‘జీవితంలో చేదు అనుభవాలు కలిగినప్పుడు అవి మన గత కర్మలవల్లే’ అనుకుంటాం. ‘భవిష్యత్తులో అలాంటివి జరగకుండా ఉండటానికి మనమేం చేయాలి?’ అనే సందేహం చాలామందికి కలుగుతుంది. ‘చేదు విషయం’ అన్నది నిజానికి ‘ఏం జరిగిందన్న’ దానిపై కాకుండా, మీరు దాన్ని ‘ఎలా స్వీకరించారన్న’ దానిపైనే ఆధారపడి ఉంటుంది. ఒక మనిషికి శాపంగా కనిపించేది, మరో మనిషికి వరంగా తోచవచ్చు. ఒకసారి ఎంతో బాధ పడుతున్న ఒక వ్యక్తి ఓ సమాధిపై తన తలను కొట్టుకుంటూ, ఇలా దుఃఖించాడు- ’నా జీవితం ఎంత అర్థరహితం. ఈ నా కళేబరం, నువు నన్ను వదిలి పోయినందువల్ల చిల్లిగవ్వకైనా కొరగాకుండా పోయింది. నువ్వే కనుక జీవించి ఉంటే, నిన్ను విధి ఇంత క్రూరంగా ఈ లోకం నుండి తీసికొని పోకపోయినట్లయితే.. ఎంత అద్భుతంగా ఉండేది!’ అని. అప్పుడు దగ్గరలోనే ఉన్న ఒక మతాధికారి, ‘ఇక్కడ సమాధి చేయబడ్డ వ్యక్తి నీకు చాలా ముఖ్యమైన వ్యక్తి కదా!’ అని అంటే, దానికి అతను ‘అవును’ అని, మరింత బిగ్గరగా శోకాలు పెడుతూ, ‘అతను నా భార్యకు మొదటి భర్త!’ అసలు విషయం చెప్పాడు. ఇలా, మనకు చెడుగా కనిపించేది కొందరికి మంచిగానూ కనిపిస్తుంది.
కనుక, ‘చేదు’ అన్నది జరుగుతున్న దానిలో ఉండదు. ‘మీ అనుభవంలో ఒక విషయాన్ని ఎలా గ్రహిస్తున్నారు’ అన్న దాన్నిబట్టి ఉంటుంది. అదే విధంగా, గతంలో మీరు చేసిన పని (కర్మ) ఆ పని దృష్ట్యా కాదు, దానిని చేయడంలోని మీ ‘సంకల్పం’ ఏమిటన్న దానిపైనే ఆధారపడి ఉంటుంది. మీరు నా మాటలను, బోధనలను సరిగ్గా అర్థం చేసుకోగలిగితే, మీకు ‘ఒక సంకల్పం’ అన్నది ఏర్పడుతుంది. అప్పుడు మీరు చేయవలసిందేదో, ఆ పరిస్థితికి ఏది అవసరమో అదే చేస్తారు. ‘చైతన్యంతో ఉండటమంటే’ ఇదే. మొదట ‘సంకల్పం’ ఉండదు. ఎప్పుడైతే సంకల్పం లేదో అక్కడ ‘కర్మ’ ఉండదు. ‘అన్నిటినీ స్వీకరించగలగడం’ అంటే మీరు అప్పటికి ఆ పరిస్థితికి ఏది అవసరమో అదే చేసేస్తారు. ఇది పరిమితమైన బాధ్యత. అంటే, ఏదీ ఓ ‘ప్రత్యేకమైన సంకల్పం’తో చేయక పోవడమే. ఇలా కాకుండా, ఎటువంటి పరిస్థితిలోనైనా మీ చైతన్యాన్నిబట్టి మీకు ఏది అవసరమని అనుకుంటారో, దాన్ని శక్త్యానుసారం చేసినపుడు అది ‘నిజమైన కర్మ’ అవుతుంది. కనుక, ‘సంకల్పశక్తి’యే మీ కర్మను నిర్మించేది. అసంకల్పితంగా, నిస్సంకల్పంగా చేసేది కర్మ కిందికి రాదు. అది మంచా, చెడా అన్న దానితో ఎలాంటి సంబంధమూ లేదు.
‘మీ లక్ష్యం ఏమిటి?’ అని చాలామంది నన్ను మళ్లీమళ్లీ అడుగుతుంటారు. ‘నా వరకైతే లక్ష్యం లేదు. నేను ఊరికే కాలం గడుపుతున్నాను’ అంటే వెంటనే నమ్మరు. ‘నేను అర్థం లేని సమాధానం చెప్తున్నానని’ అనుకుంటారు. కానీ, నేను ఈ ప్రపంచంలో జీవించడం గురించిన అతిలోతైన ప్రకటన చేస్తున్నానని వారు అనుకోరు. ‘ఒక నిర్దిష్టమైన సంకల్పం లేకుండా కేవలం అప్పటికప్పుడు అవసరమైంది చేస్తున్నట్టు’ లెక్క. ఇలాంటి దానిలో ‘కర్మ’ ఉండదు. మీరు చేస్తున్నదంతా ‘అవసరం మేరకు’ అలా జరుగుతూ ఉంటుంది, అంతే. అయితే, చేయాల్సిన అవసరం ఉన్నప్పుడు, ఊరికే అసంకల్పితంగా, అచేతనంగా చేసేకన్నా ఒక సత్సంకల్పశక్తితో చేయగలిగితే అది సరైన ‘కర్మ’ అవుతుంది. అవసరమైంది లేనప్పుడు, అప్పటికి అవసరమైందే చేసినప్పుడు, దానికి ‘కర్మ గుణం’ అంటదు. అది మంచీ కాదు, చెడూ కాదు. దీనిని అర్థం చేసుకోగలిగితే అసలు ‘కర్మ మూలం’ ఏమిటో బోధపడుతుంది.