ఆధునిక యుగంలో విద్యుచ్ఛక్తి ఆర్థికాభివృద్ధి అతి కీలకమైన అవస్థాపన సౌకర్యం. విద్యుత్ లేనిదే పరిశ్రమలు నడువవు. వ్యవసాయ రంగంలో నీటి పారుదల కష్టమవుతుంది. రవాణా, సమాచార, ఉత్పత్తి, వాణిజ్య అవసరాలకే కాకుండా గృహ అవసరాలకు కూడా విద్యుత్ తప్పనిసరి. రాష్ట్రంలో విద్యుచ్ఛక్తి ఉత్పత్తి 1920 సంవత్సరంలో ప్రారంభమైంది. హైదరాబాద్లోని హుస్సేన్సాగర్ కేంద్రంగా 10 యూనిట్లతో ప్రారంభించి మూడో ప్రణాళిక ఆఖరుకు సుమారు 50,000 కిలోవాట్ల విద్యుచ్ఛక్తిని ఉత్పత్తి చేసే సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించుకుంది. రాజ్యాంగం ప్రకారం విద్యుత్ కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల ఉమ్మడి జాబితా కిందకు వస్తుంది. రాష్ర్టాల్లో విద్యుత్ ఉత్పత్తి పంపిణీ నిర్వహణ కోసం రాష్ట్ర విద్యుత్ మండళ్లు ఏర్పడ్డాయి.
తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆర్థికాభివృద్ధి ముఖ్యంగా వ్యవసాయరంగంపై ఆధారపడి ఉంది. తెలంగాణ రాష్ట్రంలో వ్యవసాయానికి ఎక్కువ విద్యుత్ వాడకం అవసరం ఉంది. 2013-14 సంవత్సరంలో వ్యవసాయ తలసరి వినియోగం 245 kwh. 2014లో తెలంగాణ రాష్ట్ర విద్యుచ్ఛక్తి బోర్డును రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రారంభించింది. దీని ద్వారా టీఎస్ ట్రాన్స్కో, టీఎస్ జెన్కో పనిచేస్తున్నాయి. తెలంగాణ రాష్ట్ర విద్యుత్ ఉత్పత్తి విషయంలో ‘జలవిద్యుత్ ఉత్పత్తి కంటే థర్మల్ విద్యుత్ ఉత్పత్తి’ అధికంగా ఉంది. 1995లో అప్పటి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నియమించిన హితేన్భయ్యా కమిటీ రాష్ట్ర విద్యుత్ మండలిని ఉత్పాదక, సరఫరా, పంపిణీ ప్రాతిపదికన మూడు వేర్వేరు సంస్థలుగా ఏర్పాటు చేయాలని సిఫారసు చేసింది.
దీనిని 1964లో ప్రారంభించారు. ఇది భూమి లోపల ఉన్న ఏకైక జలవిద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రం. దీని విద్యుత్ ఉత్పత్తి సామర్థ్యం 900 మె.వా. తెలంగాణ రాష్ట్రంలో అత్యధిక జలవిద్యుత్ను ఉత్పత్తి చేస్తున్న ప్రాజెక్టు ఇదే.
1. తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడినప్పుడు విద్యుత్ కొరత ఎంత ఉంది?
1) 2700 మెగావాట్లు
2) 2500 మెగావాట్లు
3) 2400 మెగావాట్లు
4) 2100 మెగావాట్లు
2. ఒక శక్తివనరు అనేది కింది వాటిలో వేటికి తోడ్పడుతుంది?
1) ఉష్ణాన్ని జనింపచేసేందుకు
2) జీవిని శక్తివంతం చేసేందుకు
3) విద్యుచ్ఛక్తిని ఉత్పత్తి చేసేందుకు
4) పైవన్నీ
3. ప్రస్తుతం ఉపయోగిస్తున్న ఇంధన వనరుల్లో అధిక భాగం ఏ ఇంధనాలు ఉన్నాయి?
1) శిలాజ ఇంధనాలు
2) జీవ ఇంధనం 3) బయోగ్యాస్
4) జల విద్యుచ్ఛక్తి
4. కింది వాటిలో పునరుత్పాదన సాధ్యమయ్యే ఇంధన వనరు ఏది?
1) సౌరశక్తి 2) పవన శక్తి
3) తరంగ శక్తి 4) సౌరశక్తి
5. నీటిని సహజ, కృత్రిమ పద్ధతి ద్వారా వాలు మార్గంలో ప్రవహింజేసి టర్బైన్లు తిప్పడం ద్వారా ఉత్పత్తి అయిన శక్తిని ఏమంటారు?
1) పవన శక్తి 2) జలవిద్యుత్ శక్తి
3) తరంగ శక్తి 4) సౌరశక్తి
6. 2019-20 సంవత్సరం నాటికి దేశ తలసరి విద్యుత్ వినియోగం ఎంత?
1) 2.071 కిలోవాట్లు
2) 2,500 కిలోవాట్లు
3) 1,208 కిలోవాట్లు
4) 2,208 కిలోవాట్లు
7. 2020 డిసెంబర్ నాటికి రాష్ట్రంలో ఎంత మంది విద్యుత్ వినియోగదారులు ఉన్నారు?
1) 1.5 కోట్ల మంది
2) 1.2 కోట్ల మంది
3) 1.6 కోట్ల మంది
4) 1.4 కోట్ల మంది
8. తెలంగాణలో సూక్ష్మ జలవిద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రాలు ఏ ప్రాంతంలో ఉన్నాయి?
1) పాలేరు 2) పెద్దపల్లి
3) పోచంపాడు 4) 1, 2
9. జలవిద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రాల వల్ల ప్రయోజనం ఏమిటి?
1) జల విద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రాల జీవితకాలం ఎక్కువ
2) పని, నిర్వహణ ఖర్చులు తక్కువ
3) నదిలో నీరు ఉన్నంత వరకు శక్తి
ఉత్పత్తికి అంతరాయం ఉండదు
4) పైవన్నీ
10. సాంప్రదాయేతర రకానికి చెందిన కాలుష్య కారకం కాని శక్తి వనరు ఏది?
1) సౌరశక్తి 2) బయోగ్యాస్
3) థర్మల్ విద్యుత్ 4) తరంగ శక్తి
11. ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలో ఏ విద్యుత్ ఉత్పత్తి ప్రాథమిక స్థాయిలో ఉంది?
1) జల విద్యుత్ 2) సౌర విద్యుత్
3) థర్మల్ విద్యుత్ 4) బయోగ్యాస్
12. తెలంగాణలో టీఎస్ జెన్కో ఆధ్వర్యంలో సౌరవిద్యుత్ ఉత్పత్తిని చేపడుతున్న జూరాల విద్యుత్ కేంద్రం ఏ జిల్లాలో ఉంది?
1) కుమ్రం భీం ఆసిఫాబాద్
2) జోగులాంబ గద్వాల
3) మేడ్చల్ మల్కాజిగిరి
4) రాజన్న సిరిసిల్ల
13. జూరాల విద్యుత్ కేంద్రం స్థాపిత సామర్థ్యం ఎంత?
1) 1 మె.వా 2) 2 మె.వా
3) 3 మె.వా 4) 4 మె.వా
14. 2013-14 సంవత్సరంలో జూరాల విద్యుత్ కేంద్రం ఎన్ని యూనిట్ల విద్యుత్ను ఉత్పత్తి చేసింది?
1) 1.5 మి. యూనిట్లు
2) 1.7 మి. యూనిట్లు
3) 1.8 మి. యూనిట్లు
4) 2 మి. యూనిట్లు
15. జీవ ఇంధన శక్తిని నిల్వ చేసిన ఏ శక్తికి రూపంగా చూడవచ్చు?
1) సౌరశక్తి 2) పవనశక్తి
3) జలవిద్యుత్ శక్తి 4) తరంగ శక్తి
Answers
1-1, 2-4, 3-1, 4-4, 5-2, 6-3, 7-3, 8-4 9-4 10-1
11-2, 12-2, 13-1 14-3, 15-1.