తరాల నాటి కూచిపూడి కళావారసత్వాన్ని పుట్టుకతోనే పుట్టింటి ఆస్తిగాపుచ్చుకున్నారు. నడిచే నాట్యశాస్ర్తాన్నే నాన్నగా పొందారు. దోగాడుతూనే థిల్లానాలు విన్నారు. నట్టువాంగం తోడుగా నడక నేర్చారు. శ్రుతి-జతులతో ఆటలాడుతూ పెరిగారు. స్వచ్ఛంద సంస్థ ద్వారా కళాసేవకు పూనుకున్నారు. కూచిపూడి నాట్యాన్ని మరింత మందికి చేరువ చేయడమే తన జీవిత లక్ష్యమని చెబుతున్నారు ప్రముఖ కూచిపూడి గురువు పద్మభూషణ్ డాక్టర్ వెంపటి చినసత్యం కుమార్తె చావలి బాలా త్రిపుర సుందరి.
కూచిపూడి ఎప్పటి నుంచి నేర్చుకున్నారు? అని ఎవరైనా అడిగితే.. స్పష్టంగా జవాబు చెప్పలేను. ఎందుకంటే, నేను అందులోనే పుట్టి పెరిగాను. నాకే కాదు మా అక్కలు, అన్నయ్యలు, తమ్ముళ్లు, అత్తయ్యలు, తాతయ్యలు.. ఇంట్లో అందరికీ కూచిపూడి వచ్చు. అంతెందుకు మా ఇంటి గడపలు, గోడలకు కూడా నాట్యం తెలుసు. నేను పుట్టేనాటికే నాన్న మద్రాసులో కూచిపూడి ఆర్ట్ అకాడమీ ఏర్పాటు చేశారు. అప్పటికే ఆయన లబ్ధప్రతిష్ఠులు.
నట్టువాంగం వేస్తూ నాన్న పాఠం చెబుతుంటే నేను దోగాడుతూ వెళ్లేదాన్నట. అప్పుడు, రెండు చేతులూ పట్టుకుని అడుగులు వేయించేవారట. ఆ పెంపకం వల్ల కావచ్చు, నాట్యశాస్త్ర ప్రాథమిక సూత్రాలన్నీ పసితనంలోనే తెలిశాయి నాకు. పెరిగే కొద్దీ ఆహార్యం, నృత్య రూపకల్పన గురించి కూడా తెలుసుకున్నాను. నిజానికి, నాన్న ప్రత్యేకంగా నాకు ఎలాంటి శిక్షణా ఇవ్వలేదు. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే, మేము కూచిపూడి నేర్చుకునేందుకు అస్సలు ఒప్పుకోలేదు. పెండ్లి తర్వాత, అత్తారింటివాళ్లు ఇష్టపడతారో లేదో అనే సందేహం కావచ్చు. అడిగిన ప్రతిసారీ ‘మీరు డ్యాన్స్కి సూట్ కారురా’ అంటూ దాటేసే వాళ్లు.
నాన్న తరగతిలో హేమాహేమీలు ఉండేవారు. కాంచన, హేమమాలిని, రేఖ, శోభానాయుడు, మంజుభార్గవి మొదలు రమ్యకృష్ణ, విజయశాంతి వరకూ ఆయన దగ్గర నేర్చుకున్నవారే. వాళ్లలా డ్యాన్స్ చేయాలని ఉవ్విళ్లూరేదాన్ని. నాన్న క్లాస్ వినడానికి అక్కడక్కడే తిరిగేవాళ్లం. ‘ఇక్కడేం పని?’ అని కసరగానే తుర్రుమనేవాళ్లం. పాటకి శ్రుతి కావాలి కదా! అందుకే కాసేపటికే వెళ్లి, ఆయన పక్కనే తంబురా పట్టుకుని కూర్చునేవాళ్లం. ‘మళ్లీ వచ్చావా?’ అన్నట్టు ఒక చూపు చూసి ఊరుకునేవారు. ఆయనకు కనిపించకుండా చివరి వరుసలో నిలుచుని అందరితో పాటు సాధన చేసిన సందర్భాలూ ఉన్నాయి. స్కూల్ ప్రోగ్రామ్స్లోనూ ప్రదర్శన ఇచ్చేదాన్ని. అలా ఒకసారి ప్రాక్టీస్ చేస్తున్నప్పుడు ఉన్నట్టుండి కింద పడిపోయాను. జ్వరం కూడా వచ్చింది. ఇంకెప్పుడూ డ్యాన్స్ చేయకూడదు అని డాక్టర్లు హెచ్చరించారు. అలా, అనారోగ్యం కారణంగా నాకెంతో ఇష్టమైన నృత్యాన్ని సాధన చేయలేకపోయాను.
పెండ్లి తర్వాత.. నా ఆశను మావారితో పంచుకున్నాను. ‘నువ్వు చేయలేకపోతేనేం చక్కగా నాట్యం నేర్పించవచ్చు కదా?’ అంటూ ప్రోత్సహించారు. ఆ సలహా నచ్చింది. నాన్న అనుమతితో నాట్య శిక్షణ తరగతులు ప్రారంభించాను. అప్పటికి నా వయసు పాతిక. విజయవాడలో ఉండేవాళ్లం. ఆ తర్వాత ఆయనతో కలిసి మస్కట్ వెళ్లాను. అక్కడ ఏడేండ్లు పాఠాలు చెప్పాను. తిరిగి వచ్చాక హైదరాబాద్లోనూ శిక్షణ ప్రారంభించాను.
సాక్షాత్తు మాస్టారు గారి అమ్మాయి పాఠం చెబుతున్నారని తెలిసి చాలామంది వచ్చేవారు. నేను మాత్రం పిల్లల శ్రద్ధను గమనించే తీసుకునేదాన్ని. నాన్న శిష్యులు చెన్నైలోని శిక్షణాలయంలోనే ఉంటూ సంవత్సరాల తరబడి సాధన చేసేవారు. శోభానాయుడు తన పదిహేనో ఏట వచ్చారు. దాదాపు పదిహేనేండ్లు నేర్చుకున్నారు. ఇప్పటి పరిస్థితి అలా లేదు. ఎన్ని ప్రదర్శనలు ఇప్పించాను అన్నదాని కంటే, ఎంత కళ నేర్పించాను అన్నదే చూస్తాను. ఇక, నా పిల్లలు అభిరామ్, శర్వాణి పేర్లు కలిసి వచ్చేలా పదేండ్ల క్రితం ‘అభినయ వాణి’ పేరిట డ్యాన్స్ స్కూల్ ప్రారంభించాను. వంద మందికిపైగా నాట్యం నేర్పించాను.
‘ఆముక్తమాల్యద’ అనే నృత్యరూపకాన్ని రూపొందించాను. పదీ పదిహేను పాటలకు కొరియోగ్రఫీ చేశాను. నా జీవితానికి ఓ అర్థాన్ని ఇచ్చిన కళకు సేవ చేయాలనే ఉద్దేశంతో ఒక ట్రస్టును ప్రారంభించాను. ఆసక్తి ఉన్న పేద పిల్లలకు ఉచితంగా శిక్షణ ఇస్తున్నాను. మా నాన్న వారసత్వాన్ని తమ్ముడు రవిశంకర్ పుణికిపుచ్చుకున్నాడు. తను అయిదేండ్ల క్రితం కాలం చేశాడు. వాళ్లిద్దరి పుట్టిన రోజుల సందర్భంగా ‘సాధన’ అనే నృత్య కార్యక్రమాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నాం. పేద కళాకారులకు ఆర్థిక సాయం అందిస్తున్నాం. అలాగే ‘వెంపటి నాట్యమేధ’ పేరిట నాన్న రూపొందించిన కళారూపాలను ప్రదర్శిస్తున్నాం. కూచిపూడి నృత్యాన్ని మరింత మందికి చేరువ చేసేందుకు జీవితాంతం పనిచేయగల శక్తిని ఇవ్వమని రోజూ దేవుణ్ని ప్రార్థిస్తాను.
వెంపటి చినసత్యం ముందూ, తర్వాతా కూడా కూచిపూడి గురువులు ఉన్నారు. కానీ నాన్నే ఎందుకు ప్రత్యేకం? అంటే.. ఆయన ధ్యాసంతా కూచిపూడి నృత్యాన్ని ఎలా మెరుగుపరచాలన్నదాని మీదే ఉండేది. ఏదైనా మంచి ఆలోచన రాగానే సమయంతో సంబంధం లేకుండా పిల్లల్ని పిలిపించి నేర్పించేవారు. ఆంగిక అభినయాల్లో అనేక మార్పులు చేసి కూచిపూడి నృత్యానికి పరిపూర్ణత్వాన్ని తీసుకొచ్చారు. నాన్న చేసిన పదిహేను దాకా నృత్యరూపకాలు కూచిపూడి చరిత్రలో ఎప్పటికీ నిలిచిపోతాయి.
– లక్ష్మీహరిత ఇంద్రగంటి
– గడసంతల శ్రీనివాస్