Heart Attack | కొన్ని నెలలుగా సంభవిస్తున్న ఆకస్మిక గుండెపోట్లకు కారణాలేమిటి? మూడుపదుల వయసులోనే ఇన్ని మరణమృదంగాలా? కొవిడ్ సంక్షోభానికి ఇదంతా కొనసాగింపేనా? ఈ పరిస్థితుల్లోగుండెను కాపాడుకునే మార్గాలేమిటి?జీవనశైలిలో రావాల్సిన మార్పు లేమిటి?.. ఇలా ఎన్నో ప్రశ్నలు. అనేక భయాలు. లెక్కలేనన్ని అపోహలు. ఇంతకీ, నిపుణులు ఏమంటున్నారు?
ఆధునికత పెరిగిపోతున్నది. సాంకేతికత వృద్ధి చెందుతున్నది. అయినా సరే, మనిషి ప్రాణాలకు భరోసా లేకుండా పోతున్నది. ఎవరి గుండె ఎప్పుడు ఆగిపోతుందో తెలియని పరిస్థితి. గత కొంతకాలంగా ఆకస్మిక గుండెపోట్లు గణనీయంగా నమోదవుతున్నాయి. జిమ్ చేస్తూ ఒకరు, పోలీసు నియామక పరీక్షలో పరుగులు తీస్తూ ఒకరు, బ్యాడ్మింటన్ ఆడుతూ ఒకరు, శుభకార్యంలో సరదాగా గడుపుతూ ఒకరు.. ఒక్కసారిగా కుప్పకూలుతున్నారు. హఠాన్మరణాలకు బలవుతున్న వారిలో ఎక్కువ శాతం ముప్పై ఏండ్లలోపు వారే. కొవిడ్ సమయంలో గుండెపోటు మరణాలు కొంతమేర పెరిగిన విషయం తెలిసిందే. కరోనా ప్రభావంతో రక్తనాళాల్లో ఏర్పడిన బ్లాకేజ్లు, చికిత్సలో భాగంగా మోతాదుకు మించి వినియోగించిన కొన్నిరకాల మందుల వల్ల పోస్ట్-కొవిడ్లో గుండె సమస్యలు వచ్చినట్టు నివేదికలు వెల్లడించాయి. కానీ, ఇప్పటి పరిస్థితి వేరు. కరోనా ప్రభావం తగ్గిపోయి ఏడాది గడిచిపోయింది. అయినా, గుండెపోట్లు నమోదు అవుతూనే ఉన్నాయి. ఇందుకు కారణాలు అనేకం.
.. ఇలాంటి సందర్భాల్లో వీలైనంత త్వరగా వ్యాధి నిర్ధారణ జరిగి, చికిత్స ప్రారంభించడం ఉత్తమం. లేదంటే, రోగి ప్రాణాలకే ప్రమాదం.
గుండెపోటు కేసులు గతంలోనూ ఉన్నాయి. ఈ మధ్యకాలంలో కొంతమేర పెరిగిన మాట వాస్తవమే. కానీ, మీడియాలో చూపిస్తున్నంత తీవ్రంగా మాత్రం కాదని చెప్పవచ్చు. అందులోనూ, గతంతో పోలిస్తే ఆరోగ్య అవగాహన పెరిగింది. ప్రచార మాధ్యమాలు, సోషల్ మీడియా.. మరింత శక్తిమంతం అయ్యాయి. ప్రతి చిన్న సంఘటనా ప్రజల్లోకి వెళ్తున్నది. దీనివల్ల కేసులు విపరీతంగా పెరిగినట్టు అనిపిస్తున్నదంతే. కాకపోతే, ఒక పరిణామం మాత్రం ఆందోళన కలిగిస్తున్నది. చిన్న వయసులోనే గుండె సమస్యలు వస్తున్నాయి. ఆకస్మిక గుండెపోట్లకు వంశపారం పర్యమైన కారణాలే ఎక్కువ. పర్యావరణ కాలుష్యం, జీవనశైలి లోపాలు సైతం గుండెకు గండాలుగా మారుతున్నాయి.
ఒకటి.. మాడిఫైడ్ రిస్క్ ఫ్యాక్టర్స్.
రెండు.. నాన్ మాడిఫైడ్ రిస్క్ ఫ్యాక్టర్స్.
భారతదేశానికి సంబంధించినంత వరకూ నాన్ మాడిఫైడ్.. అంటే, జన్యుపరమైన రిస్క్ ఫ్యాక్టర్స్ అధికం. ఈ పరిధిలోకి వచ్చేవారికి ఏ వయసులోనైనా, ఏక్షణాన్నయినా గుండెపోటు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. దీని నుంచి తప్పించుకోవాలంటే.. తరచూ వైద్య పరీక్షలు చేయించుకోవాలి. నిపుణుల పర్యవేక్షణ తప్పనిసరి. పోషకాహారం తీసుకోవాలి. ఆరోగ్యకరమైన జీవన శైలిని ఎంచుకోవాలి. క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయాలి. ఇక మాడిఫైడ్ రిస్క్ ఫ్యాక్టర్స్ స్వయంకృతాపరాధం లాంటివే. కొంతమేర సరిదిద్దుకోవచ్చు. ఇక కన్వెన్షనల్ రిస్క్ ఫ్యాక్టర్స్ విషయానికొస్తే.. అందులో ప్రధానమైనవి బీపీ, షుగర్, కొలెస్ట్రాల్ తదితర సమస్యలు. వీటికంటే కూడా లైఫ్ైస్టెల్ రిస్క్ ఫ్యాక్టర్స్, ఫుడ్ హ్యాబిట్ రిస్క్ ఫ్యాక్టర్స్ పెరిగిపోతున్నాయి. మొన్నటి వరకు కన్వెన్షనల్ రిస్క్ఫ్యాక్టర్స్ వల్ల గుండెపోటు వంటి సమస్యలు వచ్చేవి. కానీ ఇప్పుడు ఒత్తిడి, వాతావరణ కాలుష్యం తదితర నాన్ కన్వెన్షనల్ రిస్క్ ఫ్యాక్టర్స్ కూడా ప్రధాన ముద్దాయిగా నిలుస్తున్నాయి.
నిజానికి జిమ్ చేస్తున్నవారికంటే, చేయనివారే గుండెపోటుతో మరణించే ఆస్కారం అధికం. అంతేకానీ కసరత్తుల వల్లనో, ఆటల కారణంగానో గుండెపోటు వస్తుందనడానికి ఎలాంటి ఆధారాలూ లేవు. ఇదో అపోహ మాత్రమే. అయితే ఒక షరతు ఉది. జిమ్లో కానీ, మైదానంలో కానీ అతి ఎప్పుడూ పనికిరాదు. ముఖ్యంగా జిమ్ విషయంలో మొదటి నాలుగు రోజులు ఏమీ చేయకుండా ఐదో రోజు మితిమీరిన కసరత్తు చేయడం ప్రమాదకరం. వారానికి 10 శాతం చొప్పున మాత్రమే వ్యాయామ తీవ్రతను పెంచుకుంటూ పోవాలి. అదికూడా మన శరీర సామర్థ్యానికి మించకూడదు. ఆల్కహాల్, డ్రగ్స్ తీసుకుని జిమ్ చేయడం ఇంకా ప్రమాదకరం. దీనివల్ల కూడా ఆకస్మిక గుండెపోటు రావచ్చు. ఏదైనా కొత్త వ్యాయామాన్ని ప్రారంభించే ముందు ఈసీజీ, ఎకో, బీపీ, షుగర్ వంటి ప్రాథమిక పరీక్షలు చేయించుకోవాలి. ముఖ్యంగా రిస్క్ఫ్యాక్టర్స్ ఉన్నవారికి స్క్రీనింగ్ తప్పనిసరి.
కొంతమందికి పుట్టుకతోనే గుండె సమస్యలు ఉంటాయి. అలాంటివారు తీవ్ర వ్యాయామాలకు దూరంగా ఉండాలి. అధిక శ్రమతో కూడిన ఆటలూ క్షేమం కాదు. మితిమీరితే.. స్ట్రోక్ వచ్చే ఆస్కారం ఉంది. అంతేకాదు, చాలా జిమ్లలో అర్హులైన ఇన్స్ట్రక్టర్స్ ఉండరు. మిడిమిడి జ్ఞానంతో.. ఆరోగ్య చరిత్ర తెలుసుకోకుండానే కసరత్తులు చేయిస్తున్నారు. పోషకాహారంపై ఏమాత్రం అవగాహన లేకుండానే.. ఏం తినాలో, ఏం తినకూడదో సూచిస్తున్నారు. జిమ్ గుండెపోట్లకు ఇదొక కారణం. అలా అని జిమ్ నిర్వాహకులనే పూర్తిగా తప్పు పట్టలేం. తక్కువ సమయంలోనే సిక్స్ప్యాక్ సాధించాలనే ఆరాటంలో కొందరు స్టెరాయిడ్స్ తీసుకుంటారు. ఇది ప్రాణాంతకం. క్రీడాకారుల విషయానికి వస్తే.. రాష్ర్టానికో, దేశానికో ప్రాతినిధ్యం వహించకపోతే ఆ ప్రాక్టీస్ వృథాగాపోయే పరిస్థితి. దీంతో ఆటగాళ్లు ప్రతి అవకాశాన్నీ జీవన్మరణ సమస్యగా తీసుకుంటున్నారు. ఒత్తిడి పెంచుకుంటున్నారు. అలాంటివారు, తొలిదశలోనే బేస్లైన్ స్క్రీనింగ్ అంటే.. ప్రాథమిక గుండె పరీక్షలు చేయించుకోవడం ఉత్తమం.
మాదకద్రవ్యాలు గుండెను తీవ్రంగా దెబ్బతీస్తాయి. ఇతరులతో పోలిస్తే.. డ్రగ్స్ తీసుకునేవారికి 50 నుంచి 60 శాతం గుండెపోటు ముప్పు అధికం. అందులోనూ, కొకైన్ ప్రభావం మరింత ఎక్కువ. దీనివల్ల యువతరం గుండె గుల్ల అవుతున్నది. డ్రగ్స్ తీసుకునే వారిలో ఆకస్మిక గుండెపోటు అతి సాధారణం. అందుకని, ఆ జోలికి వెళ్లకపోవడమే మంచిది. చాలామంది అదనపు శక్తి కోసం.. ఎనర్జీ డ్రింక్స్లో ఆల్కహాల్ కలుపుకొని తాగుతారు. ఇది మరొక ప్రమాదకరమైన అలవాటు. దీనివల్ల పక్షవాతం ముంచుకురావచ్చు. గతంలో యువత మద్యపానం, ధూమపానానికి దూరంగా ఉండేది. ఆ తరువాత కూడా అతి తక్కువ మంది అటువైపు ఆకర్షితులు అయ్యేవారు. కానీ ప్రస్తుత ఆ రెండు మహా వ్యసనాలూ స్ట్టేటస్ సింబల్గా మారిపోయాయి. నవతరంలో గుండె సమస్యలకు ఇదే ప్రధాన కారణం. కెరీర్ పరమైన ఒత్తిళ్లు కూడా తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తున్నాయి. నిద్రలేమి, జంక్ఫుడ్ హృద్రోగానికి స్వాగత ద్వారాలుగా మారుతున్నాయి.
సాధారణంగా ఏదైనా ఇన్ఫెక్షన్ సోకినప్పుడు గుండె కండరాలు కొంత బలహీన పడటం సహజం. కరోనా విషయంలో అదే జరిగింది. అంతేకానీ, కరోనా వల్లనే గుండెపోటు వస్తుందనడం సరికాదు. ఇతర అంశాలకు కరోనా వైరస్ తోడైనప్పుడే సమస్య తీవ్రత కారణంగా గుండెపోటు రావచ్చు. ఎలాంటి ఆరోగ్య సమస్యలు లేకపోయినా.. కొవిడ్ వైరస్ సోకినంత మాత్రాన గుండెపోటు రావడం దాదాపుగా అసాధ్యం. అపోహలను పట్టించుకోకుండా, తిలా పాపం తలా పిడికెడు అన్నట్టు ఫేక్ న్యూస్ ప్రచారం చేసి మరికొందరిని భయాందోళనలకు గురిచేయకుండా.. శాస్త్రీయ ఆలోచనా విధానాన్ని అనుసరించాలి. ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలిని ఎంచుకోవాలి. అవసరమైతే చికిత్సకూ, శస్త్ర చికిత్సకూ సిద్ధపడాలి. అప్పుడే, ‘గుండె’నిండా ఆత్మవిశ్వాసంతో పరిపూర్ణ జీవితం గడుపుతాం.
– డాక్టర్ ఎం.అమరేశ్ రావు ప్రొఫెసర్ అండ్ హెడ్, డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ కార్డియో థొరాసిక్ సర్జరీ నిజాం ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ (నిమ్స్)
…?మహేశ్వర్రావు బండారి