ఆదివాసీ, బంజారా తెగల సంస్కృతి, సంప్రదాయాలు, ఆచార వ్యవహారాలు పూర్తిగా భిన్నం. పోరాట పటిమ, గొప్ప చరిత్ర వీరి సొంతం. ఆ తెగల సమగ్ర అభ్యున్నతే లక్ష్యంగా అనేక సంక్షేమ, అభివృద్ధి కార్యక్రమాలను అమలు చేస్తున్నది తెలంగాణ ప్రభుత్వం. వారి సంస్కృతి పరిరక్షణకు పాటుపడుతున్నది. ‘ఇవి మా భవనాలు..ఇవి మా ఆత్మగౌరవ ప్రతీకలు’.. అని గిరిజన బిడ్డలు సగర్వంగా చెప్పుకునేలా.. ఖరీదైన ప్రాంతమైన బంజారాహిల్స్ రోడ్ నంబర్ 10లో రూ. 43.21 కోట్లతో కుమ్రంభీం ఆదివాసీ, సేవాలాల్ బంజారాభవన్లను నిర్మించింది. భవనాలను కట్టించడమే కాదు.. ఆ జాతుల జీవన శైలి కండ్ల ముందు కదలాడేలా.. ఆర్ట్, ఫొటోగ్యాలరీలు, కళాకృతులు, ఇతరత్రా పరికరాలను నిక్షిప్తం చేసింది. ఇవి సందర్శకులను విశేషంగా ఆకట్టుకుంటున్నాయి. ప్రకృతి ఒడిలో ఉన్నామా.. అనే అనుభూతిని కలిగిస్తున్నాయి.
సిటీబ్యూరో, సెప్టెంబర్ 19 (నమస్తే తెలంగాణ) : అది హైదరాబాద్లోని బంజారాహిల్స్. రోడ్డు నంబర్ 10. అత్యంత ఖరీదైన ప్రాంతం. చిన్న ఇల్లు కొనాలన్నా కోట్ల రూపాయలు కావాల్సిందే. అట్లాంటి చోట 1,43,553 చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో రూ.43.21కోట్లతో రెండు భవనాలు వెలిశాయి. ఒకటి కుమ్రంభీం ఆదివాసీ భవన్, రెండోది సేవాలాల్ బంజారాభవన్. రాజధాని నడిబొడ్డున ఆదివాసీ, లంబాడీ ప్రజల ఆత్మగౌరవ ప్రతీకలుగా తెలంగాణ ప్రభుత్వం వాటిని నిర్మించింది. వారి సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు నిలువుటద్దంగా ఉన్న ఆ భవనాలను చూసి ఆదివాసీ గిరిజనులు ‘సాయేజ్ సేవాలాల్ (మమ్మల్ని చల్లగా చూడూ.. మాపై కరుణ చూపు), కుమ్రం భీం.. ఆశీర్వాద్ సీమ్ (కుమ్రం భీం మాకు ఆశీర్వాదం ఇవ్వండి)’ అంటూ జై కొడుతున్నారు. అదే సమయంలో ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్కి కృతజ్ఞతలు తెలిపారు. ఆ రెండు భవనాల్లో ఏ చిత్రం చూసినా మట్టి వాసన కనిపిస్తుంది. గిరిజన, లంబాడీల జీవన స్థితిగతులు తెలియజేస్తూ, సరికొత్త అనుభూతిని పంచే ఆ భవనాలను చూసొద్దాం రండి.
కుమ్రం భీం భవన్లో ప్రవేశించగానే ఎదురుగా ఆదివాసీ వీరుడు భీం విగ్రహం దర్శనమిస్తుంది. సమ్మక్క సారక్కల గద్దెలు ఉన్నాయి. మెట్లను ఆనుకుని ఉన్న గోడ మీద పెద్ద ఇప్ప చెట్టు, ఆ చెట్టుకు ఇప్ప పువ్వులు పూసినట్టు.. ఆ కొమ్మల మీద పక్షులు గంతులేస్తున్నట్టుగా వేసిన పెయింటింగ్ చూపరులను ఆకట్టుకుంటుంది. ఆ చెట్టు కింద దుప్పి, నెమలి, ఎద్దు, పాము, జింక, పులి, గుర్రం బొమ్మలు కనువిందు చేస్తున్నాయి. మరో గోడకు వారి చరిత్రను ఆవిష్కరించేలా ఎర్రగొండ రాకాసి, గురాపోతు, పందిరాజు, నల్లగొండ రాకాసి, సింగోయుడు, పోతరాజు, పోలరాజు, లక్ష్మీదేవర, కిట్టమూర్తి, సహదేవ, సకుల, అర్జున, భీమ, సాంబమూర్తి రూపాలు అమర్చారు.
గురుగులు
కొలమానాలు, అరచిట్టి, అడ్డ, సరాతాలు, కల్లుకుండ, మూకుడు, చిప్ప, గురుగులు, నీళ్లు, అంబలి, కల్లు తాగడానికి వీలుగా ఉండే బుర్రకాయలు, చిలుక కొయ్య, దువ్వెన, చిమ్మెట, సూది, కత్తి, దారంకండె, కందిళ్లు ఉన్నాయి.
రోలు..రోకలి..
గుర్రం, కొమ్ము ఆట, గుస్సాడి, ఒంటెలు, దుప్పి, తాబేలు, గుర్రం, మొసలి, విసుర్రాళ్లు, రోకలి, రోలు, దీపంత తదితర చేతివృత్తి పరికరాలు ప్రత్యేకంగా ఆకట్టుకుంటాయి.
గుస్సాడి రోకల్
పిల్లనగ్రోవి, నాగలిబొమ్మ, చచోయ్ కోలలు, గుస్సాడి రోకల్, ఔజం, రిమ్జిమ్ కంక కట్టె, చిరుతలు, వెట్టె తదితర సామగ్రిని ఉంచారు.
బాణాలు కొడవళ్లు..
కుమ్రం భీం పేరు వింటేనే పోరాట చరిత్ర గుర్తొస్తది. ఆ తరహాలోనే కళాకృతుల ఆర్ట్ గ్యాలరీలో వేట పరికరాలు మీట, ఉచ్చులు, బోను, అమ్ముల పొద, బాణాలు, బాణం బద్దలు, ఈటెలు ఉన్నాయి. వీటితో పాటు చేపల వేట గ్యాలరీలో బోనులు, అటుకు, వలలు ఏర్పాటు చేశారు. వారి వ్యవసాయ గ్యాలరీలో కత్తులు, తాడు పరికరం, కొడవళ్లు, కొంకి బురిగె, పార, కురిపె, గునపం రూపాలు ఉన్నాయి. ప్రత్యేకంగా అటవీ ఉత్పత్తుల బుట్టలు, గొడుగులు ఆకట్టుకుంటాయి.
ఫొటో గ్యాలరీ..
ఆదివాసీ రోజువారీ పనులు, వారు ప్రకృతితో మమేకమైన చిత్రాలు ప్రత్యేకంగా ఏర్పాటు చేశారు. చిన్న పిల్లల నుంచి వృద్ధుల వారికి వారి వేషధారణ, అలంకరణ, ఆభరణాలు ప్రత్యేకంగా ఆకట్టుకుంటాయి.
పెయింటింగ్ గ్యాలరీ..
ఫ్లూట్స్, మృదంగం, కిరిడి, గోండ ఆర్ట్, హంటింగ్, డింకి, టైగర్ ట్రాప్, కిచెన్ తదితర ఆదివాసీ జీవితాన్ని అంతా విభిన్న రకాల పెయింటింగ్స్తో గ్యాలరీ ఏర్పాటు చేశారు.
బంజారా భవన్ ప్రవేశమార్గంలో సేవాలాల్ విగ్రహం ఉంది. బంజారాల జీవిత చర్రితను ఆవిష్కరించేలా గ్యాలరీలు ఏర్పాటు చేశారు.
ఆడెకాంట.. గజ్జెల పట్టి..
లంబాడీలు ధరించిన నగలు, ఆడెకాంట, క్వాడి, గజ్జెల పట్టి, ఘగ్రిటో ప్లి, కోల్డ, రప్యార్హారం, క్సాఖోత్ర, పుస్త్య, పింజన్గర్ణతి, హాన్సో, అట్టి, చూడో తదితర ఆభరణాలు గ్యాలరీలో ఆకట్టుకుంటున్నాయి.
బంజారా కుట్టు సామగ్రి..
లంబాడీ చిత్రాలు
అద్దంలో అలంకరించుకుంటున్న లంబాడీ మహిళలు, పాపను లాలిస్తున్న చిత్రాలు, నీళ్ల బిందె మోసుకుంటు వస్తున్న యువతి, సుట్ట కాలుస్తున్న వృద్ధుడు, కాళ్లకు గజ్జెలు తొడుగుతున్న పెయింటింగ్స్ చూపరులను ఆకట్టుకుంటున్నాయి. పక్షులకు ఆహారంగా గింజలు వేసి అవి స్వేచ్ఛగా తినేల చాటను అడ్డుగా పెట్టి వారు వాటికి కనిపించకుండా చూస్తున్న చిత్రం ప్రత్యేక ఆకర్షణగా నిలిచింది.
డువ్వో..దివ్వో..
బూల్య, కుండల మాదిరిగా ఉండే హండి, కుర్స్య, ఉలి, ఓల్డ, ఛాద్ల, ఛడోబట్టు, ఓల్డి, ఖర్పణి, డువ్వో, పిడ్స, దివ్వో, రాపి, ఉఖ్లి, ధాత్ల తదితర పరికరాల రూపాలు ఆకట్టుకుంటున్నాయి. ఇక రొట్టెల పరికరాలు బాటిర్ ఓల్డి, బాటిర్ పిడ్య, అంగార్ సళ్గా మేర్నుళిలు గ్యాలరీలో సందర్శనకు ఉన్నాయి.