నగరీకరణ కారణంగా వృత్తి ఉద్యోగాల స్వభావాల్లో తేడాలొచ్చాయి.రాత్రి కొలువులు అనివార్యం అయ్యాయి. శారీరక శ్రమ తగ్గిపోయింది. రోజంతా కుర్చీలకూ, సోఫాలకూ అతుక్కుపోవడమే! ఆహారపు అలవాట్లు పూర్తిగామారిపోయాయి. పూర్వం ఇంట్లో తిని కాలకృత్యాలుతీర్చుకోవడానికి బయటికి వెళ్లేవారు. ఇప్పుడేమో, బయట పొట్ట నింపుకొని వచ్చి ఇంట్లో ఖాళీ చేసుకుంటున్నారు.మొత్తంగా, మనిషి తప్పుల కుప్పకు ఓ పేరు పెడితే.. అదే, ‘మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్’!
జీవక్రియలు సజావుగా సాగేందుకు గుండె, ఊపిరితిత్తులు, కాలేయం, కిడ్నీలు తదితర ముఖ్య అవయవాలు నిరంతరం పనిచేస్తూ ఉంటాయి. అయితే జీవనశైలి మార్పులు, ఆహారపు అలవాట్లలో తేడాలు, మానసిక ఆందోళనల ప్రభావాలు.. అవయవాల పనితీరును దెబ్బతీశాయి. ఫలితంగా ఊబకాయం, అధిక రక్తపోటు, మధుమేహంతోపాటు గ్యాస్ట్రో ఇంటెస్టినల్ (జీఐ) వ్యాధులుపెరుగుతున్నాయి. ఇవన్నీ చివరికి ‘మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్’గా మారి ప్రాణాలను హరిస్తున్నాయి. దీనివల్ల పెను ప్రమాదాలు పొంచి ఉన్నట్టు అధ్యయనాలు హెచ్చరిస్తున్నాయి.రానున్న ఐదేండ్లలో టైప్-2 డయాబెటిస్ ఐదు రెట్లు, గుండె జబ్బులు రెండు రెట్లు పెరిగే ఆస్కారం ఉంది.
మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ కొన్ని వ్యాధుల సమూహం. హైబీపీ, మధుమేహం, గుండె సమస్యలు.. ఇలా ఒక వ్యాధుల సమూహం ఉన్న వాళ్లంతా మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్తో బాధ పడుతున్నట్టే. మెటబాలిజం అంటే జీవక్రియ. జీవులలో జరిగే జీవరసాయన చర్యలన్నిటినీ కలిపి ‘జీవక్రియ’ అంటాం. అయితే, నేటి కాలంలో చాలామందిలో జీవక్రియ సజావుగా సాగడం లేదు. ఇది మనం చేతులారా సృష్టించుకొన్న సమస్యే. ఆధునిక కాలంలో కంటినిండా నిద్ర ఉండటం లేదు. సరైన ఆహారం తీసుకోవడం లేదు. డెస్క్ ఉద్యోగాల కారణంగా శారీరక శ్రమ దూరం అవుతున్నది. ఘాటైన మసాలాల మీద మక్కువ , పోషకాహారం పట్ల చులకన.. తదితర అలవాట్లు రోగాలను తెచ్చి పెడుతున్నాయి. ఒక వ్యాధి మరొక వ్యాధికి, ఆ వ్యాధి ఇంకో వ్యాధికి కారణ
మవుతూ.. చివరికి ‘మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్’కు దారి తీస్తున్నది.
అంతర్జాతీయ మధుమేహ సమాఖ్య నిర్వచనం ప్రకారం.. ఊబకాయంతోపాటు మధుమేహం, అధిక రక్తపోటు, చెడు కొలెస్ట్రాల్, అధిక ట్రై గ్లిజరైడ్ల స్థాయి తదితర సమస్యలలో ఏ రెండు ఉన్నా మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ ఊబిలో చిక్కుకున్నట్టే. ఇదో గొలుసుకట్టు వ్యవహారం. ఊబకాయానికి మధుమేహం తోడవుతుంది. మధుమేహానికి గుండె సమస్యలు జత చేరుతాయి. వీటితో ఏ మూత్ర పిండ సమస్యో చేయి కలుపవచ్చు. లేదంటే, పక్షవాతం మీద పడవచ్చు. ఒక శత్రువుతో పోరాటమే కష్టం అనుకుంటున్న సమయంలో, ఉన్నపళంగా ముష్కరుల మూక తెగబడినట్టుగానే ఉంటుంది పరిస్థితి. కాబట్టి ఊబకాయం, హృద్రోగ సమస్యలు, పక్షవాత లక్షణాలు.. ప్రాథమిక స్థాయిలో కనిపించగానే మేలుకోవాలి. తగిన చికిత్స చేయించుకోవాలి.
గుర్తించడం ఎలా?
ఒకే సమయంలో రెండు మూడు రకాల వ్యాధులు ఇబ్బంది పెడుతున్నాయంటే ప్రమాద ఘంటిక మోగుతున్నట్టే! తొలి దశలో వాటిని అదుపు చేసుకొనే అవకాశం తప్పకుండా ఉంటుంది. మధుమేహం ఉన్నవారు, మధుమేహ కుటుంబ చరిత్ర కలిగినవారు, హృద్రోగులు మరింత అప్రమత్తంగా ఉండాలి. ఫ్యాటీ లివర్, పాలిసిస్టిక్
ఒవరియెన్ సిండ్రోమ్, పిత్తాశయ రాళ్లు, నిద్రలో శ్వాస సమస్య ఉన్నవారు సైతం మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్కు గురవుతున్నట్లు అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. ఆకలి పెరగడం, తరచూ మూత్రశాలకు వెళ్లాల్సిన పరిస్థితి రావడం, అనూహ్యంగా పెరిగే బరువు.. తొలి సంకేతాలు.
పిల్లల్లోనూ..
ఈ సమస్య పిల్లలకూ వచ్చే ప్రమాదం ఉందని అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. కాబట్టి, చిన్నారుల ఆరోగ్యంలో ఏ చిన్న తేడా కనిపించినా అశ్రద్ధ చేయకూడదు. బిడ్డలకు చక్కని ఆహార విధానాన్ని అలవాటు చేయాలి. మంచి జీవనశైలిని ప్రోత్సహించాలి. గుండె సమస్యలు ఉన్నవారు మెటబాలిక్ సిండ్రోమ్ బారిన పడే ఆస్కారం ఎక్కువ. ఊబకాయం కారణంగా అనేక సమస్యలు వస్తాయి. చెడు కొలెస్ట్రాల్ పేరుకు పోవడం వల్ల రక్తనాళాల్లో కొవ్వు చేరిపోయి గుండె పనితీరును దెబ్బతీస్తుంది. చెడు కొలెస్ట్రాల్ కాలేయం పనితీరునూ ప్రభావితం చేస్తుంది. నడుము భాగంలో కొవ్వు పేరుకుపోవడం వల్ల తీవ్ర పరిణామాలు ఎదురవుతాయి. తనంతట తానే రోగాలను నయం చేసుకొనే శక్తి శరీరానికి ఉంది. కాకపోతే, ప్రాథమిక దశలోనే రుగ్మతను గుర్తించి, సరైన చర్యలు తీసుకోవడం ఉత్తమం. ఈసిండ్రోమ్కు ప్రధాన కారణమైన అధిక బరువును వదిలించుకోవడం అన్నది మన చేతుల్లోనే ఉంది. మితాహారం, పోషకాలతో కూడిన భోజనం ఆ ప్రయత్నంలో తొలి అడుగులు. చిరుతిండ్ల వల్ల్ల, ఆకలి లేకపోయినా ఆబగా తినేయడం వల్ల్ల చెడు కొలెస్ట్రాల్ పెరిగిపోతుంది. కాబట్టి, ఈ క్షణం నుంచే నోటిని కట్టేసే పని మొదలుపెట్టాలి. ఎన్ని ప్రయత్నాలు చేసినా ఫలితం కనిపించకపోతే వైద్య నిపుణుల సహాయం తప్పనిసరి. బరువును తగ్గించేందుకు పలు రకాల సర్జరీలూ అందుబాటులో ఉన్నాయి. అధిక బరువును వదిలించుకోవడం వల్ల గుండె, జీర్ణకోశ, కాలేయ, రక్త సంబంధ సమస్యలు దరిచేరకుండా ఉంటాయి. కొలెస్ట్రాల్, బీపీ, షుగర్ ఆరోగ్యకరమైన స్థాయిలోనే ఉండేలా చూసుకోవాలి. ఆ విషయాన్ని నిర్ధారించుకోవడానికి తరచూ వైద్య పరీక్షలు చేయించుకోవాలి.
డాక్టర్ ప్రదీప్ పల్లాటి
సీనియర్ బారియాట్రిక్ అండ్ అడ్వాన్స్డ్ లాపరోస్కోపిక్ సర్జన్,
యశోదా హాస్పిటల్స్
-సిద్ధార్థ్ బీసగోని