ నాలుగో పరిధిలోకి వస్తాయి. మొదటిది చేసితీరాలి, రెండోది ఎప్పుడు ఎలా చేయాలో నిర్ణయించుకోవాలి, మూడోదానికి సమయాన్ని వెచ్చించకుండానే ఆ పని జరిగేలా చూసుకోవాలి, నాలుగోది పూర్తిగా వదిలిపెట్టేయాలి.
సమయాన్ని బట్టి పనిని ఎంతకాలమైనా సాగదీసుకోవచ్చు అన్నది పార్కిన్సన్ సూత్రం. ఉదాహరణకు ఓ పుస్తకాన్ని ఒక రోజులో చదవొచ్చు, ఏడాదంతా కూడా నిదానంగా చదువు…తూ ఉండవచ్చు. మరీ త్వరగా చేస్తే తగిన ఫలితం ఉండదు. సుదీర్ఘకాలం పొడిగిస్తే ఉపయోగం ఉండదు. కాబట్టి పరీక్షకు సన్నద్ధం అయ్యేలా.. ఏ పుస్తకానికి, ఏ పాఠానికి ఎంత సమయం వెచ్చించాలో కచ్చితంగా అంచనా వేసుకోవాలి. ఆ టైమ్ టేబుల్కు అనుగుణంగా చదువు కొనసాగించాలి. ‘ఫలానా రోజు ఇన్ని గంటలు… ఈ సబ్జెక్ట్ కోసం కేటాయిస్తాను’ అని ముందుగానే నిర్ణయించుకోవడాన్ని ‘టైమ్ బ్లాకింగ్’ అని కూడా అంటారు.
‘ఓ చెట్టును నరకడానికి నాకు ఆరు గంటల సమయం ఇస్తే… అందులో మొదటి నాలుగు గంటలూ నా గొడ్డలిని పదును పెట్టుకునేందుకే ఉపయోగిస్తాను’ అంటాడు అబ్రహం లింకన్. ఈ మాటలను పునశ్చరణకు సరిగ్గా అన్వయించుకోవచ్చు. ఓ అడవిలోకి అలావెళ్లి ఇలా వచ్చేస్తే బాట ఏర్పడదు. తరచూ అదే దిశగా ప్రయాణిస్తేనే… మన అడుగులు ఓ దారిలా మారతాయి. మెదడనే కీకారణ్యానిది కూడా ఇదే పరిస్థితి. హెర్మన్ ఎబింగస్ అనే జర్మన్ సైకాలజిస్ట్… మనం కొత్తగా చదివిన విషయంలో 80 శాతాన్ని 24 గంటలలోపే మరిచిపోతాం అని తేల్చాడు. 1885లోనే చెప్పిన ఈ సిద్ధాంతానికి ‘స్పేసింగ్ ఎఫెక్ట్’ అని పేరు. అయితే పునశ్చరణ చేస్తున్న కొద్దీ… మరిచిపోయే ప్రమాదం తగ్గిపోతూ వస్తుంది. దాంతోపాటు కాలపరిమితిని కూడా పెంచుకోవచ్చు. రాత్రి నిద్రపోయేటప్పుడు… ఆ రోజు మనం విన్న, చదివిన, చూసిన విషయాలకు సంబంధించిన జ్ఞాపకాలన్నిటినీ మెదడు క్రమబద్ధీకరించుకుంటుంది (ఆర్గనైజ్). ఆ సమయంలో అంతగా ఉపయోగం లేదని అనుకునే విషయాలను వదిలించుకుంటుంది. అందుకే నిద్రపోయేలోగా ఆ రోజు చదివిన విషయాలను మరోసారి మననం చేసుకుని పడుకోమని చెప్పేవారు పెద్దలు. వ్యక్తిత్వ వికాస నిపుణులు కూడా అదే మాట చెబుతున్నారు. రాత్రయ్యే సరికి మెదడు ఎలాగూ అలసిపోయి ఉంటుంది. కొత్త విషయాలు నేర్చుకునేందుకు, నిర్ణయాలు తీసుకునేందుకు సిద్ధంగా ఉండదు. దీన్నే ‘డెసిషన్ ఫెటిగ్’ అంటారు. ఈ దశలో యాంత్రికంగా సాగే పునశ్చరణ వల్ల ఉపయోగం ఉంటుంది. ఇక రెండో పునశ్చరణ మర్నాడు, ఆ తర్వాత మూడు రోజుల తర్వాత, ఆపై వారానికి… ఇలా శాశ్వతంగా గుర్తుండిపోయేలా పునశ్చరణ జరగాల్సిందే. ఎంత మేధావి అయినా, ఎంతటి ప్రతిభ ఉన్నా… రివిజన్ విషయంలో బద్ధకిస్తే విజయం కూడా మనల్ని మరిచిపోతుంది. పునశ్చరణ విషయంలో తీసుకోవాల్సిన కొన్ని జాగ్రత్తలు.
♦ ప్రతి సబ్జెక్టుకూ టైమ్ టేబుల్ రూపొందించుకున్నట్టే.. రివిజన్కూ ప్రణాళిక ఉండాలి.
♦ వీలైనన్ని రకాలుగా రివైజ్ చేసే ప్రయత్నం చేయాలి. పైకి వినబడేలా చదువుతూ, రికార్డ్ చేసుకుంటూ, మరొకరు చదువుతుంటే వింటూ, రాసుకుంటూ.. ఎన్ని పద్ధతుల్లో పునశ్చరణ జరిగితే, అంత బోర్ కొట్టదు.
♦ మొదటి రెండుమూడు సార్లు రివిజన్ చేసేటప్పుడు శ్రద్ధ అవసరం.ఆ తర్వాత ప్రయాణం చేసేటప్పుడు, ఎవరికోసమైనా ఎదురుచూస్తున్నప్పుడు… ఇలా ఖాళీ సమయాలు సరిపోతాయి.
♦ ఎండ వేడి పెరిగేకొద్దీ హార్మోన్ల ప్రభావం పెరుగుతుంది. ఫలితంగా ఒత్తిడీ పెరుగుతుంది. అందుకే తెల్లవారుజామున మెదడు ప్రశాంతంగా ఉంటుందనీ, ఆ సమయంలో క్లిష్టమైన అంశాలను చదువుకోమని చెబుతారు. పైగా మెదడు అప్పటివరకూ విశ్రాంతి తీసుకుని ఉంటుంది కాబట్టి, కొత్త విషయాలను ఆకళింపు చేసుకునేందుకు సిద్ధంగా ఉంటుంది. క్రమంగా ఇంద్రియాల నుంచి వచ్చే ప్రతి స్పందననూ స్వీకరిస్తూ, నిండుకుండలా మారిపోతుంది. ఒత్తిడి అధికం అవుతుంది.
♦ ఏకాగ్రత సన్నగిల్లుతున్నదని అనుకునే సమయంలో, చూపుడు వేలును వాక్యాల కింద కదిలిస్తూ చదివితే ఉపయోగం ఉంటుంది. మెదడు ‘ఇక చాలు..’ అని చిరాకుపడే సమయంలో విశ్రాంతి తీసుకోవడమూ ముఖ్యమే!
♦ ధ్యానం ఏకాగ్రతకు ఉపయోగపడుతుంది. మెదడు తరంగాల రూపంలో పనిచేస్తుందని… ఆ ఉధృతిని నియంత్రించగల మార్గం ధ్యానమని విజ్ఞానశాస్త్రం ఒప్పుకొంటున్నది. ధ్యానంతో ఒత్తిడి తగ్గుతుందని, తక్కువ తప్పులు చేస్తామని, సృజన పెరుగుతుందని… ఆఖరికి మన జన్యువుల్లో కూడా మార్పు వస్తుందని రకరకాల పరిశోధనలు నిరూపిస్తున్నాయి. కాబట్టి పరీక్షలకు సిద్ధపడేవారు అంతర్ముఖంగా, భౌతికంగా ఎలాంటి ఒత్తిడీ లేకుండా చదువు మీద స్థిరంగా దృష్టి పెట్టడానికి ధ్యానం ఒక మార్గం.
♦ మనం కూర్చునే భంగిమ, గదిలో వెలుతురు, చుట్టూ ఉన్న వస్తువులు, వినిపించే శబ్దాలు, ఫోన్ నోటిఫికేషన్లు… అన్నీ కూడా ఏకాగ్రత మీద ప్రభావం చూపేవే. ఈ కొద్దిరోజులూ సోషల్ మీడియాకు, చాటింగ్కూ దూరంగా ఉంటే మంచిది.
‘కత్తి చేతపట్టకుండా, చెడ్డపేరు తెచ్చుకోకుండా… శత్రుదేశపు రాజును పనికిరానివాడిగా తయారు చేయాలి’ అంటూ ఓ రాజ్యంలో చాటింపు జరిగింది. ఆ వార్తకు స్పందించి ఓ వ్యక్తి ముందుకొచ్చాడు. ఆర్నెల్లు తిరిగేలోగా శత్రుదేశపు రాజును పనికిరానివాడిగా తయారుచేశాడు. ఇంత కష్టమైన పనిని, అంత సులభంగా ఎలా సాధించావు అని అడిగితే! ‘చాలా తేలిక! ఎలాగోలా నేను ఆ రాజుగారి ప్రాపకాన్ని సంపాదించుకున్నాను. రోజూ ఆయన దగ్గరికి వెళ్లి బాగా పొగిడేవాడిని. మీరు ఏదైనా సాధించగలరు అని ప్రోత్సహించేవాడిని. ఇలా చేయాలి, అలా సాధించాలి అని సూచించేవాడిని. చివరికి… ‘అంత తొందరేమొచ్చింది! రేపటినుంచి పని చేయవచ్చులెండి’ అంటూ బుజ్జగించేవాడిని. అలా తనకు బద్ధకం అలవాటైంది. క్రమంగా ప్రతి పనినీ తనే వాయిదా వేయడం మొదలుపెట్టాడు. కొండంత పనిభారం మోయలేక, వాయిదాల నష్టాలను పూడ్చలేక బలహీనుడు అయిపోయాడు’ అని తన రహస్యాన్ని చెప్పుకొచ్చాడు.
శరీరం సుఖాన్ని, బద్ధకాన్ని కోరుకుంటుంది. దానికి లొంగిపోకుండా, లక్ష్యానికి అనుగుణంగా నడిపించాలంటే మన మీద మనం అదుపు సాధించాల్సిందే. అదే క్రమశిక్షణ. ఏ సమయానికి నిద్ర లేవాలి, ఎంతసేపు చదువుకోవాలి, సామాజిక మాధ్యమాలకు ఎంత సమయం వెచ్చించాలి, సినిమాల్లాంటి కాలక్షేపం జోలికి వెళ్లాలా వద్దా… లాంటి నిర్ణయాలు కచ్చితంగా పాటించాలంటే కాస్త దృఢంగా ఉండాలి. క్రమంగా ఈ తీరు మన మీద మనకు నమ్మకాన్ని పెంచుతుంది. గమ్యం దిశగా వెళ్తున్న తృప్తి కలుగుతుంది. బలహీనతలు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి కాబట్టి వాటిని ఎదుర్కోగలం. పనిమీద ఏకాగ్రత పెరుగుతుంది. ఆరోగ్యం మీదా అదుపు సాధించగలం. ఇన్ని లాభాలు ఉన్నాయి కాబట్టే క్రమశిక్షణ.. విజయానికైనా, వ్యక్తిత్వానికైనా కీలకమే!
నా జ్ఞాపకశక్తి దరిద్రంగా ఉంటుంది. నేను చదివింది ఎప్పటికప్పుడు మరిచిపోతాను, మనసుకు ఏదీ ఎక్కదు… ఇలాంటి సవాలక్ష ఆరోపణలు వినిపిస్తూ ఉంటాయి. ఆ మాటకొస్తే, లోకంలో చాలామందికి తమ జ్ఞాపకశక్తి మీద నమ్మకం తక్కువే. నిజానికి మనం దేనికి ప్రాధాన్యం ఇస్తాం, దాన్ని ఎలా నేర్చుకుంటాం, ఎలా గుర్తుంచుకుంటాం… అనే విషయాలే జ్ఞాపకశక్తికి కీలకం. ఓ మనిషి విజయం సాధించడానికి ఎంత మేధ అవసరమో, అంత తెలివినీ ప్రకృతి అందించి తీరుతుంది. కాబట్టి చదువుతున్న దాని మీద ఆసక్తి పెంచుకుంటూ, కాస్త దృష్టి పెట్టి నేర్చుకునే ప్రయత్నం చేయాలి. మంచి మెమరీ కోసం దశాబ్దాల పరిశోధనలు, అనుభవాల ఆధారంగా రూపొందించుకున్న ఉపాయాలు ఎన్నో ఉన్నాయి.
1. నెమోనిక్స్
జాబితాలు, సంవత్సరాలు, పేర్లు, ఊళ్లు… ఇలాంటి వాటి వెనుక ప్రత్యేకమైన అర్థం, ఆసక్తి ఉండవు కాబట్టి వాటిని జ్ఞాపకం పెట్టుకోవడం అంత తేలిక కాదు. దేన్నయినా త్వరగా గుర్తుంచుకునేలా వాడే ‘నెమోనిక్స్’ గురించి మనం వినే ఉంటాం. పదం, పాట, వాక్యం, దృశ్యం, గొలుసుకట్టు… ఇలా ఎన్నో రకాలుగా నెమోనిక్స్ పద్ధతిని ఉపయోగించుకోవచ్చు.
2. ఆసక్తి
కాస్త కష్టంగా తోచిన ఏ విషయమైనా మనకు సుదీర్ఘకాలం గుర్తుండిపోవాలంటే దాని పట్ల ఆసక్తి పెంచుకోవాలి. చదువుతున్న విషయాన్ని ఊహించుకోవడం, ఒక విషయం పట్ల సస్పెన్స్ కలిగేలా చివర్లో ఆపి… మర్నాడు పూర్తిచేయడం, పైకి చదువుతూ ఆస్వాదించడం లాంటి టెక్నిక్స్ ద్వారా ఆసక్తిని పెంచుకోవచ్చు.
3. ప్రాణవాయువే కీలకం
తగినంత ఆక్సిజన్ అందితేనే మెదడు సమర్థంగా పనిచేస్తుంది. అందుకే చదివేటప్పుడు, ప్రతి గంటకూ ఓ అయిదారుసార్లు గాఢంగా శ్వాస పీల్చుకోవాలి. రోజూ కాసేపు వ్యాయామం చేయడం వల్ల మనసు రిలాక్స్ కావడమే కాకుండా… శరీరానికి, మెదడుకు ఆక్సిజన్ సమృద్ధిగా లభిస్తుంది.
4. మెమరీ ప్యాలెస్
ఈమధ్యకాలంలో ప్రాచుర్యం పొందుతున్న టెక్నిక్ ఇది. మనకు బాగా అలవాటైన లేదా ఇష్టమైన ప్రదేశంలో (ఉదా: మన ఇల్లు) అణువణువూ మనకు గుర్తుంటుంది. చదివిన దాన్ని ఆ ప్రదేశానికి జోడించడమే మెమరీ ప్యాలెస్. ఉదాహరణకు కిచెన్లోని ఒక ర్యాక్లో కుజగ్రహం ఉందనీ, అందులో ఉండే ఇనుము కణాల వల్ల అది ఎర్రగా ఉంటుందనే కోణంలో ఊహించుకుంటే… ఆ పాయింట్ ఎప్పటికీ గుర్తుండిపోతుంది.
5. రాయడం
చదివిన విషయాన్ని కాగితం మీద పెడితే శిల మీద అక్షరం చెక్కినట్టే. దాని ఆధారంగా నోట్స్ రాసుకోవడం కావచ్చు, అందులోని ముఖ్యాంశాలు మనకు కనిపించేలా స్టిక్ నోట్స్ రాయడం కావచ్చు… ఇలా ఏదో ఒక రకంగా చదివింది కాగితం మీద పెడితేనే ఉపయోగం.
కొత్త విషయం నేర్చుకుంటే సరిపోదు. అది పరీక్షల వరకూ నిలుస్తుందో లేదో చూసుకోవాలి. వర్క్బుక్స్, పాత పరీక్షాపత్రాలు లాంటివి సేకరించుకుని జవాబులు రాయాలి. మిత్రుల సాయంతో వైవిధ్యమైన ప్రశ్న పత్రాలు రూపొందించుకుని వాటినీ సాధన చేయాలి. ఇంట్లోనే పరీక్ష గది వాతావరణాన్ని సృష్టించుకుని సాధన చేస్తే మరింత ప్రయోజనం ఉంటుంది..
అనగనగా ఓ కుర్రాడు. తనకు నిత్యం ఏదో ఒక అసంతృప్తి. బిడ్డను ఎలా మార్చాలో తెలియక ఆ తల్లి… ఓ రోజు గురువుగారి దగ్గరికి తీసుకెళ్లింది. కుర్రాడి దృక్పథాన్ని మార్చమని అడిగింది. ‘అదెంత భాగ్యం! ముందు తనలోని చిరాకు తగ్గేలా ఓ కథ చెబుతాను. అనగనగా అక్బర్ అనే రాజు ఉండేవాడు. అతని దర్బారులో బీర్బల్ అనే మంత్రి ఉండేవాడు…’ అంటూ ఓ సరదా కథ చెప్పారు గురువుగారు. కుర్రాడికి ఆ కథ భలే నచ్చేసింది. మొహం సంతోషంతో వెలిగిపోయింది. చిరాకులు మర్చిపోయాడు. కానీ ఓ పది నిమిషాలు గడిచేసరికి మరో అసంతృప్తి గుర్తుకు వచ్చి, కళ్లు డీలాపడ్డాయి. ‘అరెరే. నువ్వు మళ్లీ ఏదో బాధలో మునిగిపోయావు. ఉండు. నీ చిరాకు తగ్గించే కథ చెబుతాను. అనగనగా అక్బర్ అనే రాజు ఉండేవాడు. అతని దర్బారులో బీర్బల్ అనే మంత్రి ఉండేవాడు…’ అంటూ మళ్లీ అదే కథను చెప్పారు గురువుగారు. మంచికథే కాబట్టి రెండోసారి కూడా ఆస్వాదించాడు ఆ కుర్రాడు. కానీ మూడోసారి, నాలుగోసారి వినాల్సి వచ్చేసరికి పిచ్చెక్కినంత పనయ్యింది. ‘ఓ మంచి కథను మళ్లీ వినడానికే అంత ఇబ్బందిగా ఉందే. మన చుట్టుపక్కల వాళ్లకు నిరంతరం… మన అసంతృప్తుల గురించి చెబుతూ ఉంటే ఎలా ఉంటుంది? ఆ మాటకు వస్తే… మన మనసు, దృక్పథం, వ్యక్తిత్వం అదే గాడిలో తిరుగుతూ ఎంత జీవితాన్ని, స్వేచ్ఛను కోల్పోతుంటాయో ఆలోచించు!’ అని నవ్వుతూ అన్నారు గురువుగారు. ప్రతి జీవితంలోనూ ఏదో ఒక కష్టం ఉంటుంది. లక్ష్యం మీద శ్రద్ధ ఉంటే, అదే కష్టాన్ని మరిపించే మందులా పనిచేస్తుంది. మన మీద మనం జాలిపడుతూ, సానుభూతిని కోరుకుంటూ ఉంటే మాత్రం… ఇలా ఓ రొటీన్ కథలా మారిపోతుంది.
అనగనగా ఓ ముసలి దయ్యం. తన పని నుంచి విరమించుకుంటున్నది. ఆ సందర్భంగా తన దగ్గర ఉన్న ఆయుధాలన్నింటినీ వేలానికి పెట్టింది. కోపం, అసూయ, ద్వేషం, పక్షపాతం… ఇలా మనుషుల్ని నాశనం చేసే ఆయుధాలను అమ్మజూపింది. వీటి పక్కనే ఉన్న ఓ ఆయుధం మాత్రం బాగా అరిగిపోయి ఉంది. దాని ధరేమో విపరీతంగా ఉంది.
‘దానికి అంత ప్రత్యేకత ఏమిటి?’ అంటూ ఆసక్తిగా అడిగాయి పిల్ల దయ్యాలు. ‘మనిషిని నాశనం చేయడానికి నేను ప్రయోగించే ఆయుధాలేవీ ఉపయోగపడకపోతే నేను దీన్ని ఉపయోగిస్తాను. దీని పేరే నిరుత్సాహం. అది మెదడులోకి చేరగానే… మనిషికి తన మీద తనకే నమ్మకం పోతుంది. తనకు తెలియకుండానే ఓటమిలోకి జారిపోతాడు. సర్వం కోల్పోతాడు’ అంటూ చెప్పుకొచ్చింది ఆ సీనియర్ దయ్యం. నేను సాధించగలను అనే ఆత్మవిశ్వాసం ఉండాలి. వీలైతే… సాధిస్తున్నట్టుగా విజువలైజ్ చేసుకోవాలి.
బాధ, కోపం, భయం లాగే… గెలవాలనే ‘తపన’ కూడా ఓ ఉద్వేగమే! అది స్థిరంగా ఉండేందుకు, బలపడేందుకు అనువైన వాతావరణాన్ని ఏర్పరుచుకోవాలి.
1. నవ్వులాటగా తోచినా, మన లక్ష్యాన్ని, ఆ దిశగా మనం వెళ్తున్న తీరును ఎప్పటికప్పుడు ఓ చోట రాసుకోవాలి.
2. మనలాంటి లక్ష్యమే ఉన్న వ్యక్తుల మధ్య మెలగాలి. ఒకరి అండ మరొకరికి తప్పకుండా ఉపయోగపడుతుంది. పైగా ధ్యాస మళ్లదు.
3. విజేతలను కలుసుకుని, వాళ్ల అభిప్రాయాలను తెలుసుకోవాలి.
4. కొంచెం కొంచెంగా అయినా అడుగు ముందుకు వేస్తూనే ఉండాలి.
5. ప్రతిభ, అదృష్టం, కాలం.. వీటన్నిటికంటే ముఖ్యమైన లక్షణం ఒకటి విజయాన్ని శాసిస్తుందని నమ్ముతారు. అదే గ్రిట్. అంటే దృఢత్వం!
సాధించగలను.. అనే వాక్యాన్ని ఓ మంత్రంలా ఉచ్చరిస్తూ ఉంటే.. తప్పకుండా అది మన పనితీరు మీదా, ఆత్మవిశ్వాసం మీదా ప్రభావం చూపిస్తుంది. ఇందుకోసం Affirmation, Visualisation అనే రెండు మార్గాలు పాటిస్తారు. ‘నేను సాధించగలను’, ‘నా వల్ల అవుతుంది’… లాంటి బలమైన వాక్యాలను రోజూ అయిదు నుంచి పదిసార్లు అనుకోవాలి. క్రమంగా మన మెదడు ఆ దిశగా ప్రయాణిస్తుంది. ఇక పడుకునే ముందుకానీ, నిద్రలేచిన తర్వాత కానీ.. దీర్ఘంగా ఊపిరి పీలుస్తూ ప్రశాంతమైన స్థితికి చేరుకోవాలి. ఆ తర్వాత పరీక్షలు రాస్తున్నట్టు, వాటిలో మంచి ఫలితాలు వచ్చినట్టు ఊహించుకోవాలి. ఈ విజువలైజేషన్ కూడా మన దృక్పథాన్ని సానుకూలంగా మారుస్తుంది.
ఉద్యోగంలో చేరుతున్నారా..? ఈ చిట్కాలు మీ కోసమే..!
ఇంగ్లిష్లో ఫుల్ స్కోర్ కోసం ఇలా చేయండి..!
టెట్లో బెస్ట్ స్కోర్ సాధించడమెలా?
తెలంగాణ జలియన్వాలా బాగ్గా పేరుగాంచిన గ్రామం?