నిమ్మ తోటను పెంచాలని అనుకొంటున్నాను. ఏ రకం అయితే తెగుళ్లను, చీడపీడలను తట్టుకొని నిలబడుతుంది. అధిక దిగుబడిని అందజేస్తుందో తెలియజేయగలరు.
– సంజీవరెడ్డి, సూర్యాపేట.
నిమ్మ రకాల్లో ‘కాగ్జి’ రకం శ్రేష్ఠమైంది. అధిక దిగుబడిని ఇస్తుంది. ఒక్కో చెట్టు 3వేల నుంచి 5వేల దాకా కాయలు కాస్తుంది. ఒక్కో పండు 40 గ్రా. నుంచి 45 గ్రా. వరకు తూగుతుంది. అయితే, ఈ రకానికి తెగుళ్లు, చీడపీడలు సోకే అవకాశం ఎక్కువ. అయితే, నిమ్మ రైతులను ఎక్కువ ఇబ్బంది పెట్టేది గజ్జి తెగులు. దీనిని తట్టుకొనేలా తిరుపతిలోని చీనీ, నిమ్మ పరిశోధన స్థానం శాస్త్రవేత్తలు ‘బాలాజీ’ నిమ్మ రకాన్ని అభివృద్ధి చేశారు. ఇది గజ్జి తెగులుతోపాటు శిలీంధ్రాల ద్వారా వ్యాప్తిచెందే వేరుకుళ్లు తెగులును సమర్థంగా తట్టుకొని, అధిక దిగుబడిని ఇస్తుంది. తెలుగు రాష్ర్టాల్లో సాగయ్యే నిమ్మ తోటల్లో ఈ ఒక్క రకం వాటానే 50 శాతం దాకా ఉన్నది. ఉత్పత్తిలోనూ 60 శాతం వాటా ‘బాలాజీ’ రకానిదే. ‘పెల్టూరు సెలెక్షన్’ రకం కూడా గజ్జి తెగులును తట్టుకొంటుంది. అయితే, మన వాతావరణ పరిస్థితులకు అనుకూలంగా ఉండే ‘బాలాజీ’ రకాన్ని సాగు చేయడం మంచిది.